Lesbók Morgunblaðsins - 31.12.1960, Side 6

690
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
messu, en samt kom okkur sam-
an um að við skyldum ganga suð-
ur að kirkju. Þegar við komum
suður fyrir Austurvöll, kemur
fólkið úr kirkju og mættum við
þar Jónasi Helgasyni organista.
(Þess má geta hér, að faðir minn
hafði verið tvo vetur hjá Jónasi
að læra að leika á orgel og voru
þeir jafan miklir vinir síðan).
Þarna urðu fagnafundir og tók-
um við Jónas tal saman. Sagði
hann mér þá frá því, að forláta
orgel væri nýkomið í prestaskól-
ann og spurði hvort mig langaði
ekki til að sjá það og grípa í það.
Jú, mig langaði til þess, og svo
urðum við samferða niður í
prestaskóla (sem þá var í Austur-
stræti 22, Haraldarbúð). Þar sýndi
Jónas mér þetta góða orgel og lék
nokkuð á það, og einnig greip eg
í það. Vorum við þarna líklega
rúma hálfa klukkustund, eða fram
til kl. 2.
Ekki minnist eg þess að eg
hugsaði neitt sérstaklega heim
meðan eg var þarna Þó getur
verið að eg hafi hugsað til orgels-
ins míns heima og borið það sam-
an í huganum við þetta orgel. En
þar sem þetta var á nákvæmlega
sama tíma og þið heyrðuð f orgel-
inu heima, þá get eg ekki varizt
þeirri hugsun, að tónarnir hafi á
einhvern hátt borizt til ykkar
vestur að Búðum. Það er eina
sennilega skýringin, sem eg finn
á þessu fyrirbæri, og er það þó
engin skýring, þar sem hún er
óskiljanleg.---------
Þannig mælti faðir minn, og
hefir mér orðið þetta minnistætt
allt saman, einkum þó vegna þess
að faðir minn skyldi hverfa frá
hinni náttúrufræðilegu skýringu
og hallast að hinu, að hér hafi
verið um fjarhrif að ræða, því að
þá var ekki farið að tala um
slíkt.
(Systir Bjarna, frú Matthildur
Kjartansdóttir, hefir lesið þessa
frásögn og segir að hún sé alveg
rétt).
Ekki meðfæri hraustustu
manna
Úr því að eg hefi nú sagt þér
frá þessu, þá skal eg segja þér
frá því sem bar fyrir okkur Gunn-
laug gamla.
Það var eitt kvöld í öndverðum
septembermánuði, líklega 1896, að
tvo gesti bar að garði á Búðum.
Var annar þeirra Guðmundur
Loftsson, sem þá átti heima í
Borgarnesi, en varð síðar banka-
maður. Hann var á leið til Ólafs-
víkur, en átti erindi við föður
minn og kom því við í leiðinni.
Var farið að skyggja er þeir
komu, en ekki farið að bera ljós
í bæarhús, því að venjan var að
gera það ekki fyr en á gangna-
daginn.
Pabbi kallaði á mig og brá mér
afsíðis.
— Nú ætla eg að biðja þig að
vera snaran í snúningum, sagði
hann. Fyrst áttu að fara með
hestana þeirra upp í Lambhaga
(það var nokkur spölur) og að
því loknu ætla eg að biðja þig
að fara út í kirkju og ná þar í
tvo ljósastjaka, sem eru á altar-
inu. Ef ekki eru kerti í þeim, þá
eru kerti geymd í altarinu og
skaltu taka tvö af þeim. Það er
bezt fyrir þig að láta grindina í
kirkjugarðshliðinu standa opna og
eins kirkjudyrnar, meðan þú ferð
inn í kirkjuna.
Eg skildi fljótt að það ráð var
gefið til þess að eg gæti orðið
fljótur út úr kirkjunni ,ef hræðslu
setti að mér. En eg var ekkeert
hræddur um það, því að eg var
nokkuð tápmikill og treysti sjálf-
um mér vel. Ætlaði eg svo þegar
að rjúka á stað með hestana, eins
og eg stóð. En pabbi sagði:
— Skrepptu fyrst upp á loft og
náðu í húfuna þína og smeygðu
þér í jakka, svo að ekki setji að
þér, því að hann er orðinn and-
kaldur.
Eg þaut upp á loft og þreifaði
uppi húfuna mína og jakkann.
Gunnlaugur gamli lá í rúmi sínu
og eg heyrði að það rumdi eitt-
hvað í honum, en eg tók ekkert
eftir því hvað hann sagði, því að
eg var að flýta mér.
Svo fór eg með hestana út í
Lambhaga og var fljótur að því.
Síðan hljóp eg út að kirkjunni.
Ekki var hinn minnsti beygur í
mér þegar eg gekk þar inn í
rökkrið. Fann eg fljótt kerta-
stjakana. Það voru ekki stóru
stjakarnir frá Rasmussen skip-
stjóra, heldur aðrir minni. Eg
náði líka í kerti og svo gekk eg
rólegur út úr kirkjunni, lokaði
henni og síðan sáluhliðinu. Gekk
eg svo út með kirkjugarðinum,
en þegar eg kom að horninu á
honum, fannst mér nístandi kuldi
allt í einu koma yfir mig og
læsast gegnum merg og bein,
enda þótt eg væri vel búinn. —
Þetta var ótrúlega ónotalegt og
mér leið mjög illa meðan á því
stóð, en það var ekki nema and-
artak. Ekki varð eg híræddur, en
helt rakleitt heim og skilaði stjök-
unum og kertunum.
Þá var það ekki venja að heima-
fólk settist að gestum, svo að eg
kom ekki inn í stofu, heldur fór
rakleitt upp á loft. Um leið og
eg gekk inn í herbergi okkar
Gunnlaugs, segir hann:
— Þú hefir orðið var við eitt-
hvað.
— Hvað ætti það svo sem að
hafa verið? sagði eg.
— Heldurðu að eg viti það ekki,
að þú varst sendur út í kirkju,