Lesbók Morgunblaðsins - 07.08.1955, Blaðsíða 14

LESBÓK MOnGUMBLAÐStNS
|
Hamborg / uppgangi
f fijá Grikkjum. Tákn þeirra var
hjónagrasið.
HJÁ ÖÐRUM ÞJÓÐUM
ísraelsmenn áttu scr helga lundi,
og þangað fluttu þeir fórnir sínar
í stað þess að koma með þær til
tjaldbúðarinnar, eftir að þeir höfðu
sezt að í Kanaan. Má sjá þetta hjá
Esekiel spámanni.
Á Forum í Rómaborg var heilagt
\ fíkjutré, sem kennt var við Rom-
| ulus, og dýrkað um aldir. Á Pala-
tinehæðinni var annað heilagt tré
og ef einhver þóttist sjá, að lauf
þess væri að visna, þá var sjálf-
sögð skylda að hrópa slíkt út um
borg og bæ, og þusti þá hver, sem
vethng gat valdið, með vatnsfötu
á staðinn, alveg eins og um mikinn
eldsvoða væri að ræða.
Þá er og trú á tré mjög nátengd
Búddatrúnni. Sagan segir að
Gautama Búdda hafi setið í sex
ár undir tré og með því hafi hann
komizt yfir alla vizku og þekk-
ingu þess. Þetta tré var kallað
Bo og var af ætt fíkjutrjánna. Það
er fyrir löngu horfið af yfirborði
jarðar og nú þekkist ekki þessi
trjátegund. En á Ceylon er tré,
sem er heilagt og tilbeðið, og
Búddatrúarmenn segja að það hafi
sprottið upp af græðling af trénu,
sem Búdda sat undir.
\ Druidarnir, sem áttu heima í
Frakklandi og á Bretlandseyum,
dýrkuðu eikartré, og það er sagt
að nafnið Druidar þýði „eikar-
menn“. Þeir dýrkuðu einnig mistil-
lein, ef hann óx á eikártrjám, og
Venjulega heldu þeir helgisarn-
komur sínar undir eikartrjám.
Víða um Evrópu var eikin dýrk-
uð, vegna þess að hún naut sér-
Btakrar hylli þrumuguðsins. Það
er kunnugt, að elding.’m lystur
mikið oftar niður í eik t ' önnur
trc. Grikkir og Rómverjar hcíðu
þánn slð að afgirða þann stað, þái.
pem elding hafðx klofið eikartrs
gNGAR borgir í Þýzkalandi voru
jafn illa leiknar í seinni heims-
styrjöldinni eins og Berlín, Dres-
den og Hamborg.
Á Hamborg voru gerðar 240 stór-
kostlegar loftárásir, og sumarið
1943 stóð látlaus eyðileggingar árás
í níu daga samfleytt. Það var lang-
versta hríðin og Hamborgarmenn
kalla hana enn „die Katastrophe".
Sumarið hafði verið sérstaklega
heitt og þurrkasamt og þess vegna
var orðið mjög lítið vatn í inum
tveimur vötnum borgarinnar,
Binnen-Alster og Aussen-Alster.
Þau hefði þó komið að litlu gagni
við slökkvistarf, enda þótt mikið
hefði verið í þeim, því að fyrstu
sprengjurnar ónýttu allar leiðslur
þaðan.
Heil borgarhverfi stóðu í Ijósum
vegna þess að þeir töldu þann stað
heilagan.
Annars hefir trúin á tré og til-
beiðsla þeirra verið algeng um all-
an heim, og er enn algeng meðal
frumstæðra þjóða.
Forfeður vorir trúðu á lífsins
tré, sem þeir kölluðu Yggdrasil.
Þeir trúðu því einnig, að vorir
fyrstu foreldrar hefði verið skap-
aðir úr tré. Annars var svo lítið
um tré hér á landi, að þess er
naumast að vænta að trú á þau
væri mjög algeng, Þess eru þó
dæmi að menn hafa haft trú á sér-
stökum trjálundum. Má þar nefna
söguna um Iandnámsmanninn Þóri
snepil, sem bjó að Lundi í r njóska-
dal og „blótaði lundinn“. Aftur
móti hafðí Geirmundur hfljarskinn
illan bifur á reynilundinum, sem
öx þar sem nú stendur bænnn
Skar&
loga og hitinn varð svo óskaplegur
að bikið á götunum sauð og kraum-
aði. Þjóðverjar höfðu sjónhverf-
inga útbúnað fljótandi á Binnen-
Alster, svo að það líktist borgar-
hverfi með götum, en flugmenn
bandamanna vöruðu sig á því, og
engum sprengjum var varpað nið-
ur þar, heldur aðeins á borgina
sjálfa og höfnina. Hjá höfninni
urðu hervirkin einna mest. Og í
marga daga var svo þykkur reykur
yfir borginni, að ekki sáust handa-
skil. Áður var um 1% milljón
manna í borginni, en í loftárásun-
um biðu 60.000 bana og 50.000
særðust hættulega, 300.000 hús
voru jöfnuð við jörðu og 750.000
manna áttu ekki lengur þak yfir
höfuðið.
Svo mátti kalla, að Hamborg
ENN EIMIR EFTIR
AF TRJÁDÝRKUN
Meðal frumstæðra þjóða, svo
sem í Afríku og á Indlandi, er trjá-
dýrkun enn í fullu gildi. Svo ramt
kveður að þessu að menn og kon-
ur giftast trjám í Indlandi og víðar
í Asíu, eins og þau væri lifandi
verur. Hindúar dýrka lótustréð og
það er enn siður þar í landi, að
ungar konur ganga í kring um slík
tré til þess að öðlast mikið barna-
lán.
Sumir menn munu segja að i
hinum menntaða heimi sé öll trjá-
dýrkun fallin í gleymsku fvrir
löngu. En hvað á þá að segja um
jólatrén? Þau eru arftakar mistil-
teins dýrkunarinnar í heiðni. Og
ja el mistilteins dýrkunin er
ekki íy:ir borð borin enn, að
rmnnsta koeti eltki meðal ensku-
mælandi þjcöa.