Vísir - 30.01.1975, Side 6

6
Vísir. Fimmtudagur 30. janúar 1975.
VISIR
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Eitstjóri
Fréttastjóri
Ritstjórnarfulltrúi
Auglýsingastjóri
Auglýsingar
Afgreiösla
Ritstjórn
Askriftargjald 600
i lausasölu 35 kr.
: Reykjaprent hf.
: Sveinn R. Eyjólfsson
: Jónas Kristjánsson
: Jón Birgir Pétursson
: Haukur Helgason
: Skúli G. Jóhannesson
: Hverfisgötu 44. Slmar 11660 86611
: Hverfisgötu 44. Simi 86611
Slöumúla 14. Simi 86611. 7 iinur
kr. á mánuöi innanlands.
eintakiö. Biaöaprent hf.
Hamlað gegn hættum
Nýr skipakostur og ný veiðitækni ættu að geta
gert lif sjómanna hættuminna en það var áður.
Ekki sizt ætti tilkoma skuttogaranna að geta
stuðlað að þessu. Vinnan um borð i þeim fer að
töluverðu leyti fram undir þaki og skipin sjálf eru
nógu stór til að vera fær i flestan sjó.
En hingað til hafa skuttogararnir fremur orðið
til að magna slysahættu sjómanna. Er skemmst
að minnast slysaöldunnar, sem varð á miðju ári i
fyrra og olli miklu umtali. Var þá bent á, að efla
þyrfti að marki öryggisráðstafanir um borð i
skuttogurum og benda sjómönnum á, að skortur
á þjálfun i nýjum vinnubrögðum við nýjar að-
stæður geti haft margvislegar hættur i för með
sér.
Rannsóknanefnd sjóslysa á skuttogurum hefur
nú gefið út tillögur um ýmsar úrbætur. Þetta eru
ekki endanlegar tillögur hennar, heldur aðeins
miðaðar við að leysa brýnustu þarfir á þessu
sviði, svo að unnt sé að hefjast handa sem allra
fyrst.
Sjóslysanefndin vill láta setja skutrennsluloka i
alla skuttogara. Þetta eru stálþil, sem ganga nið-
ur i dekkið við skutrennuna og er stjórnað með
sérstökum vökvabúnaði. Slikir skutrennulokar
eru þegar komnir i þrjá togara og þykja gefa
góða raun.
Nefndin vill, að þess sé jafnan gætt, að sami
maður sinni aldrei samtimis stjórn skips og
stjórn togvindu. Reynslan hefur sýnt, að hættu-
legt getur verið, að einn skipstjórnarmaður gegni
báðum þessum ábyrgðarmiklu störfum i senn,
ekki sizt þar sem hinar nýju togvindur eru bæði
öflugar og krefjast nákvæmni i meðferð.
Einnig vill nefndin skylda sjómenn, sem vinna
á afturþilfari skuttogara, til að nota öryggisbelti
vi ð störf sin. Gerðar hafa verið tilraunir með slik
belti og hafa þau þegar sannað gagnsemi sina.
Jafnframt vill nefndin skylda sjómenn til að
nota öryggishjálma við alla vinnu á þilfari. Á
vestur-þýzkum togurum er þegar búið að fyrir-
skipa slika hjálma. Þeir gefa mikla vernd, þegar
virar slitna eða krókar losna.
Þá vill nefndin, að unnið sé að útvegun búnað-
ar, er hindrað geti myndun hálku á þilfári skut-
togara. Hálkan er bæði algeng og hættuleg eins og
dæmin sanna.
Ennfremur vill nefndin láta koma upp bjarg-
hringjum á rúllulinum aftast á skuttogurum
beggja vegna skutrennunnar.
Nefndin vill skylda sjómenn á skuttogurum til
að bera létt og lipur björgunarvesti innan hlifðar-
fata og bendir á sérstök vesti, sem henta i þessu
skyni.
Einnig bendir nefndin á, að nú séu fáanleg lipur
hlifðarföt, er komið geti i stað sjóstakka, sem eru
þunglamalegir og geta hindrað hreyfingar sjó-
manna. Hinir þungu stakkar hafa verið bannaðir
um borð i vestur-þýzkum togurum.
Þá vill nefndin, að þess sé jafnan gætt, að kall-
kerfið milli stjórnpalls og afturþilfars sé jafnan
gott og öruggt, en þessu er viða ábótavant, eink-
um vegna lélegs útbúnaðar.
