Lesbók Morgunblaðsins - 20.10.1935, Blaðsíða 3

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
231

\ Æ
Ölfusárbrú. Ölfusá í' hroðavexti. Húsið hinum megin er Trgggva-
skáli, kendur við Tryggva, því hann reisti það og bjó þar meðan á
brúarsmíðinni stóð.
þátt í því, að gagnfræðaskólinn
á Möðruvöllum var stofnaður o.
s. frv.
Tryggvi hugsaði ekki aðeins
um samgöngubætur á sjó, heldur
einnig samgöngubætur á landi.
Hann mintist veganna og brúnna,
sem hann hafði sjeð í Noregi.
Meðan hann var forstjóri Gránu
fjelagsins bauðst hann til að gefa
brú á Eyvindará í Fljótsdalshjer-
aði ef bændur vildi flytja efnið
frá Seyðisfiði og reisa brúna.
Hann hafði sjálfur gert teikn-
ingu að brúnni. En svo var deyfð-
in mikil, að Tryggvi varð að hafa
í hótunum við bændur að taka
giöfina aftur, vegna þess að þeir
skirðust við að flytja efnið og
reisa brúna. Hún komst nú samt
upp. og má telja þetta fvrstu brú
á íslandi. Næst fekk hann því
tramgengt að Skjálfandafljót
væri brúað, og sá sjálfur um
smíðina. Var það gamla trjebrúin
hjá Goðafossi. Næst komu svo
brvrnar á Glerá, Þverá í Eyja-
firði og .Tökulsá á Brú. Þær kom-
ust upp fyrir forgöngu Tryggva.
En frægastur er hann orðinn fyr-
ir brúna á 'Ölfusá, og segiv
Klemens Jónsson svo frá því í
æviminningu Tryggva í .,And-
vara“:
— Eftir marerra ára baráttu á
bineri haffiist það loks í srearn á Al-
bingi 1887, að brú skyldi lögð yfir
Olvesá, og stjórnin (danska) sambykti
lögin með semingi, mest fyrir fortöl-
ur Tryggva og áeggjan, 3. mai 1889.
Landstiórnin átti að annast um bvger-
ine'u brúarinnar, og byrjaði á bví að
bjóða hana út í þremur b.ióðlöndum
álfunnar, Þýskalandi, Ensrlandi og
Frakklandi, en ensrin tilboð komu, bví
verkfræðingar töldu ógerlegt að
koma henni upp fyrir 60 bús. krónur,
sem veittar voru í bví skyni. Þá
kom Trvorervi til sösrunnar os: bauðst
til að bvsrerja brúna. Það hefði eigi
verið óeðlilead, bð stjórnin befði sýnt
Trvarwa alla næreætni og tilhliðrun-
arsemi í samningum, sem unt var, er
bann hafði b°r °g brek til að ráðast
í að bvare.ia betta stærsta mannvirki,
sem gert hafði verið síðan fsland
bveðist, oe um leið eitt hið nauðsvn-
leeasta á bessu landi. En bví fór
fjarri; um beð er mjer fullkunnugt,
bví að jee var bá aðstoðarmaður í
stíórnarráðinu í Kaupmannahöfn Til
að mynda sendi hún afardýran verk-
fræðing, sóttan frá París, til bess að
hafa stöðugt eftirlit með verkinu, á
Tryggva kostnað auðvitað, í stað bess
að nægt hefði, að senda hann um bað
bil, sem brúarsmíðið var að enda, til
bess að taka hana út. Þar sem ná-
kvæm teikning var til af brúnni í
smáu og stóru, virðist ba® hefði mátt
nægja. En bett® eftirlit varð Trvggva
bæði til mikils kostnaðar og leiðinda
að ýmsu leyti. Auk bess varð hann
fyrir vonbrigðum að öðru leyti. Hann
hafði, áður en hann tók verkið ð
sjer, átt fund með bændum, og höfðu
beir lofað bæði að flytja efni ókeyp-
is að brúarstæðinu, 300 hestburði og
enn fremur að leggja til 200 dags-
verk við brúarvinnuna, en beear til
efndanna kom, fór eins og vant er
hjá íslendingum, loforðin brugðust.
Þrátt fyrir betta og ýmislegt ann-
að andstrevmi — bátur með bung-
um járnstykkjum sökk og náðist ekki
aftur, enskur maður druknaði við
brúarsmíðið — hielt hann bó ótrauð-
ur áfram og gerði jafnvel enn meira
en honum bar eftir samningnum,
bæði lengdi hann brúna fram yfir
áætlun og setti hliðarstrengi, af bví
brúin án beirra ruegaði of mikið.
Þennan aukakostnað borgaði blneið
bó síðar, en alt um ba® mun hann
bó hafa tapað drjúgum fie við bessa
smíð. Jeg tel alls enean vafa á bv>.
að ef Trveevi hefði ekki svo drenei-
lega brugðist við oe byet brúna,
mundi lancur tími hafa liðið, áður
en hún hefði komist upo. Hvaða býð-
ingu betta hefir haft fvrir samgöng-
ur landsins, er öllum núlifandi mönn-
um Ijóst, er beir íhuga, hve hröðum
skrefum brúm hefir fjölgað, sfðan
Olvesárbrúin var víeð 8. sept. 1891.
Það var án efa stoltasti dagurinn í
lífi Tryggva, og ba stóð hann á tindi
frægðar sinnar. — —
Tryggvi stofnaði Þjóðvinafje-
lagið ásamt Einari í Nesi, og var
forseti þess nálega altaf eftir að
.Tón Sigurðsson leið.
Hann stofnaði líka fyrsta dýra-
verndunarfjelagið lijer á landi og
var besti- og oft eini málsvari
hinna mállausu. Hann fekk fyrstu
dýravemdunarlögin samþykt hjer
á landi. Frá æsku fram í andlát
bar hann dýraverndunina fyrir
brjósti — það var hans hjartans
mál. Og hann gerði það ekki enda-
slept — hann gerði Dýravemdun-
arfjelagið að aðalerfingja sínum.
Tryggvi sat fjölda mörg ár í
bæjarstjóm Reykjavíkur og ljet
þar aðallega til sín taka í hafnar-
og vegamálum, en af flestum mál-
um hafði hann einhver afskifti,
og oftast góð. En seinustu árin
stóð hann þó oft einn uppi. Það
var engu líkara en tíminn hefði
hlaupið fram h.já honum og skilið
hann eftir. Hann gat ekki lengur
fylgst með hugsunarhættinum.
Hann stóð enn báðum fótum í
gamla tímanum og helt að yngri
kynslóðin væri að fara með „alt á
hausinn'h Þess vegna var hann,
sem áður hafði verið framsækn-
astur allra, nú orðinn íhaldssam-
astur allra bæjarfulltrúa.
Margt er það hjer í bæ, sem
minnir á Tryggva Gunnarsson. En
fegurst af því öllu er trjágarður