Lesbók Morgunblaðsins - 10.11.1990, Page 7

Við súrrealíska
hey garðs hornið
Örstutt viðtal við Lýð
Sigurðsson, sem opnað
hefur sýningu í Gallerí
Borg.
ýður Sigurðsson sýndi verk sín á Kjarvalsstöðum
fyrir þremur árum og vakti athygli fyrir þá
sérstöðu að hafa tileinkað sér súrrealisma. Það
var fyrsta einkasýning Lýðs, en áður hafði
hann sýnt tvívegis í fyrrum heimabæ sínum,
Akureyri. Lýður er að mestu leyti sjálf-
menntaður listamaður, en sótti námskeið
nyrðra og var einn vetur í Myndlistarskóla
Reykjavíkur. Súrrealisminn hefur staðið
honum hjarta næst frá því hann fór að fást
alvarlega við myndlist. Hann nefnir sem
sérstaka opinberun i því efni, þegar hann
sá bók um mannshugann með mynd eftir
Hieronimus Boch. Þar var í bland jarðneskt
ástand og vitisheimur.
„Ég komst í kynni við hreyfingu súrreal-
ista fyrr á öldinni“, segir Lýður, „en minn-
ist þess samt ekki að hafa lesið yfirlýsingu
Andre^ Bretons, sem átti að marka stefn-
una. Ég hef ekki átt mér neinar sérstakar
fyrirmyndir, en látið hugmyndaflugið ráða
ferðinni. Þær myndir sem ég málaði fyrir
1980 voru þó mjög ófullkomnar tæknilega
séð. En um 1986 tel ég mig hafa verið
búinn að ná nógu góðri tækni til þess að
geta unnið á þennan hátt, því út af fyrir
sig skiptir tæknin ekki mestu máli.
Mér finnst þýðingarmeira að hugmynda-
flugið sé óheft, Hugmyndin fæðist í grófum
dráttum og tekur síðan einhverjum breyting-
um í útfærslunni."
„Stundum er súrrealismi mjög draum-
kenndur að því er virðist. Málarþú það sem
þig dreymir?“
„Nei, ég sæki ekki hugmyndir i draumfar-
ir mínar, utan einu sinni. Þá málaði ég lax,
sem stingur sér út úr kálhaus og það var
byggt á endurminningu úr draumi. Þegar
mig dreymir, birtast mér allt öðruvísi mynd-
ir en þær sem ég mála.“
„Súrrealisminn hefur ekki verið áberandi
í heimslistinni uppá síðkastið og lítið um
hann hér. Finnst þér þú synda á móti
straumi?“
„Mér fannst það á tímabili þegar hol-
skefla nýja málverksins reið yfir með öllum
þeim grófleika, sem henni fylgdi. Þá var
þetta nokkur barátta. En ég gerði það upp
við mig að þessi súrrealísku vinnubrögð
hentuðu mér, án þess þó að ég hafi neitt á
móti því að aðrir vinni á ólíkum nótum.
Þessari vinnuaðferð fylgir að afköstin
verða mjög lítil; ég mála kannski ekki nema
10 myndir á ári. Mér finnst skapast sérs-
takt andrúmsloft í kringum hveija mynd
og ég vil njóta þess sem lengst og bezt og
þessvegna er ég alls ekki að flýta mér.“
„Ef ég man rétt, var einhver gagnrýn-
andi í mikilli fýlu, þegar þú sýndir á Kjarv-
alsstöðum, enda ekki hægt að líða það óáta-
Evrópa 1992.
fl7
é" „±
Uppskeruhátíð.
Lýður Sigurðsson með son sinn.
lið að þú sért að mála eitthvað, sem ekki er
í tízku í útlöndum“.
