Lesbók Morgunblaðsins - 21.05.1944, Síða 6

24 G
3
IÆSBÓK MORGUNBLAÐSINS
♦
jr fundist nein nothaef aðferð til
ynginga,
★
Það er ef til vill ekki rjetta að-
ferðin að byrja yngingarnar, þegar
ellimörkin eru þegar komin fram.
Það væri eðlilegra að reyna að
finna, hvernig hægt væri að koma
í veg fyrir það, að hrömunin bvrj-
aði altof fljótf. Sá, sem einhvern-
tíma kæmist að því, hvemig frum-
urnar í mannslíkamanum geta
varveitt hæfileika æskunnar til þess
að endurnýjast, hefði sannarlega
fundið viskusteininn.
En það eru ekki ennþá fyrir
hendi neinar staðreyndir, sem benda
til þess, að hægt sje að stöðva eða
tefja þær lífeðlisfræðilegu breyt-
ingar mannslíkamans, sem tengdar
eru við ellina.
Ef til vill er hægt að finna lausn-
ina með rannsókn á viðurværi okk-
ar. Samkvæmt nýjustu rannsókn-
um er ástæða til að halda, að vita-
mínin vinni með hormónunum. Sum-
ir vísindamenn segja til dæmis,
að mataræði, sem innihaldi marg-
ar orkugefandi fæðutegundir, virð-
ist auka mjög framleiðslu skjald-
kirtilsvökva og galls í líkamanum.
Enda þótt fullgild rök hafi enn
ekki verið færð fyrir þessari kenn-
ingu, þá bendir hún samt til þess,
hve mikilsvert það er, að menn hafi
rjett mataræði. Ifvað sem öllu líð-
ur, er engum vafa iindirorpið. að
skakkt mataræði getur vel valdið
of mikilli áreynslu á líffærin og
valdið því, að þau gangi úr sjer
fvrir tímann.
★
Vítamínsrannsóknir síðari .tíma
virðast ætla að verða mikilsverð-
ar fyrir mataræði manna. En við
vitum ennþá sáralítið um vitamin-
in. ’
Sumir vísindamenn þykjast hafa
komist að því, að það standi í sam-
bandi við vitaminskort, að menn
\
verða gráhærðir. Aðrir halda því
fram að he.vrnarleysi geti stafað af
]>ví sama. Eun aðrir seg^jast liafa
getað komið. af stað æðakölkun í
rottum með því að gefa þeim við-
urværi, sem skortir a-vitamín.
En slíkar tilraunir eru mjög erf-
iðar og taka langan tíma, og það
hefir hvað eftir annað komið í ljós,
að svaranir, sem koma fram við
tilraunir á dýrum, eiga alls ekki
við um menn.
En vísindin fást samt stöðugt
við hrörnunina. En þar til við höf-
um fengið einhver aijákvæð svör
við tilraimunum, verðum við að láta
okkur nægja heilbrigðisreglurnar,
sem fvrir hendi eru.
Það er engiim vafi á því, að við
getum sjálf gert mikið til þess að
varðveita heilsuna og auka þannig
líkurnar fyrir langri æfi og far-
sælli elli.
★
Fyndinn amerískur vísindamað-
ur sagði eitt sinn, er hann hafði
lokið rniklum rannsóknum á vanda-
málum ellinnar. „Eftir að hafa at-
hugað þetta alt, hefi jeg komist á
þá skoðun, að góð og áreiðanleg.
meltingarfæri sjeu talsvert meira
virði í þessu tilliti, en skarpur
heili“. * t r
Eins Qg í öllum góðum hnyttyrð-
um fólst hjer allmikil alvara á bak-
við. Þýðing góðrar meltingar er
ekki hægt að meta of mikils fvrir
]>á. sem vilja verða gamlir. En það
er greinilegt, að maður má ekki
bjóða maga sínum hvað sem er.
Sjerstaklega eru það sterkt krydd-
aðar og þungar máltíði’*. ásamt
sterku áfengi, sem líklega eru til
þess að evðileggja meltingarfærin
f.wir tímann.
★
Annað er það, sem hefir verið
kent um margt, en það er tóbakið.
En í dag deila vísindamennirnir
um allan heim um það, hvort verk-
anir tóbaksins sjeu skaðlegar, lítið
skaðlegar eða (áskaðlegar, þ. e. a. s.,
þegar reykt er. En margt er það,
sem bendir til þess að tóbak geti
verið mjög liættulegt og eyðileggj-
andi eitur, að minstakosti fyrir
nokkum hluta þeirra manna, er það
nota. Nikotin hefir meðal annars
]>ann eiginleika að það kctnur æð-
unum til þess að dragast saman.
En æðakerfi flestra venst sjálfsagt
fljótt við verkanir tóbakseitursins.
En hjá vissum mönnum, sem hafa
ofnæmar æðar, er möguleiki fyrir
stöðugum krampadráttum í æðum
magans og hjartans. Og afleiðing-
arnar geta orið skemdir á vefjum
]>essara viðkvæmu líffæra, þannig
að þær leiði af sjer magasár, hjarta
sjúkdóma, eða aðra kvilla.
ITvort sem þessi ágiskun er rjett
eða ekki, hefir það að minstakosti
átt sjer stað, að ungt fólk, sem ■
reykti í óhófi. hefir dáið af hjarta-
bilun. Og við krufningu hefir kom-
ið í ljós æðakölkun. sem annars
sjest ekki nema hjá gömlu fólki.
Þar eð ekkert okkar getur vitað
það fvrirfram, hvort vjer erum í
hópi þeirra ofnæmu, ættum vjer til
frekari fullvissu að hafa alt í hófi
um revkingar.
★
Sá sem g.jarna vill verða gamall,
— og framar ollu óskar að trvgg.ja
s.jer þægilega elli, heilsufræðilega
sjeð, — verður þess vegna að gæta
skvnsemi í mataræði sínu, sofa vel
og halda maganum í besta lagi,
forðast ofnautir áfengis og tó-
]>aks og fara til læknis jafnskjótt
og eitthvað verður að — og svo
umfram alt ekki að vera að hugsa
veikindi og elli.
Því það er vafalaust ekki hvað
þýðingnrminst fyrir þann, sem vill x
ná hárri elli, að hafa ljetta lund og
gott #skap.
Og svo þegar aldurmn fer að
Framh. á bls. 2nfi.
f