Lesbók Morgunblaðsins - 18.06.1933, Qupperneq 4
180
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
5aga Hafnarfjarðar.
&
Hafnarfjörður á íslandsuppdrætti Gerhards Mercator
árið 155 U.
höfundar og er þega-r byrjað að
prenta liana. Verður þetta mikil
bók, eða um 40 arkir í stóru broti.
Skiftir höf. henni í marga kafla
og skal lijer rakið efni þeirra fram
að þeim tíma er Hafnarfjörður
fekk kaupstaðarrjettindi 1908. Er
r', hluti sögunnar 22—25 arkir að
ft.ærð.
Fyrsti kaflinn heitir: Umhverfi
Hafnarfjarðar. Er þar í stuttum
dráttum sögð jarðsaga umhverfis-
ins, alt framan úr grárri forn-
eskju, eða löngu áður en nokkur
vissi að Island var til, og fram á
vora daga. Er fróðlegt að lesa um
hinar stórfeldu byltingar, sem þar
hafa orðið og hvernig Reykjanes-
skaginn myndaðist. Kaflinn endar
á því, að brugðið er upp mynd af
hlvieik Hafnarf jarðar, eins og
hánn kemur gestsauga fyrir sjónir,
og jafnframt tilfærð ummæli ým-
issa erlendra ferðamanna, þar sem
þeir segja frá Hafnarfirði og'
livérnig þeim hafi litist á staðinn.
Það mun hafa verið árið 1930
að bæjarstjórn Hafnarfjaiðar á-
kvað að láta rita sögu þess stað-
ar, í tilefni af því að í sumar eru
liðin 25 ár síðan Hafnarfjörður
feltk kaupstaðarrjettindi. Fekk
þá bæjarstjóri Sigurð magister
Skúlason til þess að rita söguna
og byrjaði hann á því vorið 1931
að viða að sjer efni til hennar, og
hefir starfað sleitulaust að bók-
inni síðan. Byrjaði hann á því að
ganga í gegn um allar ferðabæk-
ur um Island og aðrar prentaðar
heimildir, er á einhvern hátt
snerta Hafnarfjörð, og skifta þær
hundruðum. Síðan rannsakaði
hann heimildir í Þjóðskjalasafn-
inu og varð sú rannsókn mjög
umfangsmikil fyrir þá sök, að öll
J
vitneskja um Hafnarfjörð er á
víð og dreif í skjölum Gullbringu-
og Kjósarsýslu, áður en skiftingin
var ger.
Af skrám um erlend skjalasöfn
var Sigurði það Ijóst, að í Ham-
borg og Kaupmannahöfn var
heimildir að finna, sem ekki mátti
ganga fram hjá. Fór hann því
utan í júlí 1932 og dvaldist fyrst , Annar kafli heitir: Hinar fornu
um hálfsmánaðartíma í Hamborg þújarðir í Hafnarfirði, og er hann
við rannsókn í ríkisskjalasafninu, 78 blaðsíður. Er þar rakin mjög
en síðan í Kaupmannahöfn um 6 ýtarlega saga bújarðanna Hval-
vikna tíma við athugun á óprent- eyrar, sem er elst, Ófriðarstaða,
uðum heimildum í ríkisskjala- sem nú nefnast Jófríðarstaðir,
safni Dana, konunglega skjala- Hamarkots, Akurgerðis og loks
safninu og handritasafni Árna „ýbýlanna fvrir sunnan fjarðar-
Magnússonar. — í þessari ut- b<)tninn. Aftan við sögu þessara
anför safnaði hann margs konar þújarða er svo viðauki, sem segir
fróðleik til sögunnar, sem ekki var frá búnaðarmálum Hafnarfjarð-
unt <ið ná í hjer á landi. ( fj-á öndverðu og fram til jiessa
Sagan er nú tilbúin frá hendi -'dags, og er þessi þáttur bókár-
Bær Þorsteins Jónssonar á Hvaleyri 1772
(eftir mynd J. Miller).