Lesbók Morgunblaðsins - 17.10.1943, Blaðsíða 7
UESBOK morgunblaðsins
tl»
Puríður sundafyllir
BOLUNGAVlK heitir grein
eftir hr. Árna óla blaðamann.
Birtist hún í Lesbók Morgun-
blaðsins 26. sept. 1943, 36. tbl.
Fer höfundurinn hlýjum orðum
og lofsamlegum um byggðar-
lagið, spáir því góðri framtíð
og vekur athygli á framtíðar-
möguleikum staðarins. Kann ég
honum beztu þakkir fyrir grein-
ina.
Þegar menn lýsa því, sem þeir
eru ekki vel kunnugir og þeir,
sem gefa þeim upplýsingar,
þekkja heldur ekki til hlítar það,
sem þeir vilja fræða aðra um,
þá er hætt við að eitthvað skol-
ist í frásögninni. Svo hefir og
orðið hér. Inn í þessa ágætu
grein hafa slæðzt smá missagnir.
Eru tvær þeirra þannig lagaðar,
að ég tel þörf á leiðréttingu.
Standurinn í Óshyrnunni, sem
kallaður er ÞURlÐUR, er ekki
konueftirlíkingin, sem bar nafn
Þuríðar sundafylli, heldur aðeins
fótskör hennar. ÞURÍÐUR er
horfin. Hún hrundi að mitti
fyrir um 80 árum. Síðan hefir
það, sem eftir var af henni, eyðst
smám sajnan, og er nú aðeins
eftir undirstaðan. Saga er til á
þessa leið:
Þjóðólfur, bróðir Þuríðar,
kom út hingað til systur sinnar.
Hún gaf honum það af land-
námi sínu í Bolungavík, er hann
gæti hlaðið fyrir (afgirt) á ein-
um degi, og mátti hann velja
staðinn. Hann valdi botn Tungu-
dals. Gamlar túngarðsminjar þar
eru sagðar garður Þjóðólfs.
Þuríður hafði geldneyti sín í
afrétti á Stigahlíð. Eitt sinn, er
hún var að gæta gripa sinna,
mætti hún bróður sínum fyrir
utan ófæruna. Leiddi hann eitt
naut hennar (sumir segja kvígu)
er hann hafði tekið ófrjálsum
höndum úr gripahjörð systur
sinnar. Þuríður undi þessu illa,
og varð af senna snörp milli
systkinanna, er endaði með því,
að þau lögðu hvort á annað.
Hann skyldi verða að kletti, þar
sem sjór bryti sífellt á, bátar
reru hjá og fuglar skitu á. Hún
skyldi einnig verða að kletti,
þar sem vindar gnauðuðu á og
sól væri miðuð á. (En það var
hennar mesta mein.)
Þar, sem fundi systkinanna
bar saman, er gjá ein yfir í
fjallinu. Heitir hún síðan
ÞJÓÐÓLFSGJÁ.
Frá yztu og nyrztu húsunum
í Bolungavík að Stigahlíðar-
ófæru er aðeins stuttur spölur.
Innanvert við ófæruna er sker
eitt fremur lítið, er heitir ÞJÓÐ-
ÓLFSFLAGA. Er sker þetta fyr-
ir ofan venjulega róðrarbátaleið,
en þó svo framarlega, að það
kemur ekki upp úr sjó nema um
stórar stórstraumsfjörur. Sker-
ið er slétt að ofan og hallalaust.
Á þessu skeri stóð drangur mik-
ill upp á endann eins og súla.
Hvernig hann hefir komið þarna
og skorðazt eða gróið svo fast
við skerið, að hann stóð af sér
um aldai’aðir hinar æðisgengnu
úthafsöldur, er á honum skullu,
er annað mál. Virðist þó sú gáta
ekki torráðin. En þarna stóð
Þjóðólfur alhvítur af fugladrit,
því á honum »at jafnan mikið
af fugli.
Nú var bað einn vormorgun
kringum- 1864 (ég veit ekki ár-
talið nákvæmt), að bátar, er
reru, sáu Þjóðólf á sínum stað,
eins og vanalega, en þegar menn
komu úr róðri síðla dagsins, var
hann norfinn. Var aðgætt, hvort
hann lægi þar á botni hjá sker-
inu, en svo var eigi. Hefði nann
þó átt að sjást, því þarna er
grunnt og steinninn hvítur. Sag-
an af systkynunum og álögum
þeirra rifjaðist nú upp, og varð
mönnum litið til Þuríðar. Hún
var þá horfin líka, í beltisBtað.
Á Þuríði voru og eru miðuð
dagmál á sólu frá miðri Bol-
ungavík.
Hin skekkjan, sem ég vil leið-
rétta, er sú, að Tungudalur sé
ábyggður. I honum eru fjórar
bújarðir auk Hóls, sem ekki er
talinn til dalsins, en er þó í
dalsmynninu. Áður voru enn
fleiri býli í þessum dal. Suðvest-
ur úr Tungudal er dalur eða dal-
verpi, er Lifrardalur heitir. Er
hann óbyggður.
Allnákvæmar lýsingar á þessu
og fleira í Bolungavík, þ. á. m.
Kvíarmiði, eru í bók minni, Ára-
skip.