Vísir - 12.11.1975, Page 5

5
VÍSIR
Miðvikudagur
12. nóvember 1975.
ap/UntEbR (GUN útlöndí morgun útlönd í morgunútl Umsjón: Guðmundur Pétursson
Whitlam leitar
stuðnings hjá
alþingi götunnar
— en fœr misjafnar undirtektir. — Bráðabirgðastjórnin hefur
strax boðaðtil þingkosninga 13. des
Þúsundir manna
tóku þátt i mótmæla-
aðgerðum á götum
Canberra i Ástraliu í
gær og lýstu yfir
stuðningi við Gough
Whitlam sem vikið hef-
ur verið úr forsætis-
ráðherraembætti.
Verkamenn brutust inn á lög-
reglustöð i Sydney og unnu spjöl
á verðbréfahöllinni.
„Við viljum Gough — Niður
með Fraser!” var sönglað af
margradda kór og undir það
tóku lOOOmanns iMelbourne, en
þar kom þó ekki til neinna á-
taka.
Whitlam sjálfur og Bob
Hawke, leiðtogi landssambands
verkalýðsfélaga Astraliu, efndu
til útifundar i Canberra i gær til
að leita stuðnings almennings.
Þar urðu viðbrögðin mest og
sóttu um 8000 manns íundinn.
Það þykir þó eftirtektarvert
að undirtektirnar skuli ekki
vera meiri. í Canberra búa um
150 þúsund manns, Melbourne
tvær og hálf milljón manna og i
Sidney tæpar þrjár milljónir.
Landsstjórninn vék Whitlam
úr embætti eftir að hann hafði
átt við hann viðræður og reynt
að.fá forsætisráðherra stjórnar
Verkamannaflokksins til að
rjúfa þing og efna til almennra
þingkosninga. En öll frumvörp
stjórnarinnar hafa strandað
siðustu fimm vikurnar á efri
deild, og þar á meðal fjárlaga-
frumvarpið, þannig að i raun
hefur verið stjórnarkreppa.
Sagði landstjórinn að Whit-
lam hefði verið ófáanlegur til
þessa, og þvi hefði hann neyðst
til að gripa i taumana.
Hann skipaði Malcolm
Fraser, formann Frjálslynda
flokksins og leiðtoga stjórnar-
andstöðunnar, til að fara með
bráðabirgðastjórn þar til efnt
verður til almennra þing-
kosninga.
Fraser kunngerði i gær að
hann hefði myndað 13 manna
ráð, sem fara skuli með stjórn
landsins fram að kosningum.
Hefur hann um leið boðað til al-
mennra kosninga þann 13.
desember.
Búist er við þvi að kosninga-
barátta flokkanna hefjist ekki
af alvöru fyrr en seint i næstu
viku. En ýmis verkalýðsfélög
hafa þegar hafist handa um að
styðja Verkamannaflokkinn, og
byrjuðu i gær með verkföllum
verkamanna skipasmiðastöðva
og i byggingariðnaðinum.
Þingsætin skiptast þannig
milli flokkanna eins og sakir
standa núna: I neðri mál-
stofunni eða fulltrúadeildinni
hefur verkamannaflokkurinn 65
fulltrúa, meðan frjálslyndir og
landsflokkurinn hafa samtals
61 fulltrúa. Óháðir hafa einn. —
í Efri málstofunni eða öldunga-
deildinni hefur verkamanna-
flokkurinn 27 fulltrúa, frjáls-
lyndir og landsflokkurinn 30 og
óháðir 3.
VILJA FORÐAST
„ÞORSKASTRÍÐ"
Norðmenn hafa fullvissað
vestur-þýzku stjórnina um, aö
þeir muni ekki taka einhliða
ákvörðun um útfærslu fisk-
veiðilögsögu sinnar i 200 mil-
ur. Að minnsta kosti ekki fyrir
Hafréttarráöstefnu Samein-
uðu þjóðanna, sem haldið skal
áfram, i mars næsta.
Siðustu tvo dagana hafa
staðið yfir viðræður milli Jens
Evensens, hafréttarmála-
ráðherra Norðinanna, og
em b æt tis m a nn a Bonn-
stjórnarinnar. — t þeim
viðræðum lagði Evensen rika
áherslu á, að Noregur inundi
taka mið af hagsmunum
annarra þjóða sem fiskveiðar
stunda við Noregsstrendur.
Sagöi hann að Norðmönnum
væri mesti mun að komast hjá
„þorskastriði i islenskum
stil.”
Það gengur oft á ýmsu i aksturskeppni eins og þessi mynd frá kapp-
akstri i Argentinu ber með sér. Ekillinn, Berhongaray, missti bílinn
út af brautinni og rakst á tvo áhorfendur utan brautar.
Sést hvar annar svifur i loftinu i eina áttina meðan hatturinn hans
l'lýgur i aðra. En hinn maðurinn er ekinn um koll. Ekilinn sakaði
ekki, en hinir slösuðust mikið, þó ekki lifshættulega.
Fronune á leið til réttarsalarins áður en hún hætti að mæta til dóm
þings.
Lynette var
með byssuna
uppspennta
Einn lifvarða Banda-
ríkjaforseta bar það fyrir
rétti í gær að bógurinn á
skammbyssu Lynette
Fromme hefði verið
spenntur upp þegar stúlk-
an beindi byssunni að
Ford.
