Tíminn - 26.06.1966, Side 8

SUNNUDAGUR 26. júní 1966
8
TÍMINN
Síðlokið vorönnum
Komið er fram í tíundu viku j
sumars og undanfarna daga hef
ur veðrátta verið sæmileg og
iafnvel góðir sumarhitar með
nægri vætu svo að sprettutíð
hefur verið góð. Sláttur fer
senn að hefjast þar sem bezt
er og má jafnvel sjá slegin
tún hér í nánd við Reykjavík.
Sláttur almennt mun hefjast
með seinna móti þrátt fyrir góð
viðri siðustu daga, því að sum
arið var seint á ferð eftir kald
an vetur. Það var t.d. óvenju
legt að fara um beztu ræktar
héruð landsins um siðustu helgi
í miðri níundu viku sumars og
sjá fólk vera að setja niður kar
töflur. Uppskera af þeirri sán
ingu mun verða seint á ferð
í haust, og ekki mega koma
margar frostnætur í ágúst, ef
hún á að verða nokkur.
Þetta er þó aðeins sýnishorn
af því, hvernig vorannir hafa
gengið á þessu vori. Þær eru
allar mjög seint á ferðinni,
vegna mikilla frosta í jörð og
kulda fram á sumar. Vinnsla
nýrækta og sáning í þær hefur
dregizt lengur en vant er. T.d.
hafa bændur ekki getað sáð í
kálakra fyrr en nýlega og þeir,
sem ætla þá til þess að beita
á dilkum fyrir slátrun í haust,
munu ef til vill verða fyrir
skakkaföllum og afurðatapi af
þeim sökum. Slík haustbeit
dilka annað hvort á kálakra
eða tún svo sem hálfan máuuð
eftir að þeir koma af fjalli
áður en þeim er slátrað, fer
nú mjög í vöxt og eykur fall-
þunga töluvert. Hin síð-
loknu vorstörf geta hæglega
orðið bændum til nokkurrar af
urðarýmunar á komandi hausti
jafnvel þótt sumarið verði gott
og heyfengur nokkur.
Sumarferðirnar
Sumarferðir fólks eru í al-
gleymingi. Sumarfríin eru byrj-
uð, hver hópurinn af öðrum,
heldur til útlanda, og híla
straumurinn um þjóðvegi lands
ins sýnir, að þangað liggja ekki
síður leiðir manna. Sumargisti-
húsin hafa verið opnuð um allt
land. Þeim fjölgar með hverju
ári, og þau verða betri og betri.
Þessi mál eru sem betur fer,
sífellt að færast í betra horf.
Hingað til hefur verið tilfinn-
anlegur skortur á leiðbeininga-
Á hinu stórmyndarlega tilraunabúi Búnaðarsambands Suðurlands að Laugardælum fara margs konar fóð-
ur- og eldistllraunir fram, og þar er margt gripa. Nautgriparæktin er í fyrlrrúmi, en þar er einnig töluverð
svínarækt. Myndin var tekin þar fyrir nokkrum dögum og sýnir þriflegan grísahóp þar. (Ljósm.: Bj. Bj.)
Menn og málofni
bókum um ferðaleiðir á ís-
landi og jafnframt ferðahand-
bókum, sem hafa að geyma haf
nýta vitneskju og áminningar,
sem í hag koma á ferðalögum.
Undanfarin ár háfa tveir ungir
menn gefið út slíka bók og nú
er hún nýkomin út á þessu
sumri. Sést þá, að þarna er lögð
mikil alúð við að gera góða
ferðahandbók. Ferðahandbók-
in er orðin um 300 blaðsíður,
og sé henni flett, kemur í ljós,
að hún býr yfir ótrúlega fjöl
breyttu efni, sem allt snertir
ferðalög, og henni fylgja bæði
einfaldir og skýrir uppdrættir
með hverri leiðarlýsingu, og
einnig stór vegakort fyrir land
ið allt.
