Lesbók Morgunblaðsins - 16.04.1978, Qupperneq 10
Þetta er nafnspjaldiö af Jose Fernandes og Hudsoninum sem hann gaf mér
og baö mig að birta fyrir alla muni.
áður sumt þaö verið talið upp sem ástæöa
er til að skoöa. Það er gamall siður í
Funchal að skemmta m.a. ferðamönnum
á þann hátt aö draga þá á eins konar
sleðum niður þar til gerða steypta stíga
á fleygiferð, marga kílómetra leið. Tveir
eða fjórir fílefldir karlar stjórna hverjum
sleða og finnst ferðamönnum þetta hin
þekkilegasta skemmtun. Þá er annað
einkennandi fyrir Madeira og það er að
fara í ökuferðir þar sem uxum er beitt fyrir
vagnana og notfæra sér þetta margir.
Um Funchal má einnig lengi reika á
björtum sólardegi. Um þröngar götur, um
blóma og grænmetismarkaðinn og flóa-
markaöinn, í verzlanir með fyrsta flokks
varning á boðstólum og síðan er hægt að
setjast niður og horfa á blómaskrúöið og
blíðuna í kring. Madeirabúar fannst mér
glaðlegri og hressilegri í fasi en til dæmis
Algarvebúar. Þar er t.d. mun þyngra yfir
fólki í klæðaburði og framkomu. Það var
nánast undantekning að sjá konur
svartklæddar á Madeira, þó svo að
gamlar væru og kannski ekkjur.
Cristina Teixeira segir mér að staöa
konunnar fari batnandi einkum meðal
yngri kynslóðarinnar. Og að konur í
Portúgal hafi mun meiri og almennari rétt
en víöa í Suðurlöndum, svo sem t.d. á
ítalíu og í Grikklandi.
Þegar farangurinn týnist...
Auðvitað getur maður ekki fengið allt.
Það er augljóst. En á leiðinni með
TAP-vélinni til Madeira á laugardags-
morgni í febrúar var ég einmitt að hugsa
um hversu undur notalegt yrði að koma
þangað, njóta sólar og huggulegheita.
Mér var í boði Portugala búin gisting á
Sheraton, svo að það gat væntanlega
komið sér hentuglegar aö ég hafði fest
kaup á finnskum kjól áður en ég fór
heiman, svo að ég gat dulítið fínað mig
til á kvöldin. Viö flugum loks yfir Madeira,
ég var enn í sama sólskinsskapinu
fegurðin blasti við þegar niður var horft
og flugvélin lenti mjúklega; fólk klappaði
saman lófunum, þau viðbrögð munu
eftirstöðvar af slysunum tveimur í nóvem-
ber og desember. Þaö eru sennilega fleiri
en ég sem heita á guð og góðar vættir
viö lendingu á Madeira, en allt gekk þetta
dægilega. Eftir slysin hefur líka veriö hert
mjög á eftirliti meö ferðum þangað og
reyndustu flugmenn einir fljúga á Madeira.
Og svo stökk maður léttur í lund út úr
vélinni á gallabuxum og blússu og jakka
og hlakkaði til að komast á hótelið, fara
í bað og hafa fataskipti og skreppa síðan
út endurnærður á Minibílnum. Og upp-
götvar þá að farangurinn er alls ekki með.
Eg hafði sett handfarangur með líka til að
þurfa ekki að vera að rogast með
myndavél og fleiri græjur, það haföi
þessar afleiðingar, nú var allt horfið,
vítamíntöflur hvað þá annað. Ég hafði
ekki annað en það sem ég stóð í og
veskiö mitt, að vísu með vegabréfinu.
Óneitanlega setti þetta mig dálítið út úr
fókus.
Á hótelinu var mér tekið hughreystandi
og sagt þaö biði eftir mér stóreflis
blómvöndur. Og taskan kæmi alvég
áreiðanlega á morgun. Svo að ég ákvað
aö slá þessu upp í grín og fara í
Pollyönnuleik, sem varð að vísu æ flóknari
eftir því sem fleiri farangurslausir dagar
liðu.
