Lesbók Morgunblaðsins - 07.02.1965, Blaðsíða 13

Eg sigraði í kosningunum. En nokk-
ur tregða var á þvi að Ingvar sendi
xnér flöskuna og var ekki laust við að
Bernharð gerðist allórólegur. En sunnu-
dagsmorgun no>kkurn icemur maður með
flöskuna og fylgir henni þá kvittuð nóta
á mitt nafn. Tregða Ingvars hafði þá
stafað af því, að hann vildi ekki láta
fréttast eða sjásrt, að hann hefði keypt
vískíflös'kuna. En tengdasonur hans,
Óiafur Sveinsson, kenndi honum þetta
góða ráð að borga flöskuna, en láta svo
sem eg hefði tekið hana út. Og auðvitað
fekk Bernharð f-östkuna og var hún
þá í g'óðuim höndum.
A stæðan til þess að eg þóttist full
viss um úrsi.itin í Eyjafirði var sú, að
fyrir vorko'sning'una i 942 dreymdi mig
draum, sem eg þóttist vita að mundi
koma fraim í hauistkosningum þeitta sama
ár. Mig dreymdi eftirfarandi drauim:
„Eg kom inn í stórt samkomuhús og
stóðu þar fjölmennar samiklamur. Mér
þótti dymar frá austri oig gangur inn
frá þeim, en dyr til beggja handa inn
á stóra sali fulla af fólki. Eg gakk inn
í ganginn og þótiti mér þá sam þing-
foróðir mirrn, Bernharð Steifiánsson, kæmi
út úr dyrunum til vinstri. Hann var
snöggklæddur, þ.e. jakka'laus, og frekar
daufur í bragði. En hið einkenniiega við
hann vair, að hainn var nauðrakaður
nema hálf efri vörin. Á henni var tals-
vert skegg. Eg réð drauminn strax
þegar eg vaknaði, en sagði ekki frá hon-
um. Þannig þóttist eg vita, að Bemharð
kæmi einn sinna flokksmanna út úr
kosningunuim í Ey j afjairðarsýslu um
hau.stið. Félagi hans mundi falla. Þeibta
varð og, þvi hlutfiallskosningar í tví-
menningskjörd'æmum komu til fram-
kvæmda um haustið. M.
VESTFIRZKAR ÆTTIR
Framihald af hls. 4.
að Bakka í Hnífsdal hjá syni sinum,
bóndanum þar, ísleiki Bjarnasyni, þá
sögð að vera 60 ára. Þá búa einnig að
Hrauni í Hnífsdal tveir synir hennar og
Bjarna, þeir Guðmundur og Þorleifur
Bjarnasynir, ennfremur býr bróðir
þeirra Nikulás að Tungu í Bolungarvík
á sama ' tíma. Jón Bjarnason d. 1703;
foörnin og ekkjan hjá Nikulási 1703. Svo
virðist sem ýmsum ættfræðingum — þar
á meðal dr. Jóni Þorkelssyni, — sé lítið
eða ekkert kunnugt um Þorgerði, því ef
mig ekki misiminnir, þá teilur hann í for-
manns-frú, móðumt.óðir Brynjólfs
biskups
mála fyrir kvæðum Stefáns bróður henn
ar, að hún hafi orðið blind á unga aldri
og ekki gifzt heldur en aðnar systur
ihennar, sem hafi margar orSið blindar.
Þetta virðist þó vera örugg staðreynd,
enda viðurkennt af Hannesi Þorsteins-
eyni, sagnfr. Því læt ég þessa fólks getið
hér, að í Arnardalsætt á bls. 30, Hnífs-
dialssett, tölulið 5, er greint frá Jóni
Jónssyni, lögréttumanni, en kona Sess-
elja Guðmundsdóttir.
S íðan hafa komið fram allmiklar
likur fyrir því, en þó varia örugg vissa,
að Sesselja hafi verið dóttir Guðmundar
bónda á Bakka í Hnífsdal um 1710, en
hann var sonur ísleiks bónda Bjarna-
sonar á Bakka, sem hér að ofan getur.
En hvað manni hennar (ef svo væri),
Jóni Jónssyni lögréttumanni viðkemur,
virðast Kirkjubólserfðir í Skutulsfirði
nokkurnveginn örugglega skila honum
Iírynjólfur biskup Sveinsson
inn i Murtaættina gömlu frá Vatnsfirði.
