Tíminn - 22.05.1966, Blaðsíða 9

I
TÍMINN
SCNNTDAGUR 22. maf 1966
,-irjjir-.
i' i ii
MMHlá'!;

5,i i i i

: i:. li: 11.111 illl :
V::!'!'::'í
iHHHjlni ii:i:iii(i|..
-
n Íi li i Jí 1S II

Vald Reylvíkinga
í þeim sveitir- og bæjar-
stjórnarkosningun, sem fara
fram í dag, mun athygli manna
beinast mest að borgarstjórnar-
1 kosningunum í Reykjavík. Úr-
slit borgarstjómarkosninganna
skera ekki aðe.hs úr um það,
hvernig stjórn höfuðborgarinn-
ar verði háttzð næstu fjögur
árin, heldur iafa þau megin-
áhrif á stjórnmálin í landinu.
Reykjavík er höfuðvígi þeirra
flokka, sem jú fara með ríkis-
stjórnina, og því taka þeir
meira tillit til úrslita þar en
nokkurs staðar annars staðar.
Það má því segja, að Reyk-
víkingar hafi tvennt í hendi
sinni í dag, stjórn Reykjavíkur
og stjórn landsins. Þótt hið
fyrra sé þýðingarmikið, er það
síðara þó enn mikilvægara.
Glundroðagrýlan
í borgarmálum Reykjavíkur
hefur af hálfu Sjálfstæðisflokks
ins, sem farið hefur með stjórn
borgarmálanna, verið lögð nú
sem fyrr megináherzla á þann
áróður, að andstæðingar hans
séu sundurlyndir og myndu
ekki koma sér saman um stjórn
borgarinnar, ef þeir fengju
meirihluta. Þvi sé fólgið mest
öryggi í þvi að fela Sjálfstæðis-
flokknum völdin áfram.
Andstæðingar Sjálfstæðis-
flokksins hafa hins vegar bent
á, að í fjölmörgum bæjar- og
sveitarfélögum hafi enginn
einn flokkur meirihluta, en
samt ríki á@æt samvinnu um
stjórn viðkomandi kaupstaða
eða kauptúna. Víða hafa alíir
flokkarnir unnið meira og
minna saman, t.d. á Akureyri.
Fyrir flokkana er miklu auð-
veldara að vinna saman um
borgarmál en landsmál. Þar
eru ágreiningsefnin svo miklu
fleiri. Því hefur Sjálfstæðis-
flokknum tekizt að gera sund-
urlyndisgrýluna alltof stóra í
sambandi við borgarstjórnar-
kosningarnar.
Breytingar
Andstæðingar Sjálfstæðisflokks-
ins hafa í máíflutningi sínum lagt
á það höfuðáherzlu, að ekki sé
gott að sami flokkurinn fari of-
lengi með völd. Stjórn hans
verði íhaldssöm, spillt og kæru-
laus. Þessu til sönnunar er
gömul og ný reynsla. Forkólfar
Sjálfstæðisflokksins væru meira
en hreinir englar, ef hin lang-
varandi stjórn þeirra á Reykja-
víkurbæ væri ekki meira og
minna orðin þessu marki
brennd. Það hefur líka verið
bent á fjölmörg dæmi um það.
Næstum hvarvetna annars
staðar f lýðræðisrikjum þykir
það höfuðnauðsyn að skipta um
stjórn öðru hverju. Þannig var
13 ára gamalli stjórn íhalds-
flokksins vikið frá völdum í
Bretlandi fyrir tæpum tveimur
árum Verkamannaflokkurinn í
Noregi missti þingmeirihluta
sinn í kosningunum á seinasta
hausti eftr langa stjórn. Demo-
kratar í New York töpuðu í
borgarstjórnarkosningunum á
seinasta hausti, þótt fylgi þeirra
sé yfirgnæfandi í borginni.
Breytingar öðru hverju reyn-
ast undantekningarlaust til
bóta. Nýir menn koma
alltaf með eitthvað nýtt og
hreinsa alltaf eitthvað til.
Krafa Bjarna
Það hefur gerzt einna sögu-
legaSt í kosningabaráttunni að
þessu sinni, að forsætisráðherra
hefur gengið fram og krafizt
