Lesbók Morgunblaðsins - 21.03.1948, Page 9

LESBOK MORGUNBLAÐSINS U' 2 165
Það er grænt að lit og f jöllin umhverf-
is það minna á landslag í Japan. Og
þegar maður fer á báti um vatnið,
er eins og maður sje kominn til Japan
og horfi þar á málverk í tehúsi. Um-
hverfis vatnið eru líklega tuttugu
þorp, en svo má heita óslitin húsa-
röð meðfram bökkum þess. Utan af
vatninu að sjá ber ekkert á þeim, því
að þau falla alveg saman við lands-
lagið. Á hverri ey er þorp og þar
gnæfir kross og trje við loft.
Patzcuaro-vatnið er hæsta vatnið í
Mexiko — og líklega í heimi, sem er
skipgengt. Það er 6717 fet yfir sjávar
mál.
Menn hafa þarna eintrjánings báta
með háum stöfnum, líkt og í Japan
og Kína. Sumir bátarnir eru mjög
stórir svo að tveir ræðarar eru í hvor-
um stafni og eru árarnar eins og
prik með hlerum á endanum. — Oft
eru þessir bátar fullir af kvenfólki
og krökkum og allskonar varningi.
Kvenfólkið er heldur laglegt. Þær
hafa hrafnsvart hár og fljetta það í
tvær fljettur, sem falla niður á bakið.
Þær eru í hvítum upphlut og hárauðu
pilsi, sem er dragsítt og felt að mjöðm
um. —
Þegar Spánverjar komu hjer fyrst,
var Tzintzuntzan höfuðborg í Taras-
can ríkinu, og voru þar rúmlega 50
þúsundir íbúa. Nú er hún ekki annað
en smáþorp við vatnið. Á þeim árum
var Pátzcuaro að eins sumardvalar-
staður höfðingjanna.
Hinn hrausti þjóðflokkur vildi ekki
beygja sig undir kúgun Spánverja.
Þá kom harðstjórinn Nuno de Guz-
man með tíu þúsund manna her þang
að til þess að beygja þá. Hann tók
Calzoutzin, höfðingja þeirra höndum
og ljet brenna hann við hægan eld til
þess að reyna að fá upp úr honum
hvar hann geymdi auðæfi sín. —
Grimmdarverk þetta hafði þau áhrif
á borgarbúa að þeir flýðu í skelfingu
upp í fjöllin. Seinna reyndi Quiroga
biskup hinn góði, að lækna þau sár,
sem Gazman hafði veitt. Þá sneru
sumir aftur til borgarinnar, en flestir
heldu þó kyrru fyrir í fjöllunum. Nú
eru fjögur hundruð ár síðan að Guz-
man framdi grimmdarverk sín, en
fram á þennan dag tortryggja íbú-
arnir alla ókunna menn, sjerstaklega
hvíta menn. Þeir eru kurteisir, en
kaldir í viðmóti.
Það er aðdáanlegt hvernig þeir
hafa haldið fornum siðum sínum. —
Enda þótt' þeir játi allir rómversk-
kaþolska trú, er mjer sagt að þeir til-
biðji allir gömul skurðgoð og hafi
þau á ökrum sínum til þess að vaka
yfir uppskerunni. Þeir líta svo á, að
sje það gott að hafa einn guð, þá
hljóti það að vera betra e.ð hafa tvo
eða fieiri. Þegar þeir taka þátt í
kristilegum hátíðum klæöast þeir
fornum búningum, með höfuðskrauti
og grímum og ails konar verndargrip-
um frá löngu liðnum dögum. — Úti
fyrir kirkjunum dansa þeir forna
dansa, af mikilli hrifningu, til heiðurs
og ákalls sinum gömlu guðum. Það er
sagt að þeir gefi kaþolskum dýrling-
um nöfn sinna fornu guða.
Þeir eru mjög söngelskir og í hverju
þorpi eru haldnir strengleikar. Þeir
hafa sinn eigin hljómsmekk. — Lög
þeirra eru fremur þunglyndisleg og
raunaleg, og þeir fyllast skelfingu, ef
þeir heyra djass.
Þeir eru mjög iðjusamir og stunda
fiskveiðar af kappi. Sumir veiða með
háfum og aðrir í net. Eru þau net svo
stór, að marga menn þarf til þess að
fást við þau. Fiskveiðarnar setja sinn
svip á hvert þorp. Ef komið er þar um
hádegisbil, þá hanga netin þar á 15
feta háum staurum eftir endilöngum
götunum og afgirða þær. Þau eru
hengd upp til þurks, og það er skrítið
að sjá þau fyrst á meðan þau eru vot,
því að þá eru þau glitrandi af hreistri,
eins og þau væru úr silfri, eða þakin
smáum demöntum.
Netin eru gerð úr fínum þræði og
möskvarnir eru örsmáir, svo að bau
haldi hinum litlu fiskum. Hvar vetna
sjer maður fó!k vera að keppast við
að ríða þessi net. Og í hverjum kofa
er verið að spinna þráð í þau.
Við gengum meðfram netjagirðing-
unum, en ungar stúlkur fóru fram og
aftur og skeyttu ekkert um netin.
Það er siður þarna, að þegar ungar
stúlkur ber að netjunum, þá lyfta
ungu piltarnir þeim upp, svo að þær
geti gengið undir þau. En ef unga
manninum líst vel á stúlkuna og vill
gjarna giftast henni, þá tekur hann
netið niður og lætur hana ganga yfir
það. Með þessu litla viðv.iki játar
hann henni ást sína. Ungu stúlkurnai'
eru því allt af á ferð þarna fram og
aftur og það er bæði sigursvipur og
gleðibjarmi á andlitum þeirra, sem