Lesbók Morgunblaðsins - 04.12.1949, Blaðsíða 5

LÉSBÓK MORGUNBLAÐSINS
545
——w."»—————■—,
l\ichanl i3ecL:
UetrarLonia
Vetrarins hrímgrái valur vœnghráður bhkar við sky; gustar aj frosthvítum fjöðrurn fcigðin í hrollköldum gný.
Fölna á vanga og vikna vallarins síðustu blóm, hcyra í vœngjanna hvini hljóma sinn örlagadóm.
■ Blaðrúnar bjarkir og merkur blikna við fjaðranna gný. Gcist flý'gur vetrarins valur — vorar þó aftur á ný. —nn—nn—hh™»hh—nn^—h*-»i'h«—nn™—nn—nn—nn—nn—nn—itn—nn«— »■—nn—— itn——hb—• 4«
spámaðurinn vildi bæta kjör þeirra
og láta þá sæta mannúðlegri með-
íerð.
í Arabíu eru þrælarnir komnir
af þrælum í marga liðu. Þar er það
bannað að flytja inn þræla og Ibn
Saud konungur hefur lofað Bret-
um aðstoð til þess að hefta þræla-
verslun við Rauðahaf. En það er
hægar sagt en gert að stöðva þá
verslun, allra helst nú, er olíunám-
ur hafa fundist í Arabíu og þörf er
fyrir aukinn vinnukraft. Og það cr
vitað, að þrælar eru nú keyptir háu
verði frá Abyssiniu.
Þetta er eitt af þeim vandamál-
um, sem Sameinuðu þjóðirnar
verða að leysa. En þó er hitt í-
skyggilegra, að á seinuslu árum
hefur komið til sögunnar nýtt
þrælaliald, þar sem ríkisstjórnir
hneppa nnljómr pólitískra and-
stæðinga sinna í anauð. Hjer er
ekki unr þrælasolu að ræða, lieldur
láta einvaldsstjórnir greipar sópa
um raðir þegna sinna og reka menn
með hervaldi hrönnum saman í
þrælkunarvinnu, til þess að hafa
ódýran vinnukraft við ríkisfyrir-
tækin. Þetta er stórkostlegra, misk
unnarlausara og mannúðarlausara
þrælahald, sem nokkuru sinni hef-
ur þekst. (Þýtt).
V ^
ÍTALSKI tónsnillingurinn Cherubini
var ákaflega aðgætinn um allar eigur
sínar. Meðal annars merkti hann alla
vasaklúta sina með töluni, og notaði
þá í rjettri röð til þcss að cinn slitnaði
ckki öðrum fremur. Þegar hann lá
banaleguna, bað hann vin sinn, sem
þar var staddur, að rjetta sjer vasaklút
til að þcrra svitann af cnni sjcr. Þegar
vinuriim kom með klútinn stundi
Cherubini:
„Nei, nei, ekki þemian, ekki númer
atta heldur núrner sjö.“
Auglýsing: Bankastiori, nýkominn
úr betrunarhúsmu, oskar eftir atvinnu.
Mánasteinar
Ii. H. NININGER, sem er sjerfræð-
ingur um alt það, er varðar loft-
steina, segir að steinar þeir, sem
kallaðir eru „tektites", sje hingað
komnir frá tunglinu, og sje því
rjettnefndir mánasteinar.
Stjörnufræðingum kemur saman
iim það, að loftsteinum rigni á alla
hnetti í sólhverfi voru. Jörðin verð-
ur fyrir minstum búsifjum af þeim,
vegna gufuhvolfsins. Þegar loft-
steinar rekast á mótstöðu gufu-
hvolfsins með fádæma hraða, verð-
ur afleiðingin sú að þcir verða
glóandi og eyðast að mostu.
Öðru máli er að gegna um túngl-
ið. Þar er ekkert gufuhvolf til þess
að veita loftsteinunum mótstöðu.
Þeir rekast því á tunglið með ó-
skertum hraða. Gígarnir, sem meim
sjá í tunglinu og hafa haldið að
væri cftir eldgos, cru ekki annað
en för eftir þessa íoftsteiiia, en
fæstir stjörnufræðingar hafa gert
sjer grcin fyrir því. Þetta segirNin-
ingcr, og hann cr cinit'>af fremstu
vísindamönnum Bandaríkjanna á
þessu sviði. -I 1 ' i •
Hvort scm menn faliasti á 'þessa
skoðun lians eða ckki, þá cr hitt
víst, að hver sá loftstcinn, sem fell-
ur á tunglið, kemur með svo mikl-
um hraða að hann verðúr glóandi
um leið og tvístrast. Sprengingin
verður svo mikil, að stór .gígur
myndast í yfirborði tunglsins og
frá lionum þeytist grjót i aiiar átt-
ir. Af liinum ofsalcga hita, sem
myndast við árekstumm, ;bráðnar
þetta grjót, en þegar.það siorknar
aftur, verður það scm glerjungur
— eða „tektitc“.
Mest af því grjóti sem þyrlust
upp af yíirborði tungisins, fellúr
þangað aflur, en sumt þýtur svo
iangt, að aðdráttarafl jarðar nær
tökum a því, og jorðin dregur það
til sm.