Lesbók Morgunblaðsins - 31.01.1960, Qupperneq 1
Árni G. Eylands
Björgvlnjarjárnbrautin
á að styttast mikið
ALLT fram að stríðsárunum —
meðan Lyra helt uppi ferðum milli
Björgvinjar og Reykjavíkur —
lögðu margir íslendingar leið sína
um Björgvin, er þeir fóru til út-
landa eða heldu heimleiðis. Lá þá
leiðin að jafnaði líka um Noreg
þveran, með Björgvinjarbrautinni
yfir háfjöllin milli Vesturlandsins
og Austurlandsins.
Fáum mun úr minni líða ferð
með lest yfir fjalllendi þetta, sér-
staklega að sumri til, þegar bæði
nýtur fjalladýrðar sumarsins og
veturinn minnir þó á ítök sín á
þessum slóðum, þar sem fannir og
jöklar teygja klakafingur að braut-
inni þar sem hæst er farið, þó að
um hásumar sé.
Eftir að flugsamgöngurnar komu
til sögunnar mun ferðum íslenzkra
manna um þessar slóðir hafa fækk-
að, en hvað um það, margir eru
þeir sem eignast þau kynni af
Noregi mest og merkust að aka
landið þvert á degi þessa leið, um
skrúðgrænar sveitir, klettarið,
auðnir háfjalla og gegnum fell og
hamra.
Vitlaus maður ber fram
vitlausar tillögur
Það var árið 1871 að skógrækt-
arfræðingur að nafni Glöersen
kom fyrst fram með þá hugmynd
í blaðagrein að leggja járnbraut
frá Björgvin — styttstu leið — yfir
fjöllin til Ósló. Það var gert „grín“
að manninum og flestir létu að
minnsta kosti hjá líða að taka hann
alvarlega, svo mikil fjarstæða
þótti þetta vera. En framsýnir
menn í Björgvin tóku hugmynd
mannsins þó með vinsemd og fóru
að lykta að henni. í Björgvin var
margt um dugandi kaupsýslu-
menn og þeim varð fljótt ljóst til
hve mikils væri að vinna að fá
bætt samband við höfuðborgina.
Sjóleiðin suður um land var þá
aðalleiðin, en það var og er löng
leið. Að sumrinu var einnig haldið
Árni G. Eylands
uppi eins konar hraðferðum á
milli borganna. Farið með skipi
frá Björgvin inn allan Sognsæ, til
Lærdalseyrar og þaðan ekið með
hestum yfir Filefjell til Valdres, og
svo sem leið liggur niður sveitir
austan fjalla til Ósló. Sú leið stytt-
ist að því er talið er í tímum, er
járnbraut var lögð frá Ósló upp
sveitir áleiðis til Valdres og loks til
Fagernes við Strandefjorden í
Valdres, en löng var leiðin samt
og seinfarin.