Tíminn - 20.07.1966, Síða 5

MIÐVIKUDAGUR 20. júlí 1966
— Wimmm—
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvœmdastjóri: Kristján Benediktsson Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb). Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og tndriði
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson Aug-
Iýsingastj.: Steingrímur Gíslason Ritstj.skrifstofur 1 Eddu-
húsinu, símar 18300—18305 Skrifstofur. Bankastræti 7 Af
greiðslusími 12323. Auglýsingasími 19523 Aðrar skrifslofur,
sími 18300. Áskriftargjald kr. 105.00 á mán tnnanlands - í
lausasölu kr. 5.00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h.f
Kosningar í haust
Fyrir þremur mánuðum gerSi aðalfundur miðstjórn-
ar Frarnsóknarflokksins þá kröfu, að þing yrði rofið og
kosningar látnar fara fram. Þessi krafa var rækiiega
rökstudd. Sagði þar m.a., að þrátt fyrir sérstakt og ó-
venjulegt góðæri frá náttúrunar iiendi, metafla ár eftir
ár, hækkandi verðlag á útílutningsafurðum og vaxandi
þjóðartekjur hafi ríkisstjórnin stefnt málefnum þjóð-
arinnar í óefni. Dýrtíðin hafi magnast ár frá ári, kaup-
máttur tímakaupsins sé minni en hann hafi verið fyrir
nokkrum árum og framleiðsluatvinnuvegirnir eigi við si-
vaxandi erfiðfeika að etja vegna óðaverðbólgu og óstjórn
ar í efnahagsmálum. Útgerðin verði ekki rekin án
uppbóta, ef frá séu talin nokkur stærstu skipin, sem búið
hafa við áður óþekkt aflabrögð á síldveiðum. Samkeppn
ishæfm innlends iðnaðar han raskazt, svo til stöðvunar
horfi i mörgum greinum. Þrátt fyrir samdrátt nauðsyn
legustu opinberra framkvæmda og þyngstu skattbyrð-
ar, sem hér hafi þekkzt, sé greiðsluhalli hjá ríkissjóði.
Síðan þessi ályktun var gerð fyrir aðeins þremur mán
uðum hefur enn stórlega sigið a ógæfuhliðina. Ríkis-
stjórnin situr þó sem fastast úrræða- og aðgerðarlaus.
Hún viðurkennir að vísu ófremdarástandið, en hún kenn-
ir ekki sjálfn sér um ófarnaðinn, heldur þjóðinni og þó
einkum verkalýðshreyfingunni og stjórnarandstöðunni.
Og hún segir ennfremur, að eigi hún eitthvað vangert
til „frekari ráðstafana gegn verðbólgunni”, þá sé það að
herða á gömlu úrræðunum, sem eru þó aðalorsakarvald-
ur ófremdarástandsins. Þrátt fyrir þá rækilegu aðvör-
un, sem ríkisstjórnin fékk i bæjar- og sveitarstjórnar
kosningunum virðist hún ekkert hafa lært og engu
gteymt.
Frá því miðstjórn Framsóknarflokskins setti fram
kröfu sína um þingroí og kosningar hefur hrunadans
verðbólgunnar haldið áfram og gerist nú æðislegri með
hverjum degi. Eitt iðnfyrirtækið af öðru hnígup í val-
inn, brýnustu nauðsynjar almenings eins og fiskmeti
er hækkað allt að 80% í verði með beinum aðgerðum
stjórnvalda, málefni landbúnaðarins eru komin í algert
óefni og bændur hóta sölustöðvun landbúnaðarvara.