þess, að ekki yrði aðeins kosið
um borgarmálin, heldur einnig
um stjórnarstefnuna. Þetta er
ekki óeðlileg krafa. Það er skilj-
anlegt, að forsætisráðherrann
vilji gjarnan fá vitneskju um,
hvort menn vilja að áfram verði
fylgt núverandi, dýrtíðar- og
lánsfjárhaftastefnu. eða hvort
þeir kjósa heldur. að vikið
verði frá henni.
Af þessu er ljóst, að ríkis-
stjórnin mun túlka sigur stjórn-
arflokkanna í kosningum í
dag, einkum þó í Reykjavík, sem
traustsyfirlýsingu ríkisstjórn-
inni til handa. Þá mun engin
stefnubreyting verða. Stjórnin
mun á sama hátt telja það jafn-
gilda vantraustsyfirlýsingu, ef
flokkar hans tapa. Því hafa
menn hér ákjósanlegt tækifæri
til að tjá hug sinri til dýrtíðar-
inngr, lánsfjárhaftanna og ann-
ars þess, sem þeir telja miður
fara og bæta þurfi úr.
Samstaða
Áður er vikið að því, að
Sjálfstæðisflokkurinn hampi
mjög þeim áróðri, að andstæð-
ingarnir séu sundraðir. Þetta
er alltof satt. Þetta er meira
vatn á myllu íhaldsins en nokk-
uð annað. Fleira og fleira víð-
sýnt og frjálslynt umbótafólk
gerir sér þetta ljóst. Gegn
þessu sundurlyndi verður
bezt unnið með því að efla
einn sterkan þjóðlegan umbóta
flokk gegn íhaldinu. Þess
vegna efldist Framsóknarflokk
urinn mest allra flokka i sein-
ustu sveitar- og bæjarstjórnar-
kosningum og varð stærri í
kaupstöðunum og kauptúnun-
um en bæði Alþýðubandalagið
og Alþýðuflokkurinn. Fullvíst
má telja, að þessi þróun haldi
áfram í kosningunum í dag.
Það er þessi vaxandi samstaða
íhaldsandstæðinga, sem gefur
mest fyrirheit í íslenzkum
stjórnmálum um þessar mund-
ir.
Sigríður og Óðinn
Borgarstjórnrrkosningarnar í
Reykjavík snúast m.a. um það,
hvort Framsóknarflokknum
tekst að vinna sæti af Sjálf-
stæðisflokknum og fá þrjá borg
arfulltrúa kosna. Það er flokkn
um mikill styrkur, að þriðja
sæti listann skipar Sigríður Thor
lacius, sem nýtur mikils álits
og getið hefur sér gott orð
í kosningabaráttunni. Hún er
eina konan, sem hefur mögu-
leika til að ná kosningu, auk
Auðar Auðuns. Það væri vissu-
lega mikill fengur að fá Sigr-
íði Thorlacius í borgarstjórn-
ina og jafnt til sóma fyrir karl-
menn og konur að stuðla að
því.
Af þeim nýliðum, sem kom-
ið hafa fram í þessari kosninga-
baráttu, hefur enginn vakið
meiri athygli en Óðinn Rögn-
valdsson. Útvarpsræða hans
sýndi, að þar eiga launastétt-
irnar ötulan og vaxandi forustu-
mann. Þótt svo fari, að hann
nái ekki kosningu að þessu
isinni, tryggir það honum góða
aðstöðu til að láta meira til sín
taka, ef hann verður fyrsti vara
maður Framsóknarflokksins í
borgarstjórn.
IJm þetta er kosið
Að lokum þykir rétt að rifja
það tvennt upp, sem borgar-
stjórnarkosningarnar í Reykja-
vík snúast um, en það er þetta:
Á sama gamla valdaklíkan,
sem búin er að stjórna Reykja-
vík áratugum saman og orðin
er stöðnuð, þreytt og spillt, að
halda því áfram og það jafnvel
án aukins aðhalds?
Á að veita ríkisstjóminni
traustsyfirlýsingu og tryggja
þannig að hún haldi áfram
óbreyttri stefnu dýrtíðar, skatta
Framhald á bls. 14.