Það eru nú liðin um átta ár síðan búið
var að taka saman innihald Arnardals-
ættarinnar. Margir hafa látið á sér heyra
að þeim finnist nafnaskrá ritsins ekki
vera nógu fullkomin. Spjaldskrá hefir
nú síðan verið tekin saman, yfir því sem
næst öll nöfn sem bókin geymir. Haft
hefir verið samband. við fólk af ættinni,
aðallega í síma. Kemur í ljós að allmikl-
ar breytingar og viðaukar eru þarna á
ferðinni. Sumstaðar bætzt við 3, 4, og
jafnvel 5 börn og áberandi margar gift-
ingar og sem sagt allt hið þroskavænleg-
asta. Ennfremur er þess að geta, að
fyrir nokkru var ráðizt í að taka saman
aðra vestfirzka ættkvísl, sem gjarnan
mætti bera nafnið Eyrardalsætt. Verða
þar rakin ættmenni Þorvarðar Jónssonar
frá Látrum. Þorvarður var einn af
bræðrum Ólafs Jónssonar, lögsagnara á
Eyri, en hann (ólafur) var sem kunnugt
er forfaðir Jóns Sigurðssonar forseta.
Það gefur því auga leið, að efni virð-
ist vera til í þriðja bindi af Vestfirzkum
ættum, væri maður svo merkilegur að
geta komið því saman og síðan þar næst
komið því á prent. *
M argir þóttust einnig bera skarð-
an hlut frá borði í skiptum sínum við
Arnardalsættina vegna þess, að þeir
gættu sín ekki í tíma, að láta okur í té .
myndir þær, sem þeir svo síðar sár sáu
eftir að hafa ekki látið af hendi til
myndatöku í ritið. Sumir virtust líka eitt
hvað hvekktir toig tófeu mig tæpast alvar-
lega, þó ég lofaði að skila þeim öllum
gömlu myndunum þeirra aftur. Samt
held ég að flestir hafi heimt sínar gömlu
myndir aftur. Ætla ég nú enn á ný að
minna fólk á það, fari nú svo ólíklega,
að hægt verði að koma þriðja bindinu
á flot, þá athugi það þetta í tíma með
myndir af eldra fólkinu. Ekki skal
standa á að auglýsa eftir þeim, ef með
þarf.
Þá er að minnast á misfellur og
og skekkjur, en þær munum við nú vera
búnir að tína að miklu leyti upp, með
aðstoð fólksins, a.m.k. úr fyrra bindinu.'
Skekkjui-nar reynast margar staifa af
því, að stuðzt var allnokkuð við hin al-
mennu manntöl (tíu ára manntölin) sem
reynast flest að úa og grúa af villum.
Ennfremur endurtekur þetta sig á sama
hátt í íbúasikrám Reykjavíkur og öðrum
nýjum íbúaskrám, dánarskýrslum alman
akanna, sem og öðrum skriflegum og
munnlegum skýrslum vina og vanda-
manna, sem virðist þá stundum hafa
misminnt og jafnvel misreiknað æviár
sín og ættingja sinna. Þegar við svo
höfðum ekkert annað í höndum til sam-
anburðar á þessum munnlegu skýrslum
eða til að -prófa áreiðanleik þeirra, var
viðbúið að fram kæmi einhver óná-
kvæmni. Síðan koma flaustur og óað-
gætnisvillur okkar sjálfra ásamt prent-
villunum til að sæta soðið.
Þegar ég var að yfirfara síðasta ársrit
Sögufél. ísfirðinga (1963) rakst ég þar
á merkilega grein um Verzlunarstaðina
á Skutulsfjarðareyri eftir Jóh. Gunnar
Ólafsson, bæjarfógeta.
D regur hann þar fram í dagsljósið
fyrir okkur (verður mér á að segja)
gamla og góða heimild um húsakost í
verzlunarstaðnum á Skutulsfjarðareyri
árið 1774. Þar sé ég, að forfaðir okkar, —
niðja Kjartans Jónssonar, bónda í
Hrauni í Hnífsdal, — Jón Jónsson, fyrr
lögrm. (f. 1709) er þar nefndur fyrstur
virðingarvotta verzlunarhúsanna. Áður
höfðum við ekki fundið hann skráðan
við gjörning eftir árið 1767. Næstur votta
er talinn Sigurður Ólafsson frá Ögri,
seni var faðir Sæmundar stúdents, sem
um skeið var bóndi í Arnardal. Þar
næst eru 3. og 4. vottur forfeður Arnar-
dalsættarinnar þeir: Bárður bóndi Illuga
son (f. 1710 d. fyrir 1780) og Guðmundur
Bárðarson (sonur hans 1742—1807); 5.
vottur: Sigurður Jónsson, bóndi á Kirkju
bóli í Skutulsfirði (1722—1796), en
hann var bróðir Jóns lögrm. hér að ofan,
samkvæmt minnisbók séra Hákonar
Ólafur Einarsson, prestur, skólarektor
og skáld. Var háskólagenginn. Bróðir
Odds biskups
Snæbjamarsonar prests að Álftamýri
(1711—1798), en minmsbók þessd er í
Þjóðskjalasafni. Séra Hákon var kvænt-
ur Guðrúnu systur þeirra bræðra. Sjá
æviskrár II. 234-5, en þar er Gúðrún
nefnd dóttir Jóns lögréttum. en var syst-
ir hans ( 6 árum yngri en hann). Út af
Hákoni og Guðrúnu er kominn feikna
mikill ættbálkur um Barðaströnd Og
Breiðafjörð og Dali. Sigurður bóndi á
Kirkjubóli var forfaðir Thonsteinssons í
Æðey og Sölvaættarinnar frá. Kirkju-
bóli og alls þess merkisifólks.