Loks vill nefndin, að reykköfunartæki séu um
borð i öllum skuttogurum, ekki aðeins þeim, sem
eru stærri en 500 tonn.
Vonandi verða þessar tillögur framkvæmdar
sem fyrst, svo að sjómenn megi framvegis búa
við meira öryggi en hingað til.
— JK

sinum til þess að þessi stöð fái
nýja lögreglubifreið, vill á hinn
bóginn enga morðrannsókn i
málinu. Honum er umhugað
um, að þau tengsl, sem eru milli
fjölskyldu hans og stúlkunnar,
sem fyrirfór sér, komist ekki
upp.
En sá fatlaði er ekki á þvi að
draga játningu sina til baka.
Hann vill ekki láta ræna sig
glæpnum, sem á að hefja hann i
augum kunningjanna.
Þar kemur að lögreglan verð-
ur að beita hann pyndingum til
að játa, að upphafleg játning
hans hafi komið til vegna
áeggjunar lögreglumanna.
Leikrit þetta hefur hlotið
feikigóða aðsókn leikhúsgesta i
Rio de Janeiro. bykir það vottur
fyrstu efnda loforðs Geisels for-
seta um aukið frjálslyndi her-
foringjastjórnarinnar.
Fyrir skömmu átti einn
eindregnasti gagnrýnandi
stjórnar Geisels, dagblaðið
„Estado de Saou Paulo”,
hundrað ára afmæli. Þess var
minnzt með þvi að varpa á dyr
ritskoðurum yfirvalda.
Flest önnur brasilisk dagblöð
höfðu játazt undir sjálfsritskoð-
un, en Estado þverskallaðist
ávallt við, og varð þvi daglega
að senda trúnaðarmenn á rit-
stjórnarskrifstofurnar til að
fjarlægja af siðum blaðsins allt
efni, sem þótti óæskilegt. Blaðið
Altalað er I Braziliu, að lögreglan beitifanga sina pyndingum til
að krefja þá til sagna.
Skopast að
pyndingum
lögreglunnar
Nýtt brasiliskt gaman-
leikrit/ þar sem óspart er
skopazt aö pyndingum
lögreglunnar, og mont-
hönum hersins/ er um
þessar mundir til
sýningar í Rio de Janeiro.
Þykir sú staðreynd
benda til þess aö heldur
séu yfirvöld að draga úr
ritskoðuninni/ sem verið
hefur síðan Ernesto
Geisel/ forseti/ settist í
valdastól fyrir tíu
mánuðum.
Gamanleikur þessi, sem
kallaöur er „Stolni glæpurinn”,
fjallarum lögreglu, sem pyndar
grunaðan mann til að játa á sig
afbrot og þarf að pynda annan
til að draga til baka játningu
sina á morði.
1 leikritinu er hvergi vikið orði
að pólitlskum föngum, en það
eru einmitt pyndingar á slikum,
sem vakið hafa upp gagnrýni
viða er'lendis á brasilisk s.tjórn-
völd.
A hinn bóginn er mjög frjáls-
lega farið orðum um spillingu
lögreglunnar, en slikt hefði ver-
ið óhugsandi, meðan forveri
Geisels forseta, Emilio
Garrstazu Medicci, hershöfð-
ingi sat að völdum.
Leikurinn hefst á þvi, að lög-
reglufulltrúi — reyndar kona —
er að yfirheyra vitni. Yfir-
heyrslan er trufluð af veinum i
einhverjum vesaling, sem lög-
reglan er að pynda til sagna.
Lögregluþjónn er sendur til að
biðja þann sama að veina ekki
svona hátt. — Þegar hann siðan
lætur lifið i höndum lögreglunn-
ar, er likið sent til nágrannalög-
reglustöðvarinnar en fulltrúinn
þar hefur oft verið hjálplegur
við að koma undan likum lim-
lestra fanga.
Þetta atriði verður Brasiliu-
mönnum þeim mun áhrifameira
sem ótal sögur ganga meðal
þeirra um einmitt slik vinnu-
brögð lögreglunnar.
Þarna kemur svo til sögunnar
hershöfðingi nokkur, sem vill
tilkynna, að hann hafi orðið
vitni að sjálfsmorði rétt i þessu.