En ég sveiflaði mér inn í Sheratongrillið
og í Næturklúbbinn á gallabuxunum og
þýzku brókaöiklæddu konurnar horfðu á
mig dolfallnar. Ég lét þaö ekki á mig fá,
enda kæmi farangurinn á morgun og ég
myndi bara þvo blússuna mína í kvöld.
Þegar ég fór frá Madeira fimm dögum
síðar var farangur minn enn ekki mættur
til leiks. Engin tækifæri hafði ég til aö
skarta finnska fínerískjólnum mínum.
Þegar ég kom til flugvallarins frétti ég að
farangurinn minn hefði fundist eftir mikla
leit. A Azoreyjum. Svo barst telex þegar
ég var stödd á vellinum að töskurnar yröu
nú snarlega sendar til Funchal kvöldiö
eftir. Ég bað stúlkuna blessaða að spara
TAP ómakið, nú væri ég sumsé aö fara
til Lissabon og einfaldast að senda dótið
þangað, Penta hótel, takk fyrir. En það
var ekki við það komandi. Farangur minn
var sendur til Madeira og var þar
yfirgefinn í flugstöðinni í tvo sólarhringa.
Þá loksins tókst aö ná honum á ný til
Lissabon og var það þó ekki fyrr en eftir
að Ivan Blovsky framkvæmdastjóri Penta-
hótels og eiginmaöur Evu Mariu vinkonu
minnar hjá Fundo, hafði gengið í málið og
krafist framsals farangursins.
Þetta farangursleysi skyggði óneitan-
lega nokkuö á Madeiradvölina. Ég varö
dálítið örg út í elskulegu móttökumennina
á Sheraton sem sögöu mér í óspurðum
fréttum á hverjum morgni aö nú hefðu
þeir hringt út á flugvöll og ekkert væri að
frétta af farangrinum enn. Það var ekki
fyrr en ég kvaddi aö þeir greindu mér frá
því að ég skyldi athuga þetta þegar út á
völl kæmi — þeir hefðu nefnilega aldrei
náð sambandi við flugvöllinn. Ef ég hefði
ekki verið með fangiö fullt af orkideum og
öðrum göfugum Madeirablómum sem
elskulegir vinir mínir höfðu fært mér til að
gleðja mig í farangurs- og reyndar
sólarleysinu hefði ég sennilega hvæst
geðillskulega. En með fangið fullt af
blómum er ekki hægt aö hvæsa. Svo að
ég fór frá Madeira, jákvæð, þrátt fyrir
ýmsa erfiðleika og ekki haföi allt verið
skipulagt eins og ég hefði viljað. En
góöviljaðir og hjálpfúsir aðilar sem ég
hafði hitt og hef hér minnst á nokkra
höfðu gert sitt til að dvölin yrði hin
ágætasta. Ég fullyrði að á Madeira er fólk
almennt bæði Ijúft og hjálpsamt og það
er fengur að því að kynnast því. Og seinna
fer ég þangað aftur. Þá verður vonandi
meiri sól en síðast og þá týnist farangur-
inn minn vonandi ekki aftur.
Guömundur Marteinsson
„Að hafa vit
fyriralþýðunnr
Hugleiöingar í tilefni af rabbþœtti
Því frelsið eitt er háski og hefndargjöf
án bróöurþels til allra og alls, er lifir,
Tómas Guðmundsson.
„ÍSLAND ER BESTA LAND í
HEIMI (og íslendingar mikil menn-
ingarþjóö). Nýjasti vitnisburður
um hvorttveggja er eftirfarandi:
Á þessum vetri hefur grimmdar-
frost og stórhríö dögum og jafnvel
vikum saman lamaö þjóðlíf í
Vesturheimi og orðiö fjölda fólks
aö bana. Stórflóö í vestrænum og
suörænum sólarlöndum,
Kalíforníu, ítalíu og fleiri löndum,
hafa valdið svipuöum usla. Þjóöir
í Afríku og Asíu berast á bana-
spjótum.