Útgerð minni fiskiskipa er að hætta. Einn togarinn af
öðrum er seldur úr landi án þess að ráðgert sé að kaupa
ný og fullkomnari skip í staðinn. Boðuð er þriggja ára
stöðvun lagningar vega með varanlegu slitlagi. Tvö af
skipum Skipaútgerðarinnar augiýst til sölu án þess að
nokkrar ákvarðanir séu teknar, hvernig fylla eigi í
skörðin, þótt vandræðaástand sé víða vegna ónóg'rar
strandferðaþjónustu. Fiskvinnslustöðvarnar eru á helj-
arþröm og stöðvun fram undan ef ekki rætist úr. Kaup-
gjaldssamningar eru gerðir til einnar nætur og allt í
óvissu og allir samningar lausir í haust. Skattpíning og
ranglæti í skattaálögum í algleymingi og alls konar gjöld
heimilanna eins og hitaveita og strætisvagnafargjöld
stórhækkuð.
. I
Svo kemur viðskiptamálaráðherrann og skrifar langa
grein um „aðgerðir ríkisstjórnarinnar gegn verðbólg-
uni“ og telur þær allar harla góðar. Það eina sem sé að
sé það að kaupgjald hafi hækkað alltof mikið!
Því íengur sem það dregst að stjórnin stlili af sér því
erfiðara verður að leysa þatin vanda, sem við er að etja.
Þess vegna á að rjúfa þingið þegar í stað og efna til
kosninga í haust.
TÍMINN
Walter Lippmann ritar um aíbjóðamál:
Herkostnaður í Vietnam kemur
í veg fyrir framfarir í USA
VTÐ verðum að veita því sér
staka athy =li, að hrópið um
„svart afl“, sem nú skiptir negr
unum í tvær gagnstæðar fy1k-
ingar, kveðui einmitt við heg
ar hinar björtu vonir frá í
fyrra eru að engu orðnar og við
blasir sá ömurlegi veruleiki, að
framfarirnar eru stöðvaðar.
Deilurnar um hið „svarta afl“
eru deilurnar um það, hvern
ig negrarnir eigi að fara að því
að koma framförunum af stað
aftur, svo að þeir geti öðlast
betri íbúðir og betri skóla, sem
þeim var heitið árið 1965.
Hersikáu negrarnir, sem tala
um hina miklu fátækt og ves-
öld fátækrahverfanna, halda
fram, að framförunum verði
aðeins komið á að nýju rneð
því að beíta atkvæðaafli negr-
anna, andspymu og ákveðinm
andstöðu. Hófsömu negrarnir
setja vonir sínar á atkvæða-
aflið, tilmæli, ofbeldislausa ó-
hlíðni og mótmælagöngur.
En þau grimmúðugu sann-
indi blasa við, að hvorug aðferð
in kemur að haldi meðan hern
aðarástandið helzt eins og það
nú er. Þeim grunnsannindum
verður ekki hnikað, að tuttugu
og tvær milljónir negra eru.
ekki nema tíundi hluti þjóðar
innar, enda þótt að þetta se
mikið fjölmenni. Bersýnilegt er,
að negrarnir geta ekki þröngv
að hinum mikla meirihluta og
þeir hafa ekki yfir að ráða
neins konar afli, sem ekki ka]l
ar yfir sig hefnd og gagnráð-
stafanir ef því er beitt ógæti
lega.
NEGRA-minnihlutinn hefir
hvorki yfir atkvæðamagni né
fjármagni að ráða til þess að
magna „svart afl“, sem færi
honum heim framfarir þær
og umbætur, sem hann þarfn
ast, verðskuldar og hefir verið
heitið.
Aðstaða bandarísku negranna
er í mikilvægum atriðum ein-
stök í sinni röð. Bandarísku
negrarnir eru ekki fjölmennur,
mikill meirihluti, sem rís upp
gegn fámennum hópi framandi
valdhafa, eins og til dæmis Ina
verjarnir. s©m fylgdu Gandhi
að málum. Gagnvart banda
rísku negrunum kemur ekki
til greina neinn aðskilnaður,
neitt frelsi eða sjálfstæði, sem
önnur þjóðfélög mismunandi
kynþátta hafa beitt í Afríku og
Asíu.