Lögregluþjónninn, sem send-
ur er af örkinni til að kanna
málið, kemur frá þeirri
rannsókn með „morðingja”
sjálfsmorðingjans. Er það
bæklaður happdrættismiðasali,
sem fegins hendi gripur tæki-
færið til að játa á sig verknað,
sem hann vonar,-að fjölskyldu
hans, stúlkunni sem hann ann
og úrþvættunum i nágrenninu,
muni þykja karlmannsbragð að.
Hershöfðinginn, sem hefur
fallið fyrir kvenlögreglufulltrú-
anum og lofað að beita áhrifum
fyllti þessa auðu dálka með
löngum tilvitnunum i verk
portúgalska skáldsins, Luis de
Camois. Systurblað þess, kvöld-
blaðið „Jornal da Tarde”, not-
aði hins vegar mataruppskriftir
I þessu skyni.
Eitthvert sinn hótaði Estado
þvi að birta allar útstrikuðu
greinarnar, þegar ritskoðuninni
yrði aflétt. Það hefur þó ekki
látið af þvi verða, og er það
sennilega vegna skilnings við-
leitni Geisels forseta til aukins
frjálslyndis á tímum, sem harð-
jaxlar hersins vilja engar
tilslakanir.
Menn kvíða því, að verði
gengið á lagið, eftir þvi sem
Geisel léttir á, þá gætu harð-
linuöflin innan hersins kippt
aftur stigvaxandi tilslökunum
hans. Enda varaði hann nýlega
við þvi, að hugsanlega yrði grip-
ið til strangra gagnráðstafana,
ef stjórninni þætti of langt geng-
ið.
Það fer ekki leynt, að innan
hersins eru til áhrifarikir menn,
sem lita á sérhverja tilslökun
sem svik við byltingu hersins
1964, þegar hinum vinstrisinn-
aða forseta Brasiliu, Joao
Goulart, var bylt frá völdum.
Eitt dæmið um vægari tök
ritskoðunar speglast i þvi, að
leyfð var útgáfa bókar eftir
bandariska hagfræðinginn,
Paul Ehrlich, þar sem hann
hafnar algjörlega þeirri stefnu,
sem Brasiliustjórn einmitt hef-
ur I efnahagsmálum. Hann seg-
ir i þeirri bók, að Brasilia stefni
til sjálfsmorðs i iðnvæðingu
sinni, fólksfjölgunarstefnu sinni
o.fl.
Stjórnin hefur margsinnis lýst
sig andviga takmörkun barn-
eigna og bindur traust sitt á út-
rýmingu frumskóga Amazons
til aukins landrýmis, svo að
ekki verði þröngt um tvöföldum
ibúa landsins, eins og spáð er,
að verði fyrir næstu aldamót.
Ibúar Brasiliu eru núna um 100
milljónir.
Þrátt fyrir þessar og fleiri til-
slakanir, hefur ritskoðuninni
ekki verið með öllu aflétt. Þó er
ekki gott að glöggva sig á þvi
hvaða efni aldrei fær að koma
fyrir almenningssjónir.
Vitað er samt, að það sem
þykir skaðlegt siðgæði almenn-
ings, er miskunnarlaust skorið
niður af Armando Falcao,
dómsmálaráðherra. Er það oft
brosleg lesning, þegar birtur er
i blöðum listi yfir það efni, sem
þykir skaðlegur i þessu tilliti.
Slikir listar birtast reglulega.
Nýlega var t.d. gert kunnugt,
að ráðherrann ásamt 60 völdum
mönnum (allt vinir hans og
kunningjar reyndar) hefðu fyrir
luktum dyrum séð myndina
„Siðasti tango i Paris”, en sið-
an bannað sýningu hennar.
I annan stað greindi eitt blað-
ið frá þvi, að Falcao hefði bann-
að sölu og dreifingu á bók, sem
honum þótti vera klám. Efaðist
enginn um, að ráðherrann kunni
vel um það að dæma eftir að
hann hafði verið fimm daga að
lesa hana sjálfur.
En á hinn bóginn er svo kom-
ið, að fréttir af pólitiskum hand-
tökum eða pyndingum, sem
ekki hefðu liðizt fyrir nokkrum
mánuðum, fá nú óáreittar að
skjóta upp kollinum á siðum
blaðanna.
Umlir stjórn Medicci hcrshöfðingja, sem hér sést t.v.,heffti ver -
ift óhugsandi, aft leikritift „Stolni glæpurinn" hcffti verift sýnt i Rio S
dc Janciro. Kltirmaftur Mcdicci, Gciscl forscti, hefur iign slakaft til. I
llllllllllll
UMSJÖN: G. P.