Lesbók Morgunblaðsins - 09.11.1941, Blaðsíða 2

378
LE8BÓE M0RGUNBLAÐ8IN8
SkólahátíS í skólagarðinum í Eton.
inn (Head master) svarar tii
rekstors hjá okkur. Yfirmanni
ráðsins mætti líkja við ríkis
forseta. Hann er að nafnini
til yfirmaður skólans, en skóla
meistarinn hefir framkvæmdavald-
ið og myndi því svara til for
sætisráðherra í ríkisstjórn. Núver
andi provost er Ouicksw<jod lá-
varður. sá er fyr er nefndur.
★
t INS og að líkum lætur, eru
( _ margar ævafornar venjur við
líði í Eton. Venjur, sem ekki má
bregða út af og engum dettur í
hug að breyta. Líkamlegar refsing
ar eru enn framkvæmdar fyrir af-
brot. Hefir skólameistari einn leyfi
til hýðinga á beran sitjanda skóla
pilta. En kennarar og skólapiltar
í efri bekkjum geta á eindæmi
refsað „busum“. Skólameistari not
ar hrísvönd við hýðingar og hefir
skólapiltur frá Eton sagt mjer.
að þegar um stórvægilegar yfir-
sjónir hafi verið að ræða í hans
skólatíð, hafi komið fvrir að pilt-
ar hafi verið hýddir þangað til
blóðið lagaði úr þeim. Kennarar
og skólapiltar efri bekkja, sem
framkvæma líkamlegar refsingar
á yngri nemendum, gera það með
priki. Þeir verða að berja á sitj-
anda sökudólgsins, utan yfir fötin.
Eton-skóli hefir hjer verið kall
aður mentaskóli, vegna þess a?
skólinn svarar til þess sem við
köllum mentaskóla. Piltar koma
í skólann 13—14 ára og eru í
honum þar til þeir eru 17—18 ára.
Að afloknu námi geta nemendur
sest í háskóla til framhaldsnáms.
Hjer yrði of langt að lýsa skóla-
kerfi Breta, enda ekki tilgang
ur þessarar greinar. En eins og
kunnugt er, er það allfrábrugðið
okkar kerfi. Fyrstu árin i Eton
nema piltar almenn fræði, en er
líður á skólavistina, geta þeir
tekið fyrir sjerstök áhugamál.
Sumir leggja stund á tungumála
nám, aðrir á náttúrufræði, verk-
fræði o. s. frv. Sjernámi sínu
halda þeir svó áfram eftir að þeir
koma á háskólanö.
★
M 1100 piítar stunda nánt
árlega í Eton. Piltamir búa
ftllir 1 heimavistum. I hverri heima
vist búa um 40 piltar. Yfirmaður
hverrar heimavistar er kennari eða
meistari, eins og hann er kallaður,
en stjórn heimavistarinnar er i
höndum nemenda sjálfra að
nokkru leyti. Meðlimir hverrar
heimavistar fyrir sig eru á ýmsum
aldri og eru því ekki bekkjar-
bræður, þó hinsvegar svo geti
viljað til í sumum heimavistum.
Heimavistarreglurnar eru strang
ar og maturinn venjulega slæm-
ur. En skólapiltar mega hafa með
sjer skrínukost. Einu sinni á dag
fá þeir tíma til að búa sjer til te
eða ahnan mat á herbergjum sín
um og borða þá mat, sem þeim
hefir verið sendur að heiman eða
sem þeir kaupa sjer sjálfir.
Sjerstakt ráð eldri nemenda
stjórnar heimavistunum. Eldri
nemendur hafa mikið vald yfir
yngri piltum. Þeir geta skipað
þeim í sendiferðir fyrir sig, látið
þá biia til fyrir sig te, og yfir-
leitt þjóna sjer eftir vild. Ungir
nemendur eiga því oft allharða
æfi þar til þeir sjálfir fá völdin
í hendur. Ef skólapiltur úr efri
bekk kallar „drengur“, verða all
ir viðstaddir, sem yngri eru, að
standa upp og hlaupa til þess,
sem kallaði og bíða eftir skipun
hans. Það getur verið að sá, sem
kallaði, hafi aðeins ætlað að skipa
einum pilti að hlaupa fyrir sig með
brjef { póstkassann, eða eitthvað
annað álíkd smáerindi, en samt
sem áður verða allir hindr ýngri
að vera til taks, þegar kallað erl
★
AÐ er kostnaðarsamt að
stunda nám í Eton. Ár-
legur kostnaður hvers nemanda
er um 500 sterlingspund, eða sem
svarar til 13 þúsund krónum í
íslenskri mynt. Það liggur því i
augum uppi, að það eru ekki nema
efnaðir foreldrar, sem hafa ráð
á að senda syni sína til náms í
Eton.
En samt sem áður eru fátækir
piltar á Eton-skóla. Árlega eru
teknir 80 nemendur á Eton, sem
aðstandendur þurfa ekki að greiða
f.vrir. Þeir fá skólavist, bækur
og föt ókeypis. Er greitt úr
sjerstökum sjóði fyrir þessa pilta.
Til þess að fá ókeypis skólavisf
á Eton, þurfa nemendur að hafa
sýnt frábærar gáfur og náms-
hæfileika í barnaskólum. Og jafn-
vel það er ekki nóg, því börn
efnaðra foreldra, sem álitið er að
hafi efni á að greiða fyrir skóla-
vist sona sinna, fá ekki ókeypis
skólavist, hvað vel, sem piltarnir
kunna að hafa staðið sig í barna-
skólum. Árlega eru valdir piltar
úr barnaskólum Englands, sem fá
ókeypis skólavist á Eton.
Þeir piltar, sem njóta ókeypis
skólavistar, búa í heimavistum í
sjálfri skólabyggingunni, en aðr-
ar heimavistir eru'f húsura úti i
bæ.
★
ENJULEGUR dagur { Etort
skóla befst með því, að nem-
endur eru vaktir klukkan 7. Hálfri
stund síðar hefst kenslan —• á
fastandi maga. Klukkan 8,15 er