Lesbók Morgunblaðsins - 23.11.1952, Side 13

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
593
IJr lífi alþýðtifinar
Líf lagt í hættu
(Sögn Stefáns Filippussonar).
EINN veturinn, sem ég var í
Brúnavík við Borgarfjörð eystra,
voru óhemju harðindi, sífelldar
stórhríðar og fannfergi með mesta
móti. Var nú liðið að páskum og
var ekki hátíðarlegt. Verst af öllu
var það, að allir voru orðnir kaffi-
lausir og þoldu menn það misjafnt.
En tilhugsunin að hafa ekkert kaffi
á sjálfri páskahátíðinni, var hér
um bil óbærileg. Ekkert kaffi var
fáanlegt í verslimum á Borgar-
firði og var því ekki um annað að
gera en brjótast til Seyðisfjarðar,
en þangað mátti heita algjörlega
ófært vegna fannkyngi og illviðra.
Ég gat ekki hugsað mér að vera
kaffilaus um páskana og vildi því
fá einhvern duglegan og áræðinn
mann með mér til Seyðisfjarðar.
Varð til þess Þorgeir Sigurðsson,
bróðir Lukku konu Sigurðar bróð-
ur míns. — Þorgeir á nú heima í
Reykjavík.
Við lögðum á stað á skíðum og
var þyngsla færð. Fórum við upp
úr Brúnavík yfir Hvalvíkur-eggjar,
fyrir botn Hvalsvíkur og Kjóls-
víkur og þaðan yfir í Breiðavík.
Var þreifandi þoka á og illt að rata,
en sæmilega gekk okkur. Þó vor-
um við orðnir þreyttir er við kom-
um í Breiðavík og hlökkuðum til
að hvíla okkur þar.
Þá bjó að Hvannstóði í Breiða-
vík maður er Hallgrímur hét og
var kallaður hinn harði. Átti hann
það nafn skilið, því að hann var
hinn mesti þrekmaður og hörkutól.
Skulu hér sagðar tvær sögur af
honum til sönnunar.
til að ná í kaffi
Þegar hann var á bezta aldri
varð hann fyrir því óhappi að hann
kól mikið á fótum, svo að hann
missti allar tærnar. Ekki vildi hann
láta vitja læknis, heldur lofaði tán-
um að grotna af sér. Einu sinni
kom maður að honum þar sem
hann sat og var að klípa af sér
táaræksnin með naglbít. Síðan lét
hann tík sleikja sárin og hvorki
gróf í þeim né hljóp í þau blóð-
eitrun, og greri smám saman fyrir
stúfana.
Öðru sinni var það, eftir að hann
fluttist að Hvannstóði, að byssu-
hlaup sprakk í höndum hans. Tætt-
ist önnur höndin að miklu leyti í
sundur, en einn fingurinn hekk við
á taug. Var sagt að Hallgrímur
hefði slitið hann af eða skorið. Þá
var enginn læknir í Borgarfirði og
leið alllangur tími þangað til hægt
var að ná í lækni, líklega nokkrir
dagar. Hallgrímur gat ekki sofið
fyrir kvölum og meðan hann beið
eftir lækninum gekk hann alltaf
um gólf og kvað rímur. Sárið hafð-
ist illa við og gróf í upp fyrir ulflið.
Varð læknir að skera í þetta og
grufla í sárunum með ýmsum verk-
færum. Ekki var deyft, og heyrði
ég sagt að læknir hefði undrazt
hreysti Hallgríms, því að aldrei
kveinkaði hann sér né hreyfði sig
hið minnsta, og hefur þó aðgerðin
verið sár.
Hallgrímur hafði ráðskonu, sem
var bæði stór og sterk og hinn
mesti dugnaðarforkur. Einu sinni
kom maður að Hvannstóði til að
vitja um Hallgrím áður en hann
var gróinn sára sinna. Þetta var
um vetur og gekk að með blindbyl.
Þegar maðurinn nálgaðist bæinn,
sá hann eitthvað kvikt, en var
lengi að átta sig á hvort þar væri
maður eða einhver forynja. Þetta
var þá ráðskona Hallgríms. Var
hún að ná saman kindunum og
hafði búið sig vel út í hríðina. Hún
hafði farið í föt af Hallgrími, en
vegna þess að hann var fremur
grannur maður, náðu buxurnar
alls ekki utan um konuna. Hafði
hún sett langa færilykkju í buxna-
strenginn, en til þess að buxurnar
skyldi ekki gapa hastarlega, hafði
hún hvolft stórum sjóhatti framan
á magann. Börðin hafði hún girt
undir buxurnar, en kollurinn á
hattinum stóð fram úr klaufinni.
Á höfði hafði hún stóra prjóna-
hettu og sjóhatt þar ofan á, og þótti
komumanni þetta fáránlegur bún-
ingur.
Nú er að segja frá því er við
Þorgeir komum að Hvannstóði. Þá
stóð svo á að þau Hallgrímur og
ráðskonan voru að moka fjósið.
Hafði það ekki verið mokað lengi,
en nú hafði hlaupið vatn í það og
varð að koma út í einu vatninu og
mykjunni, en þegar þetta hrærðist
saman, varð úr því þunnt lap, sem
ekki tolldi á skóflu. Höfðu þau
tekið það fangaráð að skola þessu
fram öll göng og út á hlað. Göngin
voru víst 6—7 faðma löng og dyr
úr þeim til beggja handa inn í bað-
stofu og eldhús. Leizt okkur ekki
á, er við komum að bænum, því að
fyrir dyrum úti breiddi mykju-
eðjan úr sér eins og hraúnflóð, og
göngin með öllu ófær.
Þau Hallgrímur og ráðskona
hans voru hvort öðru gestrisnara
og var ekki við annað komandi en
að við kæmum inn og þægjum
góðgerðir. Voru nú dregnar að
spýtur og með þeim brúuð fyrst
eðjan á hlaðinu og síðan voru spýt-
ur lagðar inn öll göng að baðstofu-
dyrum. Þetta gekk nú allt vel og
svo lögðum við út á þessa brú. En