Lesbók Morgunblaðsins - 18.09.1927, Síða 4

292
LESBÓK MORGUNBLAQSINS
Róm. Mælti hann þá á þessa leið
við vini sína, að í dag hefðu; Ital-
ir ráðuneyti, á morgun hefðu þeir
stjóm.
Er hann kom til Róm snjeri
hann sjer til stöjSvarstjórans 1 járn
brautarstöðinni og sagði, að hjeð-
an í frá ættu lestirnar að ltoma
og fara á áætlunartíma, nákvæm-
lega. Hjeðan í frá á að vera stjórn
á öllu. Þetta var fyrsta skipun
hans, og henni er hlýtt enn í dag.
Þannig er Mussolini lýst, að eng
inn sje liann viðkvæmnismafjur.
Hann á -sjer fáa eða enga alúðar-
vini og rækir ekki persónulega
viðkynningu við nokkurn mann.
KVenfólk er honum til ama. —
Gefur hann sjer eigi tíma til þe3S
að hafa þær kurteisisreglur i
frammi, sem þurfa þykja þar sem
kvenfólk er nærstatt.
Orðhengilsháttur er fjarri skapi
hans og ekki þykir honum mikið
fyrir um það, að breyta út frá
fyrri fyrirætlunum sínum. Þegar
einhver víkur að því að einvalds-
herrann hafi verið á annari skoð-
un í gær en hann er í dag, þá er
venjulega viðkvæðið þetta: Gær-
dagurinn kemur ekki málinu við,
jeg læt mjer einu gilda um hanu,
hugsa aðpins um framtíðina.
„Pyrir mjer vakir,“ segir Musso
lini, ,.að ítalir verði frjálsir ménn
og voldugir. Því mjer er það nær
skapi að vera ítalskar ríkisborg-
ari en þegn keisarans í Kína.
Hann getur eigi sjeð, að stjórn
hans sje nein harðstjórn. Nýlega
komst hann þannig að orði:
„Þegar jeg hefi tal af alþýðu
manna, kvartar enginn um harð-
stjórn, því hún á sjer ekki stað
hjer; en fólk biður um járnbraut-
ir, vegi, byggingar, brýr, vatns-
leiðslur, rafmagn.
í annað skifti komst hann að
orði á þessa leið: Það er tiltölu-
lega auðvelt að komast úr hreysi
í höll, ef maður hefir það hugfast,
að kippa sjer aldrei upp við það,
þó maður þurfi aftur að hverfa úr
höilinni í hreysið.
Deilt er um Mussolini um heiin
allann. Um dugnað hans ber mönn
um saman. Og maðurinn er að
mörgu leyti gáta. Nýlega gerði
eitt ítalskt blað fyrirspurn til
lesenda sinna um það, hvernig
mnnn þeir álitu Mussolini vera.
Þegar fyrirspurn þessi kom út,
fjekk biaðið fljótt alskonar svör
og lýsingar. En mest þótti koma
til svars þess, er Mussolini sendi
sjálfur. Það var á þessa leið:
Viljið þjer herra ritstjóri gera
svo vel og hætta við að birta svör-
in við fyrirspurn yðar. Því þar
eð mjer sjálfum er það ekki ljóst
1. Kunnugleiki minn við Gísla
Brynjólfsson.
í Lesbók „Mbl.“ á sunnudag-
inn var, sá jeg áskorun til mín
frá gömlum vini um að segja eitt-
hvað um Gísla Brynjólfssson skáLd
ið, því jeg mundi hafa þekt hann.
Já, jeg þekti Gísla Brynjólfsson
nokkuð í Höfn 1872—77, og hafði
góð kynni af honum, og þó jeg
ímyndi mjer, að það sem jeg get
um hann sagt sje ekki mikið nje
merkilegt, vil jeg fúslega skýra
frá því, ef það gæti verið þeim til
einhverrar ánægju fyrir þann, sem
á mig hefir skorað.
1872—77 skutu margir þeirra,
sem fvlgdu Jóni Sigurðssyni, frem
ur öxl við Gísla Brynjólfssyni
fyrir það að hann hjelt fram skoð-
unum, sem voru nokkuð andstæð-
■ar skoðunum aðalforingjans í sjált’
stæðisbaráttunni. G. B. stóð þess
vegna mjög einn síns liðs hjá
Hafnar-íslendingum í þá daga. ts-
lendingar komu lítið til hans, og
hann var nokkuð utan við hóp-
inn og fremur xít af fyrir sig. Eitt
kom öllum þó saman um, að kona
Gísla, sem mjer var sögð sænsk
kona, væri mesta snildar og gáfu-
kona. Hún var Swedenborgs trú-
ar, og ljek á orgelið í kirkju
þeirra. Hún var tilkomumikil í
framgöngu, algerlega tildurslaus,
og ekki fríð. Hin fyrsta viðkynn-
ing við G. B. var það, að jeg mætti
honum 5. júní á Grundvallarlaga-
hátíð Dana. Hann spurði mig
hvert jeg færi, og jeg sagðist vera
kominn út til að viðra mig á há-
tíðinni. Meðan við töluðum sam-
hvaða mann jeg hefi að geyma,
mun erfitt fyrir aðra að átta sig
á því. Það eru því tilmæli mín,
að hætt verði þessum ummælum.
Yera má að jeg fitji upp á þeim
sjálfur eftir svo sem 50 ár.
K. G.
(þýtt).
an fór hvert merkið eftir annað
fram hjá, og hverju merki fylgdu
allmargir menn. Jeg giskaði á, að
þar færu í hersingunum 4—5000
manns. Hann vildi fara til skógar
þangað sem sócialistarnir færu
til að halda grundvallardaginn
heilagann, og lagði að mjer að
koma með sjer, jeg sainþykti það.
Hjá okkur stóðu þegar við vorum
að þinga umj þetta, tveir krakkar,
og störðu á okkur. G. B. fór ofan
í vasa sinn, gaf krökkunum sinn
peninginn hverjum og sagði:
„Þennan dag eiga allir að vera
glaðir.“ Jeg sá þennan dag hve
mikið hann unni því frelsi, sem
fengið var í Danmörku.
Við fórum í skóginn. Blöðin;
sögðu daginn eftir, að þar hefðu
verið 10.000 manns. Þar voru
ræðuhöld, og söngvar leiknir á
lúðra.
G. B. var glaður eins og barn,
af að vaða í öllu þessu fólki, jeg
vildi heldur halda mjer sem ut-
ast. Utan við þennan mannfjölda
var ekki fátt af börnum, og hann
var altaf að gefa börnunum pen-
inga, og gladdi margan krakkan
um daginn. Ræðuhöldin þögnuðu
að lokum og lúðrarnir fjellu í
þögn, og jeg fór að hugsa til heim
ferðar, en hann vildi bjóða mjer
eitthvað meira fyrst, og við sett-
umst við veitingar, og hann var
hinn örasti, og þegar jeg hafði
orð á að þetta væri of mikið, sagði
hann: „Jeg segi þá eins og Bryn-
jólfur Pjetursson sagði við okkur
fyrrum, „hvern andskotann mun-
ar einn departaments direkteur
————
Oísli Brynjólfsson
vngri.
Eftir Indriða Einarsson.