Lesbók Morgunblaðsins - 01.08.1943, Page 3

LESBOK MORGUNBLAÐSINS
227
meiðsl eða bani búinn.
Náði hann svo mikili leikni í
þessu, að aldrei brást.
1 Melnesi eru mörg sýki, er falla
til Miðfjarðarár. Eru sum þeirra
djúp og óstæð. Þeir Melstaðabræð-
ur öttu Jóhannesi mjög til að vaða
sýkin og telfdu honum oft á
fremsta hlunn, enda kvaðst hann
hafa verið ótrauður til. Köstuðu
þeir ýmsum hlutum í vatnið og
skoruðu á hann að sækja þá. Fyllti
hann vasa sína smásteinum, svo
að hann flyti síður uppi og væri
sjálfráður ferða sinna. ósyndur
var hann með öllu, en komst upp á
lag með að vaða nokkurn spöl í
kafi.
Ofantaldar þrautir og ýmsar
fleiri urðu til þess, að Jóhannes
varð allra manna snarráðastur og
úrræðabestur og kunni tæplega að
hræðast, sem löngum varð orðlagt
af þeim, er þektu hann fyr og síð-
ar. —
Á þessum árum var skapi Jó-
hannesar svo komið, að hann mátti
ekki mótgerðir nje ósanngirni þola,
svo að ekki tæki hann hefnd fyrir,
við hverja sem um var að eiga.
Sjera ólafur átti reiðhest góðan,
er honum þótti mjög vænt um. Jó-
hannes var jafnan sendur eftir
hestinum í haga, er prestur þurfti
á honum að halda til ferðalaga. —
Gekk svo fyrst, að Jóhannes reið
hestinum ávalt heim á leið og spar-
aði ekki ferðina. Vandaði prestur
eitt sinn um þetta við hann og
lagði svo fyrir, að framvegis skyldi
hann teyma hestinn heim, þegar
hann væri sendur eftir honum.
Sunnudaginn næstan á eftir átti
prestur að messa á annexíunni. —
Jóhannes var nú sendur eftir reið-
hesti prests, en hestarnir voru yst
í Melsnesi. Er hann kom til hest-
anna kom hann, með lagi, stygð
að þeim og elti þá lengi fram og
aftur um nesið. Var svo haglega að
farið, að ekki varð annað sjeð, en
Jóhannes legði sig allan fram um
að handsama hestinn sem fyrst.
Loks náði hann hestinum, teymdi
hann heim á leið og fór sem hæg-
ast. Þegar hann kom í hlað, var
svo áliðið dags, að presti þótti ör-
vænt um alla messugerð að því
sinni, þó illt þætti honum að
messufall hlytist af seinlæti hesta-
sveins síns. Átaldi hann Jóhannes
með vægð, en hann bar fyrir sig,
að þegar hann hefði loks náð hest-
unum hefði hann verið orðinn ör-
þreyttur en ekki viljað með nokk-
uru móti brjóta bann prests við
að ríða hestinum. Sagði prestur þá,
að best væri að hann riði hestin-
um eftirleiðis, þegar hann væri
sendur eftir honum. Ljet Jóhannes
sjer það að kenningu verða en reið
honum þó vægilegar eftir þetta. —
Skyldi það koma til móts við góð-
vild prests.
Eitt sinn lenti Jóhannes í tuski
við einn sona prests, sem var stærri
miklu og sterkari, svo að Jóhannes
hrökk ekki við. Gat þó komið tönn-
um að baki prestssonar, þar sem
hald var mest fyrir og fylgdi fast
eftir, svo hinum linuðust öll tök.