Þegar öllu er á botnínn
hvolft eiga hvorki svartir né
hvítir Bandaríkjamenn kost á
neinni undankomuleið undan
friðsamlegri sambúð, en frið
samleg sambúð getur aftur á
móti ekki á neinu öðru byggst
en miklum og áframihaldandi
framförum og framvindu í átt
til betri lífsskilyrða. Þessar
framfarir eru því aðeins mögu
legar, að hinn mikli meirihluú
hvítra manna fylki sér um fram
faraáformin og samþvkki virka
samvinnu kynþátjanna við fram
kvæmd endurbótanna.
EKKI er með öðrum orðum
fyrir hendi nein önnur leið til
lausnar á nátengdum vanda-
málum borgarlífs og framfara-
þörf negrunum til handa en
fullur, stjórnmálalegur einhug
ur. Hið glæsta loforð, sem
gefið var við kosningu John-
sons sem forseta árið 1984,
hljsmaði á þá leið. að við lausn
á vanda okkar innan lands
yrði beitt fortölum, rökum og
friðsamlegum umræðum, óg
við myndum í hvívetna forðast
alvarleg átök milli kynþátta og
stétta.
Vonin um, að þessi mjög svo
skynsamlega og menningarlega
leíð yrði fær, byggðist ekki ein
vörðungu á trúnni á stjórnmála
snilli Johnsons forseta, held-
ur og þeim horfum, að ur.nt
yrði með hagfelldri stjorn að
viðhalda eflingu og blomgun
efnahagslífsins. Ef svo héldi
áfram sem horfði þótti hilla
undir nægilegan afgang af
skatttekjum til að kosta þær
umbætur, sem lofað var að
framkvæma. Þessar fyrirhug-
uðu umbætur á húsnæðisá-
standi, skólum, sjúkrahúsum,
störfum, almenningsgörðum og
leikvöllum áttu að veita aukn-
ar og áframhaldandi sannanir
fyrir því, að vandinn væri leys
anlegur þegar einhug væri
beitt.
En eins og okkur er kunn-
ugt er ekki fyrir hendi sá af-
gangur skattanna, sem ver.ja
átti til að kosta þessar fram-
farir innan lands. Stríðið gleyp
ir hann-
NEGRARNIR njóta að vísu
góðs af aukinni eftirspum á
vinnumarkaðinum, en sóknin
til umibóta á húsakosti, skól-
um, sjúkrahúsum og öðru slíku
er ýmist miklu hægari en áður
eða stöðvuð með öllu. Mögu
legt er að sýna fram á, eins
og sumir hagfræðingar hafa
gert, að með því að hækka
skatta megi draga svo úr eyðslu
neytendanna að unnt sé að
kosta framfarimar, þrátt fyr-
ir stríðið.
En þetta verður ekki gert.
Hin milda og óeigingjarna
stefna verður ekki upp tekin.
Hinn óblíði sannleikur er sá,
að hinn mikli meirihluti okkar,
sem kominn er vel yfir fátækt-
armörkin (og flestir erum við
hvítir), mun standa gegn hærri
sköttum í þeim tilgangi að
hjálpa þeim fátæku, en mjög
margir þeirra eru einmitt svart
ir.
Einingin um Johnson árið
1965 var byggð á þeim efna-
hagslega útreikningi, að um-
bæturnar yrði unnt að kosta
með hagvextinum. Hlutur hinna
auðugu þyrfti ekki að verða
minni en áður, gæti jafnvel orð
ið meiri, en þó ekki ýkja miklu
meiri. Þetta var hin efnislega
undirstaða þeirrar vonar, að
Frambald á bls. 15.
'U' -
Ofsafengnar kynþáttaóeirðir hafa geisað í Chicago-borg síðustu daga. Myndin sýnir. hvernig umhorfs
var eftir að lögregla hafði bælt niður átök í einu negrahverfi borgarinnar.