Bókin hefst meira að segja á
að minna menn á það, sem helzt
þarf að gera áður en lagt er í
ferðalag. Hún birtir áætlanir,
hvers konar fyrir sérleyfisbfla,
skip og flugvélar, upplýsingar
um benzínsölustaði, gistihús,
bifreiðaleigur og bifreiða-
Gúmmívinnustofan h.f.
Skipholti 35 - Símar 31055 og 30688
stöðvar. Þá eru kaflar um
Reykjavík, kauptún og kaup-
staði landsins, þar sem getið er
embættismanna og þeirra staða
og stofnana, sem ferðamenn
varðar helzt um. Þá eru nú
komnar í bókina greinargóðar
upplýsingar um meginhluta
landsins, flestar gerðar af
landskunnum leiðsögumanni,
Gísla Guðmyndssyni. Penna-
teikningar af sérkennileg-
um stöðum eru og í bókinni til
mikillar prýði.
Einn skemmtilegasti viðauk-
inni nú er grein Eysteins Jóns
sonar, alþingismanns, um göngu
ferðir í nánd við Reykjavík. Ey
steinn eyðir sem kunnugt er,
frístundum sínum mjög í göngu
ferðir, og hann flutti fyrir
þremur árum athyglisvert og
óvenjulega skemmtilegt erindi
í útvarpið um þetta efni. Grein
þessari fylgja ágætar göngu-
leiðateikningar. Eysteinn hefur
einnig samið ágæta grein um
gönguleiðir og náttúruskoðun
umhverfis Bifrastar í Borgar-
firði 1 upplýsingariti, sem ný-
komið er út um þann fagra
stað.
Gönguferðir.
Hæfilegar gönguferðir eru
nú af mörgum taldar einhver
bezta hressing og heilsubót,
sem völ er á, og jafnvel áhrifa-
mikið læknisráð. Eitt mesta
mein nútímalífs er sagt vera
hreyfingarleysið og áreynslu-
leysi manna.. Og víst er um
það, að mönnum hættir um of
til að gefa sig á vald hinum
þægilegu og hraðfæru ferða
tækjum nútímans eða iðka
kyrrsetur í góðum stofum eða
veitingahúsum við þá skemmtan
sem þar er Óefað burfa mann
að gæta sín mjög i þessum efn
um og kappkosta að finna mót
vægi eeen óskostum tækninnar
Þannie oe bví aðeins banmg.
nýtist hún mönnum til ham-
ingju og farsældar.
í hinni ágætu grein Eysteins
Jónssonar um gönguferðir í ná
grenni Reykjavíkur, segir hann
m.a. í greinarlok:
„í mínum augum er það mik
ilvægt að vita nokkur deili á
umhverfi sínu. Allt landslag
fær annan svip, ef menn kunna
skil á þvi. Það vekur ánægju,
sem erfitt er að lýsa, að geta
litið á fjöll og ása, dali, ár og
læki sem kunningja sina. Og
kunningjana þekkir maður
með nafni. Það hefur jafnvel
sifct gildi að geta sent kveðju
og tillit á hraðri ferð, þegar
ekki gefst tóm til annars og
meira.
Örnefni færa fólkið nær land
inu, og kynslóðina, sem lifir og
notar þau, nær þeim, sem
horfnir eru. Þau minna mjög
mörg á liðna atburði, og rifja
upp söguna, — en tengslin við
fortíðina eru hverri þjóð lífs-
nauðsyn — rótin, sem vöxtur
inn byggist á öðrum þræði.
Að lokum örfá orð um útivist
fyrst ég er farinn að tala um
þessi efni á annað borð“, segir
Eysteinn í greininni. „Sumir
segja máske eða hugsa: Hvaða
vit er að þenja sig upp um fjöll
og firnindi eða fara langar
gönguferðir um dal og hól?
Þetta er líka svo erfitt, og mér
veitir ekki af að hvíla mig. En
hér er ekkert einskorðað við
fjöll og firnindi, síður en svo,
né langar gönguferðir. Og eng
inn þarf að þenja sig né
þreyta.