Leitaði hann þegar til móður sinn-
ar og kærði harðleikni Jóhannes-
ar og nefndi atvik til, en hún þoldi
illa að sonum sínum væri misboðið,
sem mæðrum er títt. Kallaði hún
Jóhannes fyrir sig, ámælti honum
harðlega fyrir áverka á syni sínum
og hótaði honum brottrekstri. Jó-
hanes þrætti harðlega fyrir áverk-
ann og krafðist þess að sonurinn
sýndi sár sín, ef nokkur væru. En
það vildi hinn ekki til vinna, og
fjell málarekstur niður. — Jóhann-
es hirti nautpening að vetrinum,
eins og fyr er sagt. Átti hann oft í
brösum við mjaltastúlkur og bar
oftast hærra hlut sakir ráðkænsku
sinnar. Einhverju sinni þóttust þær
verða venju fremur hart úti 1 skift-
um við Jóhannes og kærðu hann
fyrir prestskonu. Varð hann fyrir
átölum. Samtímis átti hann í úti-
stöðum við prestskonu sjálfa og
hugði nú á að ná sjer niðri á
hvorum tveggju í senn, og valdi
fyrsta tækifæri er gafst. Er skamt
var um liðið, gerði norðanhríð með
hörku frosti, og stóð hún nokkra
daga. Kvöld eitt, meðan hríðin
stóð, bar það við, að Jóhanes var
einn í fjósi, komið nær mjöltum.
Lokaði hann nú fjósinu utanfrá
með járnhespu, sem gekk upp á
keng í dyrastafnum, setti þoll fyr-
ir framan og helti svo vatni yfir,
svo saman fraus á svipstundu. —
Skreið hann að því búnuinnum gat
á fjóstóftinni, byrgðiþað vendilega
og beið svo við fjósdyrnar innan-
verðar. Venjan var, að hurðin
f jelli óhespuð að stöfum, þegar ein-
hver var í fjósinu, en spert við
hana, ef stórviðri var. Þegar Jó-
hannes heyrði mjaltakonurnar
koma að þessu sinni, lagði hann
sig alan fram um að opna hurðina
innan frá. Gekk svo langa hríð, að
hvorutveggja, hann og griðkon-
urnar, hömuðust á fjóshurðinni
með hávaða og formælingum. Loks
urðu griðkonur að snúa aftur til
bæjar, hraktar og illa til reika. —
Fengu þær nú einn vinnumanna í
lið með sjer að opna fjósdyrnar.
Ljest Jóhannes vera mjög reiður
yfir hrekk þessum, að loka sig
inni í fjósinu en mjaltakonurnar
úti. Voru prestsynir fastlega grun-
aðir um grikkinn, þótt ekki sann-
aðist á þá, sem v.arla var von.
Mjög var Jóhannes hafður til
sendiferða á Melstað og var þá
stundum hætt kominn í vatnsföll-
um. Sagði hann það eigi síður hafa
verið að kenna ofdirfsku sinni og
óprútni en því, að sjer hefði verið
teflt í tvísýnu af húsbændunum.
Óð hann stundum Miðfjarðará í
geirvörtur, en gætti þess jafnan
að fylla vasa sína af smásteinum,
svo að hann yrði fastari á fótun-
um.
Einhverju sinni var hann sendur
vestur að Mýrum við Hrútafjörð
að vetrarlagi í mikilli hláku og
rigningu. Hjelt hann beina leið að
Mýrum fyrri hluta dags. Sveðju-
staðaá, sem liggur þvert á leið
þessa, stökk hann milli skara. Lið-
ið var á dag og tekið að skyggja,
er hann kom að ánni í bakaleið.
Hafið áin vaxið stórum og voru ís-
skarirnar horfnar, þar sem hann
hafið stokkið yfir á vesturleið. —
Gekk hann með ánni um stund og
leitaði fyrir sjer, þar til honum
virtust líkur til, að hann myndi
draga yfir á ísnef, er gekk fram
frá austurbakkanum. Rjeði hann
til og dró á ísnefið, en það brast
í sama vetfangi og lenti hann í ánni
og barst með straumnum um stund,
þar til hann náði taki á eystri
bakkanum. Hóf hann sig upp og
hjelt áfram heim að Melstað. Ekki
gat hann hann um hrakfarir sínar,
enda hafði hann undið föt sín og
þurkaði þau á sjálfum sjer, sem
hann var jafnan vanur og oft
þurfti með. Sagði hann að saman
hefði farið, að iítt var hann spar-