Lesbók Morgunblaðsins - 30.05.1926, Blaðsíða 7

30. ruaí 1026.
LESBÓK MOBGUNBLAÐSLVS
1
BOD ára afmæli fiehingjaeyrar.
Krónborg.
níarprar könur nú sjálfstæðar stöð
nr.
.fc® 'átti tal við amarífilka konu,
sem dvalið hafðt langvistum i
Miklagarði. Hefir hún fengÍBt við
margar knnningjakonur þar í borg
inni, við að hjálpa þar flóttamönn
mn og öðrum bágstöddum. Hiin á
margar kunningjakonur þar íborg
og hefir mikið (Jálæti á tyrknesk-
um konum. Mjög hafa kjör þeirra
batnað undir stjórn Mustapba
Kema). En þetta tekur alt ainn
tíma. Nú er lögð mest stund á
að bæta skólana, syo umbæturnar
nái til ungu kynslóðarinnar. Nú
eru mestu vandræðin með að fá
nægilega kenslukrafta.
Yfirleitt komu Tyrkir mjerfyr-
ir sjónir, sem knrteis og viugjaru
þjðð. Við sátum eitt kvöld
nokknr saman á veitingahúsi, sem
var með tvrknesku sniði. Þar kom
til okkar Tyrki nokkur, sem eng-
inn okkar þekti, og bauð okkiu-
„yogurt“, — sagði sjer fyndist að
Við ættum að bragða þenna þjóð-
rjett Tyrkja. Er okkur þótti
ólekjan súr, kom gestgjafinn sjálf
ur og stráði svkri á, en strausyk-
urinn tók hann með fingrunum.
í Smyrna
er almenningur jafn vingjarnleg-
ur við ferðamenn eins og i Mikla-
garði. Við löbbuðum þar uin í
hóp tíu saman um göturnar og
upp á hæðirnar fyrir ofan borg-
ina. Útsýni er þar ógleymanlega
fagurt.
Alstaðar góndi fólk d okkur
forvitnum augum. Eitt sinn geng
um við framhjá gamaUi konu, er
stóð í húsdyrum sínum. Hún var
í pilsbrókjim. Við kímdum tjl
hennar, og hú» >4 4 móti, og
bauð okkur inn f garð *inn, in-
dælan garð, með gosbrunni og
aldintrjám. Dóttir hennar var í
Evrópubúningi. Ilún tíndi handa
okkur rósir. En þegar við œtluð-
lun að taka mynd af þeirri gömlu,
var eigi við það komandi.
1 Smj’rna ganga fleiri konur
með slæðu fyrir andlitinu *n í
Miklagarði. Og þrfr sá jeg fyrsr
úlfalda, sem mintu mann á, að
nú væri maður kominn til Asíu.
Sá bæjarhluti Smyrna, sem er
uppi í hæðunum, brann ekki um
í sumar verður liuldið liátíðlegt
600 ára afmæli Helsingjaeyrar. —
Verður þar mikið um dýrðir. Þnr
Verða iiaidnar sögnlegar sýniug-
ar, leiknir sjónleikir við hinn
forna Krónborgarkastala, -haldnar
skrúðgöngur að fornum sið í bnn-
ingum þeim og með þeirri við-
höfn, sem tíðkaðist á fyrri öldum.
Búist er við fjölda gesta til
árið, í brunanum mikla; en allur
lægri hlutinn umliverfis höfnina
er í rústum. Fáein iiús er búið
að byggja rjett við höfnina. Þar
var ríkmannlegasti bæjarhlutinn.
Þar bjuggu margir grískir auð-
menn. A stöku stað sást votta
fyrir því, hve byggingar hafa
verið þar veglegar.
Sumstaðar hafa verið settir
flekar ofan á rústirnar, og hafast
menn við í þeim skýlura. í einit
slíi.u skýli s*t skósmiður við
vinnu sína. Einn og einn manu
sáum við vera að bjástra við
steina og hlaða veggi. Bkkert
steinlím höfðu þeir. — Hvergi var
hægt að fá myndir kevptar af
rústuui þessum.
Það v.a r haustið 1S22, að
Smyrna brann. Þá var alþjóða-
bandalagsfnndur 1 Genf. Jeg var
þar þá. Þar var Friðþjófur Nan-
seu. Hann fjekk þangað skeyíi
um það. að 200.000 flóttamenn
væru á leið til Miklagarðs. Var
hann spurður áð því, hvort hann
bæjarins, og gert ráð f.vrir að
gistihúsin taki eigi allan þann
fjölda. Hai'a borgarbúar keypt
gainalt skip, sem eigi er haffært
lengur og útbúið það fyrir ferða-
menn. Ætla þeir síðaa- að gera
sundlaug í skipi þesau, og hai'a
það nð staðaldri ú höfninni
Hinn fornfrægi Krónborgarkast
ali verður miðstöð hátíðahaldanna.
gæti ráðstafað þeim. Á tveim diig
um var sjeð" fvrir þessu.
Fjekk Alþjóðabaudalagið Nan-
seu timboð til þess að taka málið
að sjer, og Ijet hann hafn nllmik-
ið fje. Grikkir ljetu honum eft-
ir eyju eina. Búlgarar gáfu skips-
farm af kornvöru.
En flóttamönnum fjölgaði. Alls
urðu þeir yfir eina miljón, sem
komu allslausir og hjálparþurfa
þarna austan fið.
Mikill bluti af þeim eru dú í
Grikklandi. í Aþenuborg einni eru
200 þús., seni haíast þar við í
bráðabyrgðaskýlum. Jeg kom þar
um daginn, sá kjör þessa vesa-
lings fólks. Það hefir aðeins skýli
yfi,- höfuðið, engin húsgögn, flest,-
ir liggja á góllinu með lítilfjör-
legar spjarir í rúmfatastað.
Borgin þeirru, Smyrna, er enn
í rústum; óvíst hvort hún verðuv
nokkurntíma endurreist í sioni
fyrri mynd.
H. F. •