Vísir - 12.11.1975, Blaðsíða 14

14
Miðvikudagur 12. nóvetnber 1975. VISIR
Glœpamál-
um fer fœkk-
Egypska símakerfið í
O
Ástandið i simasambandsmál-
um egypta er mjög bágborið
sem stendur. Viljirðu ná sam-
bandi við mann, verðurðu að
öskra i taltrektina. Þannig hafa
tilraunir til að ná sambandi við
ráðuneyti misheppnast hvern
einasta dag i þrjár vikur, og
mun það met.
Þetta er ekki imyndun er-
lendra kverúlanta, þvi að ný-
lega fyrirskipaði forsætisráð-
herra Egyptalands ráðuneytum
sinum, sem eru 33 að tölu, að
koma a.m.k. 20% af simum sin-
um i nothæft ástand, til þess að
geta haft sæmilegt samband við
erlenda aðila. Ráðherra nokkur
sagöi nýlega: ,,Ég er svo að
segja einangraður. Ég hef
aðeins tvær simalinur.”
Einstaklingar geta ekki fengið
sima i þá niu mánuði, sem
enduruppbygging hins opinbera
simkerfis stendur yfir.
Þessi simakreppa byrjaði i
júli sl., þegar simamiðstöð i
Kairó bilaði. Hún hafði þangað
til tekið við álagi tveggja ann-
arra miðstöðva, er voru bilaðar._
Linurnar hafa þvi verið rnis'
tengdar eða alls ekkert tengdar.
Simavirar hafa eyðilagst, þeir
verið settir á skakkan stað, eða
þá þeim hefur verið stolið. Með
láni frá Alþjóðabankanum, hef-
ur verið reynt að endurnýja 30%
kerfisins — og er það álitið
álika mikið og virði þeirra vira
sem stolið hefur verið vegna
koparsins i þeim. Forstjóri
nokkur kom að viðgerðarmönn-
um, er voru að gera við sima-
leiðslur, og rak þá burtu, þar eð
hann áleit þá þjófa.
Með lagni má fá langlinusam-
töl og samtöl milli landa, en það
kostar breskan kaupsýslumann
25 pund á viku, að fá það tryggt.
Simvirkjun er sérstök iðngrein,
og tiðar viðgerðir, eru simvirkj-
um álitleg tekjuaukning.
Ekkert dugar, þótt lagðar séu
nýjar leiðslur. Simasamband er
mjög slitrótt. Bandariska sendi-
ráðið fékk sent 10 lina
skiptiborð, en þegar diplómatar
hugðust nota simann, fengu þeir
bara simkall á móti. Eitt sinn
rugluðust hjá útlendingi nokkr-
um og innlendum sálfræðingi.
Siminn hringdi stöðugt i fjóra
daga, og tólf tilraunir gátu ekki
sannfært sjúkling nokkurn, um
að læknirinn hans reyndi ekki að
forðast hann. En núna þarf út-
lendingurinn vissulega á lækn-
ishjálp að halda.
andi í Japan
Japanir hafa þann
háttinn á, líkt og á Vest-
urlöndum, að sýkna má
mann, jafnvel af morði,
náist hann ekki innan 15
ára. Lögreglunni eru veitt
tíu ár til að ráða glæp,
sem varðað getur lífstíð-
arfangelsi, og sjö ár til að
ráða mál, sem varðað
geta upp i 10 ára fangelsi.
Enginn hefur hingað til
efast um ágæti þessara
laga. En núna leggja íög-
reglumenn nótt við dag til
þess að tveir mestu glæp-
ir, sem framdir hafa ver-
ið í seinni tíð, verða látnir
niður falla í desember,
komi leynilögreglan ekki
fram með gildar sannan-
ir.
Grimmd
Francos í
spœnska borgarastríðinu
Mannhatur og fyrirlitning
hins deyjandi einræðisherra
Spánar, var dregið fram i dags-
ljósið fyrir skömmu.
Á meðan hershöfðinginn
barðist með aðstoð læknanna
við dauðann, skoðaði blm. B.T.,
Preben Halberg höfuökúpur og
beinagrindur fórnarlamba hans
i Guernica.
1 april 1937 misþyrmdu her-
menn Francos og flugmenn
Hitlers bænum, og Picasso gerði
minningu þess fólks, er lét þar
lifið á fáeinum klukkustundum,
ódauðlega.
Franco hefur varla leitt hug-
ann að ibúum Guernica á þess-
um siðustu ævidögum sinum.
En eitt er vist, það voru fjölda-
morðin i Guernica, sem opnuðu
augu umheimsins fyrir þeirri
grimmd, er beitt var i spænska
borgarastriöinu.
Flestar voru hauskúpurnar
hvitar og uppþornaðar af elli.
En hryllileg sýn voru þær engu
að siður.
Það er til marks um hiö
óstjórnlega mont Francos, að
hann hefur látið reisa kirkju og
125 metra háan kross i Valle de
los Caidos ,,dal þeirra föllnu”
um 50 km frá Madrid. Hún á að
tákna sameiningu Spánar eftir
borgarastyrjöldina, sem kostaði
meira en milljón mannslif og
enn fleiri aftökur eftir valda-
töku Francos.
1 kirkju þessari verða jarö-
neskar leifar Francos jarðsett-
ar.
En i Guernica, sem liggur 50
km fyrir utan Bilbao á Norður-
Spáni — hafa menn hrúgað
minningunni um slátrunina árið
1937, saman i horni kirkjugarðs-
ins.
l>arna liggja hver innan um
aðra, leifar þeirra karla,
kvenna og barna, sem vpru
drepin með vélbyssukúlum eða
eldsprengjum. Þau létúst á göt-
um Uti eöa I kolbrenndum hús-
um sinum, án nokkurra helgi-
siða. Engir legsteinar eða ártöl
gáfu til kynna neitt um fórnar-
lömbin.
