Lesbók Morgunblaðsins - 11.04.1948, Page 6

194
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
1869. Þar var Jónas dæmdur í 4x5
daga, fangelsi við vatn og brauð'. t
Hæstarjetti Var dómnum svo breytt
(17. okt. 1870) að refsingin var færð
niður í eins mánaðar einfalt fangelsi.
Jónas tók sjer öll þessi málaferli
tnjög nærri og er sagt að þau hafi flýtt
fyrir dauða hans, en hann andaðist
1872.
Aðalmál Sveinbjarnar var út af
Liverpool eigninni. t undirrjetti tapaði
hann því máli, en í landsyfirrjetti
dæmdi meiri hlutinn honum eignina
og Glasgovvmenn til þess að greiða
honum 20.000 rd. skaðabætur og 200
rd. í málskostnað. Auk þess var And-
erson dæmdur í 30 rd. sekt fyrir
„ósæmilegan rithátt". Ástæðan var
þessi:
Robert. Andersen kaupmaður var
hjer staadur haustið 1867 þegar þessi
mál öll hófust fyrir rjettinum og Hein
var kominn frá Kaupmannahöfn til að
sækja þau gegn Glasgowmönnum. Þá
ritaði Anderson,_ áður en hann fór,
dómsforsetanum í yfirrjetti brjef og
hreyfði þar sterkum mótmælum gegn
því, að Jón Pjetursson og Benedikt
Sveinsson heldi dómarasætum sínum
í þessum málum, „og mun hann hafa
kveðið fremur ófagurlega að orði um
kumpánaskapar samband þeirra
beggja við þá Jónas og Sveinbjörn
og enda valið þeim meðfram meið-
andi sakargiftir, eftir því sem dóm-
endum fanst“, segir í Þjóðólfi.*
í Hæstarjetti var kveðinn upp dóm-
ur í þessu máli 1. febrúar 1871. Er
þar talið ósannað að Sveinbjörn hafi
fengið afsalsbrjef hjá Jónasi fyrir
Liverpool eigninni áður en löghalds-
gerð fór fram eftir kröfu Glasgow-
manna. Afsalið var að vísu dagsett 30.
okt 1866, en 1. apríl 1867 hafði Jónas
gefið út veðbrjef í eigninni til handa
Magnúsi í Bráðræði, eir.s og hann ætti
hana þá sjálfur. Jónas hafði haldið þvi
fram, að þetta hafi hann gert í um-
* Jón Jónsson, síðar iandritari, var
málfærslumaður þeirra Glasgow-
manna.
boði Sveinbjarnar, en fyrir því komu
engin gögn. Er svo löghaldsgerðin tal-
in gild og þar með höfðu Glasgow-
menn unnið málið.
Um sekt Andersons í landsyfirrjett-
ardómi sagði Hæstirjettur svo:
Fjesekt sú er stefnda, R. Anderson
er gerð, verður að falla niður, með því
að ekki verður álitið, að með bví
brjefi hans sje brotið á móti þvi vel-
sæmi, er málspartar skulu gæta fyrir
rjetti. Að því leyti að röksemdaleiðsl-
an í brjefinu um óhæfni 2 dómend-
anna að sitja í dómi, hafi í sjer fólgn-
ar meiðandi sakargiftir á þá, þá er það
þeirra að hreinsa sig þar af með sjer-
stakri málssókn. —
★
ÞANNIG lauk þá þessum málaferlum
með fullum sigri Glasgowmanna. En
það varð þeim að litlu liði, því, að
meðan á málaferlunum stóð (1868)
varð firmað Henderson. Anderson &
Co. gjaldþrota. Var þá allur búðar-
varningur í Glasgow seldur við opin-
bert uppboð, sem stóð vfir í marga
daga.
Egill kaupmaður Egilsson (sonur
Sveinbjarnar Egilssonar) keypti Glas-
gowhúsið 1872 fyrir 6000 rd. Seinna
hafði hann makaskifti á því og Görð-
unum við Þórð Guðmundsson er þar
bjó. Seinast mun Þorvaldur í Núpa-
koti (Þorvaldseyri) hafa eignast hús-
ið, en það brann til kaldra kola 18.
apríl 1903, og hefir ekki verið byggt
á þeirri lóð síðan.
Hvers ilóttir var Theresa Jacobsen
ENN er eftir dálítill kafli þessarar
sögu, og sá einkennilegasti.
Eins og fyrr er frá sagt andaðist
Tærgesen kaupm. árið 1867. Þá var
H. Th. A. Thomsen skinaður lögráða-
maður ekkjunnar, en W. Fischer fjár-
haldsmaður ómyndugra barna hennar
og Tærgesens. Auk þess voru erfingj-
ar tvær dætur Tærgesens af fyrra
hjónabandi.
En nú brá svo undarlega við, að
þeir Thomsen og Fischer báru fram
þá rjettarkröfu að Theresa, sem gift
var Sveinbirni Jacobsen. fengi ekki
að taka arf eftir hinn látna, því að
hún væri ekki hans dóttir, heldur dótt-
ir Linnerts, fyrri manns fyrri konu
Tærgesens, og þess vegna aðeins stjúp
dóttir hans, og því ekki borin til arfs
eftir hann. Til stuðnings þessari kröfu
sinni lögðu þeir fram:
1. Skírnarvottorð um að Andrea
Petræa Theresia Linnert, eða Lindner,
dóttir Andreas Nielsen Linnert og
eiginkonu hans Johanne Kathrine f.
Wedel, væri fædd 17. febr. 1826 og
skírð í Frúarkirkju í Kaupmannahöfn
11. júní s. á..
2. Bólusetningarvottorð fyrir An-
dreu Petræu, dóttur sálaðs stýrimanns
Lindners, dags. í Kaupmannahöfn 16.
maí 1827.
3. Dánarvottorð frá sjómannaskrán-
ingarskrifstofunni í Kaupmannahöfn,
dags. 18. mars 1828, um að Andreas
Nielsen, innskrifaður í sjóliðið, hafi
dáið í Altona 30. júlí 1826.
4. Útskrift úr sálnaregistri Reykja-
víkurdómskirkju, er sýndi að Andrea
Petræa Tærgesen, dóttir faktors R. P.
Tærgesen, var fermd árið 1841 (15
ára) og gift Sveinbirni Jacobsen 27.
ág. 1845, þá 20 ára að aldri.
5. Vottorð um að eftirlátnir fjár-
munir matróssins A. N Linnert hafi
verið afhentir 11. apríl 1828 ekkju
hans Johanne Kathrine Linnert f.
Wedel er þá átti 2 ómyndug börn eftir
mann sinn.
6. Vottorð frá mjólkurkaupmanni J.
C. Tærgesen og T. F. Hillebrandt urta
kramara í Kaupmannahöfn, sem átti
að vera vitnisburður þeirra um það,
að Theresa Linnert og Theresa Jacob-
sen væri ein og sama kona. Þetta vott-
orð var óeiðfest.
Mönnum kom þetta mjög á óvart og
skildu ekkert í þessum lagarefjum, því
að allan þann árafjölda, sem Tærgesen
hafði verið í Reykjavík var aldrei tal-
inn minsti vafi á þvi að Theresa væri
dóttir hans. Hún hafði altaf borið nafn
ið Tærgesen og var bæði íermd og