Lesbók Morgunblaðsins - 04.05.1975, Blaðsíða 13

ÞAÐ er kunnara en frá þurfi að segja að afstaða
manna til ákveðinna mála mótar síðan afstöðu
sömu aðila til þeirrar umræðu og skoðana-
skipta sem fara fram um viðkomandi viðhorf.
Því hættir fólki ákaflega oft og einhliða til að
dæma skoðanir, sem ekki eru f samræmi við
þeirra eigin, sem hina mestu firru og er þá
gjarnan gert Iftið úr röksemdafærslu fyrir þvf
máli, sem er til meðferðar. Þetta á ekki aðeins
við um viðhorf til þjóðmála, heimsmála heldur
að sjálfsögðu til persónulegra einkamála og
afstöðu til tiltekinna persóna, sem umræddar
eru hverju sinni. Eru þá fullyrðingarnar látnar
ráða, án þess fleira sé tekið með f reikninginn.
Öll erum við meira og minna með þessu
marki brennd. Ég minnist þess að fslenzku-
kennari minn í menntaskóla ætlaði einhverju
sinni að skera upp herör gegn slíkum málflutn-
ingi og hugsanagangi. Hann varði f það löngum
tfma að útskýra fyrir okkur, að engin
manneskja hefði f raun og veru leyfi til að
segja: „Það er. .. " f mesta lagi gæti maður
leyft sér að segja: „Mér finnst. . . " Eftir á sér
maður æ betur hversu þarna hefur verið brydd-
að upp á þörfu máli og mætti vera að bæði
nemendur þessa mæta kennara og fleiri ættu
að hafa slfkt að leiðarljósi. Segja mætti mér að
slfk vfðsýni eða umburðarlyndi gagnvart ann-
arra skoðunum gleymist bæði hjá- mér og
öðrum. Lendum við f hnippingum er skoðun
okkar orðin staðreynd, það sem ekki fellur f
okkar kram er rökleysa og iðulega blátt áfram
hreinasta röfl.
Þetta einkennir sem sagt öll skoðanaskipti
og nú síðast er mér ofarlega f huga vfsindalegar
rökræður um sjálfsákvörðunarrétt kvenna f
sambandi við ófrjósemisaðgerðir og fóstur-
eyðingar. Þar hafa staðið fylkingar andspænis
hvor annarri og dæmt aílt það sem mótaðili
hefur lagt til málanna ýmist bera vott um
hroka, kaldlyndi og ábyrgðarleysi og á hinn
bóginn tilfinningasemi, virðingarleysi við Iff og
svo mætti lengi telja.
Þó hafa þessar umræður að mfnum dómi
ekki allar farið út f megnustu öfgar. Menn hafa
reynt f lengstu lög að gæta hófs og stillingar og
sett skoðanir sfnar fram á einlægan og oft
ábyrgan hátt. Þó hefur manni stundum virzt
verða hrapallegur misbrestur á. Þegar farið er
að tala um fóstureyðingu sem „ofbeldisað-
gerð" þá vaknar spurningin á hverjum sé verið
að fremja ofbeldi? Þegar talað er um rétt
fóstursins og eyðingu á Iffi, þá spyr maður f
sakleysi, og náttúrlega harðsvfrað og kalt:,
hvenær hefur fóstur sótzt eftir nokkrum
minnsta rétti og hver dæmir um þrá fósturs til
Iffs? Og hvað eru mörg hálf eða heil fóstur
„drepin" f heiminum á hverri mfnútu með
notkun sumra getnaðarvarna? Mfn skoðun er
sú að enda þótt fólk eigi auðvitað að hafa
viðhorf sfn f friði og hafa leyfi til að bera þau á
borð, hversu fráleit sem öðrum kann að virðast
þau vera, þá ættu hinir, sem eru á öndverðum
meiði við mig og fieiri og kalla mætti „fóstur-
elskandi" að beita hinum miklu kröftum sfnum
og hinum brennandi anda til þess að bæta f
haginn fyrir þau börn sem fæðast f þennan
heim og búa þeim og mæðrum þeirra
jákvæðara Iff. Segja mætti mér að sumt af þvf
gagnmerka fólki, sem hvað mest tjáir sig um
forkastanleika þess að „eyða Iffi" tali ekki alltaf
sérstaklega mildilega eða af kristilegum kær-
leik um þær stúlkur sem ala f heiminn eitthvað
af þessum þráðu fóstrum, sem kuldalega fram-
tfð virðast eiga sér, nema stórbætt samhjálp
þjóðfélagsins komi þartil.
Jóhanna Kristjónsdóttir.
Krossgáta
Lesbókar
Morgunblaðsins
Lausn
á síðustu krossgátu
tí Xs^r— »oOJ- WflNJ WOKK- ?\ffl \f' f*
C.C- K.D- 'fí F E P Ca. T A 6.0»- Vt«u* V A N i R
u p. 'A í) A A 5KR- IF * fl»l K K G T A b i
poki /VI A L U K fc»5K V ► v' u A M u /\
L 1?ÍKI IfLAM- re <oNA
K ■X /-I LKKKfl A F á R t I T) 0 1 H CUC.L
u r< I A Ð ■ HAL - MCA- JKfl ptini A” /' VA N l aCUí- HflrN ÍÐ 7 !\ A
MO. API
N A F A A KveA- MAtLtL BíóPiO K U N U Zf/HJ LCIO H K i íkÁM l N
■ '■> 5KMU r. d.BM. VCtDUK r i !- ,.D / i V mn V«NT o K t itvíh- A A t A
N o unom »v, N A K . ■> l\ A 'K R b S K ,Á /C
A1<‘ /* K 7 N PjmL ít a- T u H A r«- Tr 0 :F> R
s s S t>U«CI f r?M- h l r. y N u T V A K) F3 i K
Sl'fltc Nflv K A r A R FflMífl MflRK- ú D sóflw SuerM KLIoí) t K 8f Itfl Ú ú'.
7 K 0 K N i JTB - m r ft U ú afc. itCÓLl A 7) N
V>' K A Kvew J> /R I N N A LISTfl MAMW M u 6, a h; A
fMOIHt i R ■ N*i u }\ N i KOL- N) »T- LflUS A L p •N N Cx, u K