Réttarhöldin i máli þessarar
fylgikonu morðingjans Charles
Mansons snúast mest um það
atriði, hvort hún hafi i raun
nokkru sinni ætlað að skjóta á for-
setann þótt hún miðaði byssu að
honum.
Vörnin gerir sér litlar vonir um
að sakborningur verði algerlega
sýknaður af öllum ákærum. En
verjandinn stefnir hinsvegar að
þvi að skjólstæðingur hans sleppi
með vægan dóm. Vill hann halda
þvi fram að Lynette hafi sett at-
burðinn á svið sem eins konar
uppþot til að vekja athygli á bar-
áttu sinni fyrir náðun Charles,
Manson en hann afplánar lifs-
tiðardóm i fangelsi.
Saksóknari hefur lagt á það
áherslu við sókn málsins að það
haft verið fyrir óvitaskap Lynette
Fromme að ekki var skot i skot-
stæði byssuhlaupsins. Leiddi
hann fram til vitnis lifvörðinn i
gær til sanninda um hver hefði
verið raunverulegur tilgangur
Lynette: Nefnilega að skjóta
Ford.
Lynette var sjálf ekki viðstödd
réttarhöldin i gær og hefur ekki
komið fyrir réttinn siðan á föstu-
dag. Þá svipti dómarinn hana
rétti til þess að flytja mál sitt
sjálf. Hafði hún æ ofan i æ gert
uppistand i réttarsalnum og
óhlýðnast fyrirmælum dómar-
ans um að halda sér við efnið og
hætta að blanda máli Charles
Mansons inn i starf réttarins.
Flestum ofbýður ályktun
S.þ. um zionisma
Gaston Thorn, forseti
Sameinuðu þjóðanna, er
meðal þeirra sem látið
hafa í Ijós hneykslun sína
á ályktun allsherjar-
þingsins um zionismann.
Hefur hann tekið sér
stöðu gegn meirihlutan-
um og veist harkalega að
fordæmingunni. — ,,Sum-
ir ofstækismenn gera sér
ekki Ijóst að það er unnt
að ganga of langt," sagði
Thorn sem er líka for-
sætisráðherra Luxem-
bourg.
Það þykir með eindæmum, að
forseti sameinuðu þjóðanna
veitist þannig að ályktun sam-
taka sinna. — Talið er vist, að
fulltrúar þriðja heims-rikja
muni ekki una þvi óátalið.
En viðast i vesturálfu eru við-
brögðin við samþykkt
ályktunarinnar á sama veg.
Jafnvel italski kommúnista-
flokkurinn birti i leiðara i mál-
gagni sinu, gagnrýni á sam-
þykktina. — „Við getum ekki
tekið það gott og gilt að zionismi
• ••
og kynþáttahatur sé borið sam-
an,” sagði i UNITA.
Ford Bandarikjaforseti hefur
fordæmt samþykktina og lýst
þvi yfir að Bandarikin muni
bregðast við . henni með að-
gerðum gegn þeim löndum sem
atkvæði greiddu ályktuninni.
Báðar deildir Bandarikja-
þings samþykktu strax i gær að
taka til endurskoðunar þátttöku
Bandarikjanna i alheimssam-
tökunum. Ekki þykir samt lik-
legt að þingiðsamþykki að taka
fyrir öll fjárframlög til Samein-
uðu þjóðanna. Hitt gæti þó skeð
að skorin yrðu niður þau fram-
lög sem Bándarikin hafa látið
af hendi rakna við samtökin
umfram skyldan skatt.
Það er nú viðbúið að fulltrúa-
deild Bandarikjaþings þar sem
fram hefur komið hvað mest
óánægja með ályktunina um
zionisma muni i ljósi þessa
verða mjög treg til að sam-
þykkja áætlun Fords forseta um
efnahagsaðstoð til handa
Arabalöndum. Beðið hefur af-
greiðslu hjá þinginu beiðni for-
setans um 1.093 milljón dollara
aðstoð við Egyptaland, Sýrland
og Jórdaniu, en þessi þrjú riki
voru meðal þeirra sem stóðu að
þvi að leggja ályktunartillöguna
fram og greiða henni atkvæði.
Ummæli öldungadeildarþing-
mannanna Roberts Packwood
og Henry Jackson gáfu til kynna
hvernhug þingheimur bar til
álvktunarinnar. — Packwood
(repúblikani frá Oregon)
sagði: „Hvar svo sem Hitler
hefur verið þetta kvöld þá er ég
viss um að hann skálaði við
skrattann i tilefni tiðindanna.”
— Jackson (demókrati frá
Washington) sagði: „Þegar við
göngum til atkvæða i öldunga-
deildinni um erlenda efnahags-
aðstoð munum við ekki gleyma
þessum rikjum sem greiddu at-
kvæði með ályktuninni og ætla
að þiggja okkar aðstoð.”
Kurt Waldheim, fram-
kvæmdastjóri S.Þ., var meðal
þeirra sem gat ekki orða bund-
ist strax eftir úrslit atkvæða-
greiðslunnar um zionismann og
vakti athygli á þvi hvaða
kreppa mundi steðja að samtök-
unum eftir slika ályktun.
Olof Palme, forsætisráðherra
Sviþjóðar sem er i heimsókn i
Bandarikjunum ávarpaði alls-
herjarþingið i gær, og sá
ástæðu til þess að vara fulltrúa
aðildarrikja við þvi að snúast
gegn samtökunum þótt þau
stundum tækju „óheppilegar og
óviturlegar” ákvarðanir.