Ekkert er meiri misskilning-
ur en að þetta sé erfitt. Það
liggur sem sé ekkert á. Vand-
inn er sá einn að rölta eins
og mönnum er þægilegast,
greikka sporið því aðeins, að
menn langi til þess, setja sér
ekkj nf «=>rfií*> markmið og hafa
því sína hentisemi. Þá langar
menn ákaft í næstu ferð og enn
aðra Oe> i eöneuferðum í nátt
úru«knðtin =err> af sjálfu sér
fvlgir með. hafa menn eígnazt
tómstundagaman sem að sumra
dómi tekur flestu, ef ekki öllu
öðru fram, að öðru ólöstuðu.
Ég held þetta stafi af því, að
manninum er áskapað að unr-
gangast landið og innst inni
vilja menn hafu samband við
náttúruna og sakna þess, marg
ir, að svo verður ekki að ráði
í auknu þéttbýli og inniverkum.
En hér á landi — og það jafn
vel í sjálfri höfuðborginni, er
ennþá fjarska auðvelt að verja
tómstundum sínum í skemmti
legu umhverfi úti við. Og ef
rétt er að farið og dálitlu lagi
beitt, þá er það á allra færi,
sem sæmilega fótavist hafa,
yngri sem eldri, fátækra sem
ríkra.“
Þessi orð eru í tíma töluð
þessa dagana, þegar sumar-
blíðan ríkir, sumarleyfin standa
yfir og ferðahugur í mörgum.
Það er auðvitað gaman að fara
langt í bíl eða flugvél, en hætt
ir fslendingum ekki til með hin
nýfengnu ferðatæki, að þjóna
þeirri skemmtan um of? Er
ekki unnt að sækja sér nýja
gleði, hreysti og lífsánægju í
tíðari gönguferðir og náttúru-
skoðun í næsta umhverfi?
Fækkun
prestakalla
Prestastefna íslands stendur
yfir þessa dagana. Aðalmál
hennar er brýnt úrlausnarefni,
til samræmis við breytt þjóð-
líf og breytta byggðarhætti
skipan prestakalla og prests-
þjónustu í framtíðinni hér á
landi. Ýtarleg athugun mun
hafa farið fram á því undan-
farin misseri, hvaða breytingar
væru líklegastar til þess að
koma málinu 1 höfn. Presta
vantar nú víða um land. Blöð-
in skýra frá því, að í tillögum
þeim sem nú liggja fyrir
prestastefnunni, sé gert ráð fyr
ir þvi að fækka prestaköll
um á landinu töluvert, eða um
14, og þá stækka ýmis þeirra
að sama skapi. Einnig er rætt
um að greiða prestum staðar
uppbót þar, sem prestaköll eru
sérstaklega víðlend og erfitt
að fá presta til þjónustu. Þess
ar tillögur eru vafalaust spor
í rétta átt og vonandi tekst
prestastéttinni að sameinast um
haldkvæmar tillögur, sem þjóð
in, löggjafinn og stjórnar-
völd geta gert að sínum.
En þetta minnir á, að margt
fleira í samfélagsskipun þjóðar
innar og þjónustu þarf gagn-
gerðrar endurskipunar við.
Læknaleysi út um land er eitt
mesta vandamálið. Mörg héruð
eru læknislaus tímum saman,
og læknar allt of lausir í sessi
víða. Vafalaust má leysa þetta
vandamál að einhverju leyti
með breyttri skipan og tilhög-
un við læknisþjónustuna og heil
brigðiseftirlit. Eitthvað mun
hafa bryddað á tillögum i þessa
átt, en að því verður að vinda
bráðan bug, að þeir aðilar. sem
hér kunna á bezt skil, leggi
saman ráð sín. Hið opinbera og
ekki sízt landlæknir eiga að
beita sér fyrir þessari endur-
skoðun og tillögugerð.
Margt er einnig vafalaust orð
ið úrelt i annarri skipan, svo
sem hreppaskipan og sú þjón
usta, sem við þau er bundin,
sýsluskipanin sömuleiðis og
starfskerfi kaupstaðann." .em
alls ekki virðist iengur hæfa
aðstæðum líðandi stunáar