Lesbók Morgunblaðsins - 08.01.1978, Page 10

var að sá á akri sínum, og án nokkurr-
ar skýríngar eða hugsanlegra bóta
breytti hann korninu í steina, Hér er
annað dæmi:
„Og Jósef, sem gerði sér Ijósa
greind sveinsins og sá, að hann væri
óðum að stækka og yrði brátt að
unglingi, tók enn að hugleiða það, að
drengurinn ætti ekki öllu lengur að
vera ólæs. Svo að hann fór með hann
til annars kennara, sem sagði við
Jósef: — Ég ætla fyrst að kenna
barninu grísku og siðan hebresku. Því
að kennarinn vissi um gáfur sveinsins
og var hræddur við hann.
Engu að síður skrifaði hann upp
stafrófið og endurtók það fyrir svein-
inum langa hríð, en lærisveinninn sat
ávallt þögull. Að lokum sagði Jesús:
— Ef þú ert sannur kennari og þú
þekkir stafina réttilega sjálfur, þá seg
þú mér kraft Alfa, og ég mun segja
þér kraft Beta. Þessu reiddist kennar-
inn og rak Jesú kinnhest. Þá fauk í
sveininn og hann formælti honum.
Samstundis datt kennarinn niður
meðvitundarlaus og dó. Og Jesús fór
úr skólanum og hélt heim til sin.
Þegar Jósef frétti, hvað skeð hefði,
þá grét hann beisklega og áminnti
móður barnsins um að halda þvi
vandlega innan dyra, þvi að allir, sem
ögruðu því, sagði hann, létu lifið "
(Úr Tómasarguðspjalli).
Þetta sérstaka viðhorf i „kennslu"
— sögunum er í saftia anddP og
kaflinn i Lúkasarguðspjalli, þar sem
Jesús, 12 ára gamall. gerir lærimeist-
arana i helgidóminum forviða á lær-
dómi sínum. Og mörg hinna heilla-
vænlegu kraftaverka, sem Jesús
gerði á leiðinni til Egyptalands, eru
fyrirboðar siðari kraftaverka hans.
En hinar grálegu gjörðir eiga sér
enga hliðstæðu i hinum helgifestu
guðspjöllum, heldur aðeins daufan
skugga af fikjutrénu i Betaniu. En þó
er þær að finna i mjög fornum kristn-
um ritum, sem að efni til eru annars
guðrækileg, og þessar frásagnir er
ekki hægt að leggja til hliðar, þegar
rætt er um þessi rit. Frá því er sögur
hófust hafa undur og kraftaverk, sem
ekki hlutu óhjákvæmilpga að vera til
góðs, verið meginþættir trúar.
Sveinn Ásgeirsson þýddi úr
„The Sunday Times Magazine".
Margir skákáhugamenn munu öðru hvoru hafa rekist á nafnið
Bogoljubow; en hvar var þessi skákmeistari? Ewfim D. Bogo-
ljubow fæddist í Kievhéraði í tJkraínu 14. apríl 1889. Hann
byrjaði snemma að tefla skák en vakti þó lengi vel enga sérstaka
athygli. Árið 1914 tók Bogoljubow þátt í miklu skákmóti, sem háð
var í Mannheim f Þýzkalandi. Mótinu varð aldrei lokið þar sem
heimsstyrjöldin fyrri brauzt út, áður en svo langt væri komið.
Þegar taflinu var hætt var Bogoljubow i 8.—9. sæti ásamt
Tarraseh með 5!4 v. úr 11 skákum. Aljekín hafði þá hlotið flesta
vinninga, eða 9V5.
