Lesbók Morgunblaðsins - 24.08.1941, Blaðsíða 8

288
LESBOK MORGUNBLAÐSIN3
þeir sáu ekki, hvernig ástatt var
um flugvjelina. Svo að jeg tróð
nafnið mitt í snjóinn með 50 feta
háum stöfum. „JOE“, skrifaði jeg
og svo „3 dauðir“.
Einn matarkassinn hafði opnast
í fallinu. Þar var m. a. dósahníf-
ur og niðursoðinn ananaslögur. Jeg
drakk upp íir dós án þess að draga
andann. Svo úr annari. Aldrei á
æfinni htfi jeg bragðað annað eins
sælgæti!
En nú var jeg dauðuppgefinn
og skjálfandi eftir að hafa arkað
svona í snjónum. Og þó loftið
væri fult af flugvjelum þá vissi
jeg, að þær gátu ekki lent. Hve
langt mundi verða að bíða þess, að
sjálf hjálpin kærni?
Jeg skreið ofan í svefnpokann
til þess að bíða þar. Jeg vissi ekki
þá, að ein flugvjelin hafði varp-
að niður orðsendingu til tveggja
veiðimanna í aðeins tveggja mílna
fjarlægð, og að þeir voru nú á
hraðri ferð til mín með sleða, sem
átti að flytja mig í siðmenning-
una aftur áður en önnur sól væri
runnin af lofti.
Seinna frjetti jeg, að jeg átti
björgun mína merkidufti að
þakka. Þetta merkiduft er alu-
miniumsalli á flöskum, sem flug-
vjelar hafa með sjer, er þær
fljúga yfir sjó. Þá fleygjum við
flöskunum í sjóinn og sallinn
dreifíst út og gerir sjóinn gljá-
andi. Og við gljáblettinn getum
við svo miðað, hve mikið vjelinni
slær undan.
Jeg hafði haft sex flöskur með
mjer þegar við rákumst á. Fimm
þeirra eyðilögðust við árekstur-
inn. Þegar jeg var að leita að ein-
hverju til að gera reykbál úr, þá
rakst jeg á sjöttu flöskuna. Jeg
dreifði þessu á klettinn í þeirri
von, að það mundi gljá eins og
silfur á svörtum klettinum. En
vindurinn fevkti því burt, svo að
það gerði langa rák á snjóinn.
Þó aluminium sýnist eins og silf-
ur á sjó, þá virðist það svart á
snjó. Það var þetta svarta,
skrítna strik, sem vakti athygli
Jims Allisons. Hefði hann ekki
sjeð það, þá hefði brotna flug-
vjelin mín í auðnum Newfound-
lands líklega aldrei fundist.
Rannsóknarferð til Kverkfialla
Framh. af bls. 285.
um náttúrunnar. Allan daginn
hefir mátt heita vel bjart, stund-
um hefir þó verið fullhvast og
hefir þá skafið skara og þoka
drifið yfir sunnanverð fjöllin, en
þess á milli hefir lægt og þokar
svifið á braut.
Um kl. 7 síðdegis veitum við
því athygli, að langt suðvestur á
hájöklinum myndast á nokkrum
stöðum silfurskygðir blettir, eins
og glitri á vatn. Á skömmum tíma
stækka blettir þessir og breyta
lögun og á einum klukkutíma
myndast rákir, nokkurra km breið
ar, sem ná ofan af hájökli og
langt niður á skriðjökul. Þetta
eru vafalaust vatnsflóð. í leysing-
unni, sem verið hefir allan dag-
inn, hafa myndast lón upp á há-
jöklinum, sem svo hafa fengið
framrás undir kvöldið og flæða
þá niður jökulinn í stríðum
straumum.
Svo höldum við niður af fjöll-
ununi, svipaða leið og við kom
um, förum þó miklu neðar yfir
jökulinn. Það er lengri leið, en
færri sprungur. Kl. er ÍO1/^ þegar
við komum í tjaldstað og því 10
tímar síðan við lögðum upp.
Athugun okkar á Kverkfjöllum
er hjer með lokið. Næsta dag,
sem er laugardagur 2. ágúst, tök
um við upp tjald og höldum aust
ur yfir Kverkfjallaranann til móts
við fjelaga okkar, sem dvalið hafa
niðri í Hvannalindum og nú bíða
eftir okkur við upptök Kreppu.
Það er byrjað að syrta í lofti og
úfna hríðarþoku kembir yfir
Kverkfjöliin. Á sunnudagsnóttina'-
snjóar, svo hvítnar í kringumí
tjöldin okkar í Kverkárnesinu, í
750 m hæð. Þegar upp birtir á,
sunnudaginn eru ekki aðeinsf
Kverkfjöllin, heldur líka allur efri
hluti Kverkfjallaranans, þakinnf)
nýföllnum snjó. Uppi við Kverkl
fjöll er altaf allra veðra von, líka1,
um hásumarið.
Hver er svo árangur þessarar
ferðar til Kverkfjalla? Jeg tel
hann vera í stuttu máli: 1. Þv:
er slegið föstu, að Kverkfjöll eru
nærri hringmynduð fjöll, sem rísa
upp þverbrött á alla vegu, líka
að sunnan, en ganga ekki inn
undir jökulinn, eins og stundum
hefir verið talið. Skriðjökullinn úr
Kverkinni og aðrir skriðjöklar,
sem falla niður af f jöllunum, nær
ast því aðeins af þeim jökli, sem
myndast á fjöllunum sjálfum, ó-
háð hjarnbreiðum Vatnajökuls.
2. Fengist hefir gieggra yfirlit en
áður um, hvernig umhorfs er uppi
á fjöllunum. Hnjúkar þeir, sem
rísa á brúnum fjallanna verið tald
ir og athugaðir og innbyrðis af-
staða þeirra ákveðin. Jafnframt
því hefir verið gengið á hæsta
tind fjallanna. 3. Jarðhitasvæðið
norðvestur í fjöllunum hefir ver-
ið athugað og fundist þar merki
eftir mjög nýleg eldsumbrot.
Fjöldi mynda hafa verið teknar,
þó einkum af jarðhitasvæðinu.
Kortið, sem fylgir hjer með, er
bygt á þeim athugunum, sem gerð
ar vjru. Það stenst ef til vill ekki
vísindalega gagnrýni, en gefur þó,
að jeg hygg, sæmilega góða hug-
mynd um stærð fjallanna og lög-
un. Stefnan milli hnjúkanna er
ákveðin með áttavita, en fjarlægð-
ir milli þeirra ýmist með stefnu-
ákvörðun úr tveim áttum, eða að
athugað hefir verið, hve langan
tíma tók að ganga milli hnjúk-
anna. Hæðarlínurnar eru hinsveg
ar algerlega settar eftir ágiskun
og eiga aðeins að gefa hugmynd
um hæðahlutföllin. Einstakir hæð-
arpunktar eru ákveðnir með hæða
mæli (Barometer) og þá reynt að
ganga út frá þektum hæðarpunkt-
um.
Ferðin er farin fyrst og fremst
sem skemtiferð, en jafnframt hefi
jeg reynt, svo sem föng voru á,
að haga þannig til, að hún geti
'orðið öðrum til nokkurs fróðleiks,
aukið þekkingu okkar á Kverk-
fjöllum og verið þeim, er þangao
'vilja leggja ieið sína, til leiðbein-
ingar. Hvernig þetta hefir tekist,
skal ósagt látið, en jeg vænti þess,
að flestir sanngjarnir menn taki
viljann fyrir verkið.
Ólafur Jónsaon.