Lesbók Morgunblaðsins - 17.03.1929, Blaðsíða 4

84
LE8BÓK MORGUNBLAÐSINS
isinn í dönsku sunöunum.
Myndin lijer að ofan sýnir, livernig hin miklu ísalög í donsKU
sundunum hafa verið. Svörtu skellurnar tálma þykkan lagís, strykuðu
svæðin sýra það, hvar verið hefir þunnur lagís, en þau svæði, sem
merkt eru með stuttum strykum, sýr.a, hvar rekís hefir verið. Með-
fram aliri austurströnd Jótlands, í fjörðunum, Eyrarsundi, Beltunum
og Eystrasalti hefir verið ein samanhangandi neíla af þykkum lagis.
sínum. Þegar hann helst ekki við
lengur í Vestur-Indíum, fór hann
austur fyrir Suður-Ameríku og
tók þar mörg skip með gullfarmi
að herfangi og safnaði þannig
ógrynni fjár. Mestan hluta þess
faldi hann á Cocos-evju. Seinna
var skip hans tekið og hann sjálf-
ur og allir menn hans hengdir á
ránum á því og skipið síðan brent.
Þetta var árið 1820, eða þar um
bil.
Nú er sagan um hinn fjársjóð-
inn:
1 borgarastyrjöldinni í Suður-
Ameríku fluttu borgarar og klerk-
ar í Lima gull og kirkjugripi í
vígið Callas. En svo nálguðust
óvinir vígið og þá var gullinu
og gersimunum ekki óhætt þar.
Var það þá alt flutt um borð í
enskt skip. En næstu nótt myrti
skipstjóri og menn hans þá Perú-
menn, sem fylgdu auðæfununi til
þess að gæta þeirra, undu upp
segl og sigldu norður á bóginn
til Cocos-eyjar. Þar földu þeir
fjeð, því að þeim þótti það viss-
ara að geyma það þar, þangað
til friður væri kominn á. Þess var
ekki langt að bíða. Skip, sem sent
var til að elta þá, náði þeim,
og hengdi þá á skipsránum. Þá
fengu þeir frið.
Tveir voru þó látnir lifa til
þess að vísa á hvar auðæfin væri
fólgin. Þeim tókst báðum að
strjúka og ná í land á sundi,
skamt frá Kap Mata. Þegar í land
kom, fóru þeir að deila um hvor
þeirra ætti auðæfin, og sá sterk-
ari sigraði. Hinn minni máttar ljet
hann taka af sjer leiðarvísirinn
um það hvar fjársjóðinn væri að
finna, án þess að segja eitt ein-
asta orð. Hann var löglega af-
sakaður, því að hausinn var í
molum. Morðinginn hvarf og vissi
enginn hvað um hann hafði orðið,
en nokkru seinna skaut honum
upp í Norðurríkjunum. Þar sagði
hann manni nokkrum, sem Pitz-
gerald hjet, frá leyndarmáli sínu,
og varð Fitzgerald þá svo reið-
ur, að hann drap morðingjann og
tók af honum leiðarvísirinn.
Nú rekur hver glæpurinn ann-
an og hvert hermdarverkið öðru
hryllilegra. Fitzgerald fekk firma
nokkurt í Boston til þess að gera
út leiðangur eftir auðæfunum. —
Skip var sent á stað og skipstjór-
inn var Bogue, faðir liinnar lier-
skáu konu, sem áður er nefnd.
Fitzgerald og Bogue fóru tveir
einir í land á Cocos—ey og fundu
fjársjóðinn. Er mælt að þar hafi
verið 25 miljónir dollara í myi^-
uðu og steyptu gulli. Þetta kvis-
aðist á skipinu og hásetar gerðu
samsæri. Þeim Fitzgerald og Bo-
gue tókst^ að flýja um nótt. Þeir
náðu í nokkuð af fjársjóðnum
og heldu svo áfram flóttanum. Á
leiðinni fóru þeir að rífast um
það hvor þeirra ætti gullið, sem
þeir voru með, og aftur sigraði
hinn sterkari: Fitzgerald.
En lífið ljek ekki við hann. —
Ofan á það að hann eignaðist 3
konur, var tiann myrtur af manni,
sem vildi ná í leiðarvísirinn um
fjársjóðinn. En Fitzgerald hafði
þá brent leiðarvísirinn, og nú vissi
engin framar hvar auðæfin var
að finna. Ýmsir tilbvinir leiðarvís-
ar hafa þó komið fram og verið
seldir auðtrúa hæstbjóðendum. —
Morð og manndráp voru daglegt
brauð á hinni fögru Cocos-eyju.
Af handahófi hafa menn leitað
og grafið. Menn geta ímyndað sjer
hvað leitin er auðveld, er þeir
taka tillit til þess, að eyjan er
sundur sprungið fjallaland, vaxið
liitateltisgróðri. Þar eru gljúfur
og gn, ár og fossar og stærð eyj-
arinnar er um 30 ferkilometrar að
fJatarmáii. Og þarna á maður með