Flestir sem blaðamaðurinn
hitti á leiö sinni til Bilbao, vildu
ekkert ræða um áriö 1937.
Þjóðernishyggja er mjög
sterk i baskahéruðunum. Fáir
munu þvi fella tár þar, þegar
hershöfðinginn gefur loks upp
öndina. En hinn aukni fjöldi lög-
reglumanna á staðnum veldur
mörgum áhyggjum.
Sl. miðvikudag var handtek-
inn 21 maður i Guernica einni.
Danski blaðamaðurinn við fjöldagrötina.
Menn skulu ekki búast við frek-
ari fréttum af þeim i bráð.
Á kránum og i veitingahúsun-
um, leit eldra fólk, er upplifað
hafði blóðbaðið óttaslegið um
öxl. Enginn vildi segja neitt.
,,A kirkjugaröinum náði ég
tali af einum grafaranna. Ég
sagði honum, erindi mitt. Ég
vildi sjá grafir þess fólks, er
myrt var árið 1937.
,,Hvar eru þær?” spurði ég.
„Þarna”, var svarið, og hann
benti á suðvesturhlið kirkju-
garðsins.
Þar lágu þær. Ég fékk ekki
talið fjölda þeirra fót- og hand-
leggja og hauskúpa, sem þar
lágu.
Af hverju hafa þessi bein ekki
verið brennd, af hverju hafa þau
ekki verið grafin og af hverju er
ekki séð um viðhald grafanna?
Ég spurði og spurði en fékk eng-
in svör. Maðurinn var horfinn.
I.eifum ' fórnardýranna i
Guernica, er hrúgað saman i
horn. En hins vegar trónar
minnismerki falangistaflokks-
ins um fórnardýr fasismans,
aðeins tiu metra frá beinahrúg-
unni.
,,Ég tók nokkrar hauskúp-
anna upp, og lét taka af mér
mynd með þær. Jafn kaldrana-
leg er myndin og stjórn
Francos, sem nú hefur verið við
völd i nær fjörutiu ár.
Fyrir utan kirkjugarðinn
spurði ég tvö gamalmenni til
vegar, sem þar töluðu saman i
hálfum hljóðum. Ég gat ekki
slitið mig frg þeirri tilhugsun,
að ég hafði fyrir stuttu siðan
snert hauskúpur látinna ætt-
ingja þeirra.
Endurm inningin um
Guernica-morðin, útskýrir
kannski betur en nokkuð annaö,
athygli umheimsins á dauða-
striði Francos.
Preben Ilalberg B.T.
Annað þessara glæpamála,
var stuldur á málverki eftir
Toulouse-Lautec úr safni i Ky-
oto i desembermánuði 1968. Hitt
málið er svo eitt umfangsmesta
bankarán, sem um getur i Jap-
an. Ungur maður i lögreglubún-
ingi stöðvaði bankavagn i út-
jaðri Tokyo. Hann kvaðst vera
að leita að sprengju, er þar
kynni að vera falin og ók siðan i
burtu með um 300 milljónir
yena, sem áttu að fara i bónus
til starfsmanna bankans á jól-
unum. Japanska lögreglan sem
hreykir sér af þvi, að hafa upp-
lýst um 90% „alvarlegra”
glæpa, hefur frá þvi i april sl.
leitað eiganda fingrafaranna
sjö, er fundust i vagninum, á
meðal 13 milljóna fingrafara.
Lögreglan kveðst viðurkenna,
að þessi vinnuharka stafi af
aukinni hugkvæmni glæpa-
manna — sem hefur kannski
orðið augljósari eftir þvi sem
kreppu er farið að gæta i efna-
hagslifinu. Nýlega gat kona
nokkur svikið hundruð milljóna
yena út úr mörgum stórfyrir-
tækjum, með þvi aö likja eftir
rödd Tanaka fyrrum forsætis-
ráðherra, og æskja stuðnings til
„nýrrar kosningabaráttu”.
Annar svikahrappur stal öllum
ávisunum, er ungum brúöhjón-
um var veitt i brúðargjöf i
Tokyo fyrir skemmstu.
Mistök eiga sér vissulega stað
— en japanska lögreglan hand-
tekur þó alltaf einhverja grun-
aða fyrir nærri hvern glæp, sem
framinn er, og i heild er tiðni
glæpa fremur lág. Arlega eru
framdir nærri hundrað glæpir af
ýmsu tagi á hverja 100.000 ibúa i
Tokyo, en i London er hlutfallið
160 og i New York 300. Talan er
svo mun lægri i næst stærstu
borg Japan, Osaka. Glæpum fer
yfirleitt fækkandi i báðum borg-
unum.
Astæðan fyrir veigengni jap-
anskra lögreglumanna, er ann-
ars vegar starfsaðferðir hennar
og skipulag þjóðfélagsins er hún
starfar i. Lögregluliðið er stórt
og beitir einstaka sinnum mik-
illi hörku. Oft er kvartað undan
óþægilegum og langdregnum
yfirheyrslum, áður en handtaka
fer fram. Japanskir lögreglu-
menn hika ekki viö að handtaka
mann af litilfjörlegu tilefni, og
yfirheyra hann siðan um allt
annað. Annarser það mjög mik-
ilvægt að hafa i' huga, að japan-
ir eru mjög forvitnir um einKa-
mál nágranna sinna. En sú for-
vitni fylgir ekki japönumúr
landi, og vegna hins mikla
fjölda afbrota, er japanir
fremja um allan heim, hetur
leitt til þess, að japanskur lög-
regluforingi hefur i fyrsta skipti
verið ráöinn til Interpol.