Lesbók Morgunblaðsins - 31.01.1960, Side 14

50
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
verði ásamt öðrum gestum. Næstur
mér sat gráhærður lögregluforingi, og
ég greip tækifærið til þess að spyrja
hann um bálförina. Hann hugsaði sig
lengi um áður en hann svaraði, eins
og hann vildi vega hvert orð.
„Við höfum nú handtekið kennimann
fjölskyldunnar“, sagði hann, „en það
er ekki víst að neitt sannist".
.Teljið þér að presturinn hafi lagt á
ráðin og hjálpað konunni til þess að
ganga á bálið“, spurði ég.
Hann gretti sig.
„Það er hreint ekki víst. Þetta er
ekki í fyrsta skipti sem ég hefi með
höndum rannsókn út af „suttee“. Sum-
ar konur missa alla stjóm á sér þegar
menn þeirra deya, og segjast óðar og
uppvægar ætla að steypa sér á bál með
þeim. Þetta berst svo út. Þess vegna
voru 500 áhorfendur að þessari útför,
menn bjuggust við að fá að sjá eitthvað
óvenjulegt“.
Hann þagnaði um stund, en mælti
svo:
„Oft snýst þessum ekkjum hugur.
Það er svo sem ekki skemmtilegur
dauðdagi að brenna á báli“
„En þessari konu snerist ekki hug-
ur“, sagði ég.
Hann leit einkennilega á mig: „Það
fáum við sennilega aldrei að vita“.
Mér brá í brún.
„Haldið þér þá að þarna hafi verið
einhverjar brellur?“
„Það er sitt hvað að gruna og að
sanna“, mælti hann þreytulega. „Ég
veit ekki annað með vissu en það, að
500 manns var í grafreitnum þegar
þetta skeði, en enginn einasti vill bera
vitni. Þeir segja allir sem einn, að þeir
hafi ekkert séð og ekkert heyrt. Ég
þekki marga af þeim, sem voru við
staddir, heiðvirða menn, en þeir vilja
ekkert um það segja“.
•• Hann þagði um stund, en mælti svo
enn:
„Konan hafði hótað því að ganga á
bálið með líki manns síns. Það er mjög
heilagur atburður í augum Hindúa. Ég
þekki það bezt, því að ég er Hindúi.
Jæja, einhver kona ákveður að verða
gyðja, en vera má að hún geti orðið bað
hvort sem hún gengur á bálið eða
ekki“.
Seinna hitti ég mág hinnar helgu
gyðju úti á veröndinni. Hann hafði
komið til þess að ráðstafa eignum
bróður síns.
„Gleður mig að hitta yður“, sagðl
hann og rétti mér höndina. „Eigum við
ekki að fá okkur sæti?“ Svo hlammaði
hann sér niður í hægindastól, dinglaði
öðrum fætinum og spurði: „Hvað get ég
gert fyrir yður,“
„Ó, majór“, hrópaði Mr. Bhatkai,
„þér getið gert mikið fyrir okkur. Ég
þarf að skrifa margar blaðagreinar.
Allt landið stendur á öndinni út af
þessu“. Svo fór hann niður í vasa sinn
og dró upp stóra hrúgu af símskeytum.
„Þetta er allt frá blöðum, sem heimta
frásögn af brennunni“.
„Það er víst ekki mikið, sem ég get
frætt ykkur um“, sagði majórinn. „Jú,
þetta hefir víst vakið mikla athygli. Ég
flýtti mér hingað undir eins og ég frétti
lát bróður míns. Veslingur honum varð
ekki aldurinn að meini, aðeins um fer-
tugt. Og mágkona mín var yngri. Ég
kom of seint, allt var um garð gengið“.
Ég bað hann að afsaka að við kæm-
um hér á slíkri sorgarstund.
Hann rak upp stór augu: „Ég ikil
ekki almennilega hvað þér eigið við“
sagði hann.
„Ég á við það að við komum iiér
þegar bróðir yðar er nýlátinn og mág-
kona yðar hefir framið sjálfsmorð".
„Já, já . . .“ Hann virtist ekki hafa
áttað sig. „Já, auðvitað, auðvitað,
auðvitað. Þetta var mikið áfall“. Hann
virtist ekki geta komið orðum að þvi
sem hann ætlaði að segja, en eftir litla
stund var eins og hann áttaði sig:
„Ég fæ aðeins ekki skilið að rétt sá
að tala um sorgarstund. Við lítum ekki
þannig á. Þegar mágkona mín gekk i
dauðann, var hún viss um að hún
breytti rétt. Það eru engin sældarkiör
sem bíða ekkna í Indlandi. Og í stað
þess að vera ekkja, er hún nú orðin
gyðja. Og það er mjög þýðingarmikið
fyrir ættina — við njótum miklu meiri
virðingar en áður“.
Hann reis á fætur.
„Ég bið yður að afsaka að ég skil
við yður. Ég hefi mikið að gera, eins
og þér munuð geta nærri“.
(Úr bókinni „The Hearth of India").
Lagaprófssor var að kenna:
— Þegar þér takið að yður að verja
mál, þá skuluð þér, einkum ef þér haf-
ið málaefni góð og sérstaklega ef þér
hafið lögin með yður, berja það blá-
kalt inn í höfuðið á dómendum.
—En ef við höfum hvorki góðan
málstað ,né heldur lögin með okkur,
hvað eigum við þá að gera?
— Þá eigið þið að berja í borðið.
Dryhkjuskapur
er jbr/ð/o mesta
banameinið
DR. ANDREW C. Ivy prófessor í
læknavísindum við háskólann í
Illinois, hefir nýlega skýrt frá því,
að í Bandaríkjunum sé drykkju-
skapur nú þriðja mesta heilbrigð-
isvandamál þar, vegna þeirra áfalla
er þjóðin verði fyrir af hans völd-
um. Hann segir, að um 500.000
áfengissjúklingar bætist við á
hverju ári, og hver áfengissjúkling-
ur stytti ævi sína að meðaltali um
20 ár, að minnsta kosti. í Banda-
ríkjunum sé nú 8 milljónir áfeng-
issjúklinga, þar af 5 milljónir, sem
ekki sé unnt að lækna. Á hverju
ári deyi um 350.000 áfengissjúkl-
ingar, og þeir nái að meðaltali 50
ára aldri, en meðalaldur í Banda-
ríkjunum er rúm 70 ár hjá þeim,
sem drekka ekki.
Maður, sem er orðinn áfengis-
sjúklingur, getur ekki vænst þess
að lifa meira en 16 ár að meðaltali,
segir hann, og þessar upplýsingar
byggir hann á skýrslum lækna og
lífsábyrgðarfélaga.
Hann getur þess, að seinustu 13
árin hafi drykkjuskapur meðal
fullorðins fólks minkað um 12%.
Segir hann að það sé aðallega því
að þakka, að konur drekki nú
minna en áður.
Hinn 15. des. sl. var um allan heim
minnst aldarafmælis Ludovic Zamen-
hof, sem fann upp alþjóðamálið Esper-
anto. Hann þóttist sjá, að hatur þjóða
á milli stafaði að miklu leyti af þvi,
að þjóðimar töluðu ólik tungumál og
skildu ekki hver aðra. Úr þessu vildi
hann bæta með alheimsmáli sínu. —
Fyrstu tillögur sinar um þetta birti
hann 1887 undir gerfinafninu Dr. Es-
peranto (sem þýðir vongóður). Það
varð til þess að hið nýa mál fekk nafn-
ið Esperanto.
t