Lesbók Morgunblaðsins - 31.01.1960, Blaðsíða 4

40
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
var hafin umferð um brautina til
reynslu þá um veturinn, en snjóa-
lög og hríðar stöðvuðu það brátt.
Svo var unnið að því tæp tvö ár að
byggja yfir brautina á verstu stöð-
unum koma upp snjógirðingum
meðfram brautinni, afla tækja til
snjóruðnings o. s. frv. unz brautin
var opnuð'til reglubundinnar um-
ferðar haustið 1909 sem fyrr segir.
Fimmtíu ára afmæli
Fimmtíu ára afmælis Björgvinj-
arbrautarinnar var minnst á marg-
an hátt, í útvarpi og blöðum og
með hófi miklu í Björgvin. Talið
er að á umliðnum 50 árum sé búið
að flytja vörur sem nema 13 milj.
smálesta með Björgvinjarbrautinni
og farþegaf jöldinn er nú árlega um
340 þúsund. Flugsamgöngur og
bættar samgöngur á sjó draga ekki
úr, heldur hið gagnstæða. Miklar
umbætur hafa verið gerðar á
brautinni á undanförnum árum.
Hún hefir verið sprengd inn í björg
víða þar sem brautin lá utan kletta
áður og víða hefir verið aukið við
yfirbyggingar til að verjast fann-
fergi á vetrum. En ekki er þetta
allt gert með glöðu geði þó að það
sé nauðsyn. Öllum er illa við að
byrgja fyrir útsýn frá brautinni
meir en brýnasta nauðsyn krefur,
því að enn er hún mikil skemmti-
leið ferðamönnum. Víða er því
hagað svo að yfirbyggingar til að
verjast aðfenni eru opnaðar að
nokkru á sumrin ferðamönnum til
aukinnar sjónar og ferðagleði.
Reykurinn frá eimvögnunum var
mikil plága lengi vel, sérstaklega
vegna þess hve mikið er um jarð-
göng á brautinni. Nú hefir verið
bætt úr því. Verið er að rafvæða
brautina alla, en meðan því er ekki
lokið eru nú notaðir dísilvagnar í
stað eimvagna áður.
Þegar 50 ára afmælisins var
minnst í norska útvarpinu, var
rætt við nokkra gamla menn sem
unnu við að leggja Björgvinjar-
brautina. Var gaman að heyra frá-
sögn þeirra sumra. Einn sagði frá
því er hann var í flokki sem vann
að því að grafa Haversting-jarð-
göngin sem eru 2300 nietra löng.
Spenningurinn var mikill daginn
sem síðast var borað, hlaðið og
sprengt frá báðum hllðum. Hvort
myndi nú allt standa heima um
hæð og stefnu, og hvort myndu nú
sprengingarnar ná saman. Jú,
þegar reykurinn leið frá og fært
var inn í göngin gátu verkamenn-
irnir tekizt í hendur yfir hrúgald
af grjóti. Slíks áfanga varð að
minnast eftirminnilega. Nú varð að
gera sér glaðan dag. Einn lítri af
brennivíni var skammturinn á
mann daginn þann. Þessir grjót-
vinnumenn kunnu að vinna hörð-
um höndum en þeir kunnu líka „að
halda upp á afmælið sitt“ þegar
svo bar undir.
Einn þáttur hátíðahaldanna í til-
efni af 50 ára afmæli Björgvinjar-
brautarinnar er þó merkastur. Dag-
inn þann hófst vinna við að grafa
jarðgöng, sem verða 7654 metrar,
gegnum fjallið Ulriken að borgar-
baki við Björgvin. Við það og við
að gera tvenn göng önnur í því
samband — önnur 2180 og hin að-
eins 40 metra löng, styttist brautin
um rúmlega 21 km (21057 metra).
Þessi framkvæmd, sem áætlað er
að kosti um 36 milj. kr. (norskar)
á sér langan aðdraganda.
„Rieberplanen“
Mörg ár undanfarin hefir F.
Rieber, stórkaupmaður í Björgvin,
verið lífið og sálin í markvissri
baráttu fyrir því að koma fram
miklum og skjótum umbótum á
samgöngum á landi víða um Noreg,
og þó fyrst af öllu á leiðinni milli
Björgvinjar og Ósló. Aðalkjarni
hugmynda hans og tillagna er
þessi: Með núverandi samgöngu-
mála-pólitík er fé því sem varið
er til samgöngubóta árlega, pírt
niður í ótal staði, alls staðar miðar
því hægt, alls staðar verða menn
að bíða óþolinmóðir eftir árangri,
sem um munar. Þessu verður að
breyta. Ganga verður að því að
vinna meira í einu á hverjum stað,
taka verkefnin fyrir hvert af öðru,
ekki of mörg í einu, ljúka þeim
verkum sem mest kalla að og sem
hafa mesta þýðingu sem fyrst og
í einni kviðu, en láta önnur heldur
bíða alveg á meðan, unz röðin
kemur að þeim með þessu móti.
Einnig ber að hleypa einkafram-
takinu að við lausn málanna, fá
einstaklinga og félög til að leggja
fram fé í stórum stíl til samgöngu-
bóta. Tillögur Riebers skulu ekki
raktar frekar, en vel mættu ís-
lenzkir löggjafar taka upp sömu
hugmyndir þegar um er að ræða
framkvæmdir í vegamálum og
hafnamálum víða um land, svo illa
samræmist smáskammtalækning
sú, sem löngum hefir verið tíðkuð
á þessu sviði, tækni þeirri og
vinnubrögðum sem nú er hægt að
beita við verkin og verður að beita
ef sæmilega skal áfram miða og
sæmileg afköst eiga að fást fyrir
peningana.
Hið svokallaða Riebersplan var
fellt í norska þinginu þó að mjóu
munaði. Þar var hreppapólitík að
verki. Það varð þó svipa á yfir-
völd og löggjafa að því er varðar
Björgvinjarbrautina og umbætur
á henni, sérstaklega með það fyrir
augum að stytta leiðina milli
Björgvinjar og Ósló svo um munar.
Eins og sjá má á meðfylgjandi
mynd liggur leiðin þegar lagt er
af stað frá Björgvin með Björg-
vinjarbrautinni í hásuður, unz
komið er að þorpinu Nestún. Þar
er „snúið við‘j eða því sem næst
og stefnt fyrst í norðaustur og síð-
1