Þegar keppni i mótinu var hætt fengu allir skákmeistararnir
nokkra fjárhæð í sinn hlut, en síðan voru rússnesku meistararnir
settir í fangelsi. Bogoljubow lenti í klefa með Aljekin og Rabino-
witseh; fangarnir fengu auðvitað engin blöð, eða neitt annað, sem
gæti orðið til dægrastyttingar, og var blindskák því hið eina, sem
þeir gátu drepið tímann með. Eftir að hafa dvalið nokkurn tíma í
fangelsi var sumum skákmönnunum sleppt lausum, en aðrir voru
fluttir til Triberg, þar sem þeir dvöldu til loka styrjaldarinnar. 1
Triberg var frelsið meira én í fangelsinu í Mannheim og þar gátu
menn þó fengið að tefla. Þar skipulögðu fangarnir skákmót eftir
skákmót og þar má segja að Bogoljubow hafi þroskast sem
skákmaður. Þegar styrjöldinni lauk var hann kominn í raðir
fremstu skákmanna veraldar eins og bezt kom í ljós árið 1920, en
þá varð hann í 3. sæti í sterku skákmóti í Gautaborg. Nú var
„stórveldistímabiJ“ Bogoljubows í skákheiminum hafið; hann
fluttist aftur til Rússlands, en bjó þar þó aðeins skamma hrið.
Dvölin í Rússlandi varð þó nógu löng til þess að hann ynni titilinn
Skákmeistari Sovétríkjanna tvisvar, 1924 sigraði hann með mikl-
um yfirburðum, hlaut 15 v. úr 17 skákum. 1 öðru sæti varð
Romanowsky með 12'/í v. Árið 1925 sigraði Bogoljubow aftur, nú
með 14 v. af 19 mögulegum, einum vinningi á undan Löwenfisch.
Eftir dvölina í Sovétríkjunum fluttist Bogoljubow aftur til Þýzka-
lands, þar sem hann bjó til æviloka. Hann tefldi mjög mikið á
millistríðsárunum og vann marga góða sigra. I Pistyan 1922
sigraði hann með 15 v. af 17, Aljekín varð 2. með \4'A. Árið 1925
sigraði Bogoljubow með yfirburðum í mjög sterku skákmóti, hann
hlaut 1514 v af 20, dr. Lasker varð 2. með 14 og Capablanca 3. með
1314. Þannig mætti lengi telja, en þar kom árið 1929, að Bogo-
Ijubow skoraði á Aljekín í einvígi um heimsmeistaratitilinn.
Fæstir töldu Bogoljubow hafa mikið að gera í heimsmeistarann,
en hann stóð sig betur en margir höfðu spáð, vann fimm skákir,
tapaði 11, en 9 urðu jafntefli. Árið 1934 tefldu Aljekín og
Bogoljubow annað einvígi um heimsmeistaratitilinn og aftur
vann Aljekín með nokkrum yfirburðum: vann 8 skákir, tapaði 3,
en 15 urðu jafntefii. Eftir þetta tefldi Bogoljubow mun minna en
áður, en hann lifði af hörmunar heimsstyrjaldarinnar og lézt i
Triberg í Þýzkalandi árið 1952.
Við skulum nú líta á eina skák frá hendi Bogoljubows, hún var
tefld í síðustu umferð skákmóttsins í Pistyan 1922.
Hvítt: Dr. M. Euwe
Svart: E. D. Bogoijubow
Fjögurra riddara tafl.
1. e4 — e5, 2. Rf3 — Rc6, 3. Rc3 — Rf6, 4. Bb5 — Bb4, 5. 0-0 —
0-0, 6. d3 — d6, 7. Re2 — Bg4, 8. c3 — Bc5, 9. Rg3 — Rh5, 10. Rf5
— Bb6, 11. Re3? — Bxe3, 12. Bxe3 — Df6, 13. Khl — a6, 14. Ba4
— Rf4, 15. Bxf4 •— Dxf4, 16. De2 — f5, 17. Bdl — Dh6, 18. De3 —
f4, 19. Dd2 — Hf6, 20. d4 — Kh8, 21. Dd3 — Haf8, 22. Rd2 — Be8,
23. d5? — Rd8, 24. Df3 — g5, 25. g4 — fxg3, 26. Dxg3 — g4, 27.
Rc4 — Hf4, 28. Re3 — Dg6, 29. Rg2 — Dxe4, 30. f3 — Hf6, 31.
Hfel — Dxd5, 32. Re3 — Dc6, 33. Rxg4 — Hxf3, 34. gefið.
Jón Þ. Þór
Þættir
af blöðum
skák-
sögunnar