6. votturinn er Magnús bóndi Odds-
son á Kirkjubóli, 1762. Hann er fæddur
1727, ættaður úr Önundarfirði. Þau hjón,
hann og kona hans, Guðný Björnsdóttir
(f. 1726, ættuð úr Boil ungarvík), ’eru bú-
endur á Kirkjubóli 1762. Þá er þar einn-
ig dóttir Guðnýjar af fyrra hjónabandi
hennar, Guðrún Sveinsdóttir bónda á
Ósi og síðar á Kirkjubóli í Skutulsfirði,
en hann var einnig bróðir Jóns lög-
réttum. í Hnífsdal og systkina bans, sbr.
minnisbók séra Hákonar við árið 1753
( þá sömu og áður getur), þegar skipti
fóru fram eftir Guðrúnu Ásmundsdóttur
(Ketilss., tengdamóður séra Hákonar, en
móð'Ur þeirra systíkinanna). Þar er enn-
freimur nefndiur ti'l skiptanna Jón Jóns-
son yngri, bróðir þeirra. Sá Jón mun
hafa verið bóndi I Miðdal í Bolungarvík
a. m. k. um tíma. Ekki skal undandregið,
Stefán Ólafsson prestur í Vallanesi og
þjóðskáld
að Ólafur Þ. Kr. skólastj. sýndi mér
iþetta, sem ég er að vísa til í minnisbók
séra Hákonar á Álfitaimýri. Að lofeuim
ætla ég svo að koma hér fyrir því sem
Alþingisbókin geymir um jarðakaup
Jóns lögrm. og fólks hans á árunum
1734 til 1767.
Alþingisbókin 1743. — Kaupbréf
bræðranna Jóns eldra og Jóns yngra
Jónssonar, soleiðis að Jón yngri selur
Jóni eldra 5 hundruð í Mýdal í Bolung-
arvík fyrir 20 rd. specie dat. 4. júní 1734.
Alþingisbókin 1746. — Kaupbréf Guð-
rúnar Ásmundsdóttur fyrir 12 hundruð
í Tungu í Önundarfirði meðfylgjandi 2
kúgildum og 4 ám af Erlendi Ólafssyni
s. m. eftir fulknagt íslands Compagnies
fyrir 68 rd. Dat. 2. okt. 1744.
Alþingisbókin 1750. — Kaupbréf löig-
réttumannsins Jóns Jónssonar fyrir 12
bundruð í Ósi og 8 hundruð í Gili með
1 kúgildi af Þorsteini Pálssyni 75 rd.
jörð og kúgildi. Dat. 28. júlí 1748.
Alþingisbókin 1756 — Brigðarlýsing
lögrm. Jóns Jónssonar á 2 hundruð í
Kirkjuibóli í Skutulsfirði og 4 hundruð
í Sandeyri. Dat. 14. júli 1756.
Allþingisbókin 1765. — Kaupbréf
lögrm. Jóns Jónssonar fyrir jörðinni 1
Hnífsdal 44 hundruð a.f síra Halldóri
Jónssyni próf. með samiþykki hans
ektakvinnu Salvarar Þór’ðardóttur fyrir
400 rd. specie. Dat. 19. sept. 1763.*
Alþingisbókin 1767. — Afsalsbréf Sig-
urðar Sigurðssonar s.m. á jörðinni Gölt
12 hundruð til Monsr Jóns Jónssonar í
Hní'fsdal fyrir 48 rd. specie. Dat. 6. jan.
1767.
Þess skal að lokum getið, að hr. bygg-
ingaverkfræðingur Theódór Árnason,
hér, sem allnokkuð mun hafa höndum
farið urn fom sfejöl, bæði hér á landi
og víðar, tók upp fyru- mig úr alþingis-
bókinni í fiebrúar 1964 cfanritaða skýrsiu
um jarðakaup Jóns lögnm. í Hnífsdal og
fólks ihans. Theódór heiir bætt neðan við
skýrsluna þeim ummælium — að ekki
verði fram hjá því gengið að þvi aðeins
hafi Jóni lögrm. keypt ofanritaðar jarð-
ir að hann 'hafi haft full réttindi til
kaupa á þeim samkv. landislögum.
Valdimar B. Valdimarsson
frá Hnifsdal
* Sjá aevisögu Jóns próf. Stekigrs.
(1913 — 16) bls. 390,85 o.v.
6. tbl. 1965
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 13