En þaö sem einna helst hrjáöi
íbúa eyjarinnar nyrst í Atlantshafi
á þorranum 1978 var þaö, aö þeim
var meinaö aö sjá í kvikmyndahúsi
japanska klámmynd, sem aö dómi
útlendings aö nafni Vulgaris er
slíkt yfirþyrmandi listaverk, aö
engin sönn menningarþjóö getur
veriö þekkt fyrir aö láta hana
óséöa!“
Þaö sem hér aö ofan er tilfært
innan tilvitnunarmerkja setti
undirritaöur á blaö í þorralok (ekki
á góunni), einungis sjálfum sér til
skemmtunar.
En rabb-þáttur Lesbókarinnar á
pálmasunnudag, „Aö hafa vit fyrir
alþýöunni", varö mér hvatning til
þess aö biöja höfund þess þáttar
og ritstjórnarfulltrúa Lesbókarinn-
ar aö Ijá mér rúm til skoðana-
skipta viö hann í rabb-þættinum
eöa e.t.v. annarsstaðar í Lesbók-
inni.
Ég les ávallt meö athygli þaö
sem Gísli Sigurösson leggur til
mála, hvort heldur er í rabb-þætt-
inum eöa annarsstaöar í Lesbók-
inni, því aö venjulega finnst mér
skrif hans skemmtileg og einkenn-
ast af heilbrigðri skynsemi. En í
þetta skipti sýnist mér hann skjóta
yfir markið ef svo mætti segja.
Þátturinn jaörar við lýðskrum og
smjaöur viö „blessaöa elsku
alþýöuna". ■
Þaö er ákaflega vinsælt aö
prédika frelsi og frjálsræöi á öllum
sviöum. Ef „bróöurþel til allra og
alls er lifir“ væri almennt ríkjandi
í heiminum, mætti vissulega
fækka boðum og bönnum til
stórra muna. En á þaö skortir
tilfinnanlega, svo sem dæmin
sanna daglega.
Rabbhöfundur nefnir nokkur
dæmi um þaö sem hann kallar
„landsföðurkomplex og bannást“,
en um þriðjungur þáttarins er
áróöur fyrir því, aö á Alþingi veröi
samþykkt lög, er leyfi sölu á
sterkum bjór og hálfsterkum, og
bendir höfundur á auövelda leiö til
lögbrota gegn því sem hann kallar
„þetta fáránlega bann“.
Þaö er ekki ætlunin meö þess-
um línum aö taka afstööu til
bjórbannsins, en bent skal á, aö
um þetta mál eru mjög skiptar
skoöanir meöal „blessaörar elsku
alþýöunnar", og gæti jafnvel veriö
aö fjölmargir foreldrar barna og
unglinga væru síður en svo
hlynntir því aö þessu banni væri
aflétt. Hér er því naumast sérstak-
lega um „landsfööurkomplex" aö
ræöa. Þaö er nú einu sinni svo,
eins og höfundi umrædds
rabb-þáttar er vissulega Ijóst, aö
þaö getur veriö varasamt að
gleypa viö öllu sem „þykir sjálf-
sagöur hlutur í öllum siömenntuö-
um og þróuðum löndum". (En
sjálfsagt er erlendum feröamönn-
um sem vanir eru bjórþambi
vorkunn aö fá hér engan bjór
sterkari en Egils-pilsner eöa
Sana-Thule).
Ég sagöi hér aö framan, aö mér
finndist hafa veriö skotiö yfir
markið. Meö því vildi ég sagt hafa,
aö vissulega geta bönn gengiö út
í öfgar og gera þaö óspart í
einræöisríkjum, bæöi rauðum og
svörtum. En „meö lögum skal land
byggja", og landslög eru samfelld
upptalning á því sem má gera og
því sem skal gera og því sem er
bannaö í hlutaöeigandi þjóöfélagi.
Framhald á bls. 13