Lesbók Morgunblaðsins - 24.08.1930, Blaðsíða 1
Islandica Halldórs Hermannssonar
Eftir Richard Beck.
ísíénsku þjóðinni hefir verið
það niikil gæfa, að eiga í kennara-
stoðum við merka erlenda liáskóla
marga þá 'sonu, sem gert hafa
garð vorn frægan og unnið bók-
mentuHi vorum og menningu ó*
metanlegt gagn ineð rannsóknúm
sínum og ritstörfum. Sem dæmi
slíkra má nefna Eirík Magnússon,
Guðbrand Vigfússon, Pinn Jóng-,
son 'ríg Valtý Guðmundsson. Eng-
um mun blandast Íiugur um, að
meðál þessáta merkisbera vorra í
framandi Iöndum, beri að telja
Halldór prófessor Hermannsson.
Kringum aldarfjórðung héfir hann
verið bókavörður við hið víðfræga
Fiskæsafn íslenskra bóka og jafn-
franit kennari í norrænum fræðum
við Cornell háskóla, eina hina
allra fremstu æðri mentastofnun
í Bandaríkjum.
Eá starf Halldórs hefir verið
enn margþættara. Auk bókavarð-
ar og kenslustarfa, hefir hann gef-
ið sig mikið að ritstörfum. Hann
hefir ritað tnargar ritgerðir í merk
íslensk tímarit svo sem Skírni,
Eimreiðiua og Ársrit Fræðafjelags*
ins, að nokkur sjeu talin. Ritgerðir
eftir hafm hafa einnig birst í ame*
ríkskum tíagaritum, og hann hef*
ir skrifað um íslensk efni í erlend*
ar alfræðibœkur t. d. í síðustu út*
gáfu hinnar víðkunnu Encyclo*
pædia Brittannica. Þá hefir hann
gefið' ''Út íú rfsgaí' bðtfaúkfár yfif,
• aA " --4 r*"v' " 1
Dr. Halldór Hermannsson.
Fiskesafnið, er að ágætum eru
hafðar.
Þó er enn ótalið það verkið, er
Halldór mun einna víðkunnastur
fyrir, og umfangsmest er orðið
starfa hans, en það er útgáfa árs*
ritsins Islandica; er tuttugasta
bindí þess nýkomið út. Mætti ætla,
að útgáfa þess eina rits árlega
væri ærið starf einum manni. Er
því bert, þegar litið er jafnframt
á önnur stÖrf Halldórs, að þar er
eigi um miðlungsmann að ræða í
afkastasemi. Þó var það eigi ætlun
mín, með línum þessum, að þylja
lofgerð Um Halldór prófessor. Jeg
þekki hann nógu vel til þess að
vita, að honum væri slíkt hvim*
leitt. Enda þárf þefee eigi; um hann
má með sanni segja „að verkin
tala‘ ‘. Hitt var ætlun mín, að
vekja athygli íslenskra ensku-les*
enda á Islandica nú á þessum
tímamótum í sögu ritsins.
Þegar prófessor W." Fiske, ein-
hver hinn ágætasti vinur, sem ís-
land hefir átt erlendis, gaf Cornell*
hóskóla bókasafn sitt, bjó hann
einnig svo um hnútana fjárhags*
lega, að út skyldi gefið (aúðvitað
a ensku) ársrit um íslensk efni.
Samkvæmt þeirri tilhögun liefir
Halldór gefið út Islandica síðan
1908. En því leikur mjer hugur á
að vekja eftirtekt á ritinu, a.ð
mig grunar að því hafi eigi verið
verðskuldaður gaumur gefinn. —•
Vera má einnig, að hið latneska
heiti þess hafi komið ýmsum til
að halda, að það sje ætlað frœði*
mönnum einum. Því fer þó fjarri.
Að vísu er ritið skráð af lærdómi;
erindi þess er fyrst og fremst að
fræða menn um íslenskar bókment
ir, mál eða sögu; en það er skemti*
legt aflestrar, sjerstakle^a aum
bindín. Ræður efnið eðlilega miklu
þar um. En þeim, sem unna bók*
mentum, mun ekki finnast neitt
bindi Islandica óskemtilegt.
Ekki þarf annað en líta á efnis*
skrá Islandica frá byrjun til þess
að sjá, að ritið hefir margvíslegan
fróðleik flutt. Meðal annars ítar*
legar skrár yfir það, sem ritað
hefir verifl um sögur okkar, bæði