„Það var nú bara gagnrýnandi DV, sem
var í fýlu. Hann virtist ekkert hafa sett sig
inn í málið og mér þóttu þetta óvönduð
vinnubrögð. En það er eðlilegast af öllu,
að ekki séu allir sammála þessu. Mér er þó
nákvæmiega sama um það. Á síðustu sýn-
ingu kom til mín fólk og tjáði mér, að þetta
væru ógeðslegar myndir. Mér fannst virð-
ingarvert að segja mér þá skoðun umbúða-
laust.“
„Er ákveðin hugmyndafræði á bak við
þá afstöðu til dæmis, að fylla fjárrétt af
kartöflum?“
„Það eru nokkrar myndir, þar á meðal
þessi, sem sprottnar eru úr því umhverfi,
sem ég þekki bezt og á uppruna minn í. Ég
á eftir að vinna meira úr því. Réttirnar
voru einskonar árshátíð og kallarnir vissu
ekki alltaf hvar þeir voru staddir, þegar
þeir komu með fé sitt af fjalli. Ég veit samt
ekki hvort rétt sé að tala um einhveija
ákveðna hugmyndafræði í þessu sambandi.“
„En hversvegna kartöflur?“
„Fólk spyr mig oft: Hvað meinarðu með
þessu? Áður reyndi ég að hafa útskýringar
á reiðum höndum, þegar svo var spurt. En
síðar hef ég komizt að raun um, að það er
skemmtilegra að mála myndir, sem ég skil
ekki sjálfur. Maður á ekki endalausi að
útskýra myndir, heldur eiga þær að halda
áfram að spyija áleitinna spurninga, sem
óviss svör eru við. Þessvegna hef ég engar
skýringar á kartöflunum."
„Svo er þarna mannfagnaður með það
fræga fjall, Matterhorn, í baksýn og matur-
inn er upp um allar hlíðar. “
„Já, þarna er ég kominn út fyrir pollinn.
Ég er stundum að hugsa um heimspólitíkina
og þarna koma fram hugleiðingar um allar
þessar miklu væntingar í tengslum við sam-
eiginlegan markað í Evrópu áður en langt
um líður. Þetta á að verða mikið Gósen
land. En í myndinni er líka maður sem star-
ir út í tómið og efast. Og það gera kannski
fleiri.“
„Finnst þér það vera kostur eða galli, að
hér skuli ekki vera einhver hópur lista
manna, sem vinnur á sömu nótum ogþú?“
„Það skiptir mig engu máli. Ég er svo
lítil félagsvera. Mér lætur bezt að vinna út
af fyrir mig í mínu eigin horni.“
GS.
SIGURBORG
JÓNSDÓTTIR
Ást
Ef þú vilt finna ástina
þá talaðu við mig
því ég er heill viskubrunnur
í þeim efnum
Ef þú ert að leita að ástinni
getur þú eins horfið
út í eyðimörkina í
leit að vatnsbóli
Ef þú finnur ástina
á þinni eyðimerkurgöngu
láttu mig þá vita
og ég mun segja heiminum
að nú hafi undur og stórmerki
gerst á hvítum sandpappír
En vinur minn leitaðu
ekki of langt yfir skammt
því ástin vex í bijósti þér
og eins og blómin í garðinum
dafnarhún best ígóðumjarðvegi
Úthelltu úr skálum ástar þinnar
yfir samferðafólkið
og veitu viss,
ástin mun vitja þín
í hvaða mynd sem er
Höfundur er skrifstofumaður á Sjúkra-
húsi Keflavíkur.
HUGRÚN
Manstu?
Söngurinn hljómar í Seljahlíð
sumt ykkur minnir á æskutíð.
Ilmurinn stígurfrá grænnigrund
geymist í huganum liðin stund.
Viðlag
Manstu er Eygló seig í sæinn
sveipaði allt í gullinn krans?
Náttúran grét þá gleðitárum
gladdist af almætti Skaparans.
Manstu hve rómantískt rökkrið
var
og reikular margar stundirnar?
Oskir og draumar þá urðu til
yndi og margskonar sjónarspil
Viðlag
Manstu hve stundirnar flugu
fljótt?
Flúinn var dagur og komin nótt.
Langaði þig til að læðast fram
leiðin varstutt niðríBirkihvamm.
Viðlag
Stundum er áttir þú stefnumót
í stillunni lék sér dögg við fót
og hjartað sló ört af ungri þrá
því óhætt er nú að segja frá.
Viðlag
Láttu nú ylja þér æskuvor
ekki að trega þín gengnu spor
öll þau fel þú í Herrans hönd
horf svo yfir á bjarta strönd.
Höfundur býr í Seljahtíð sem er eitt af
dvalarheimilum aldraðra í Reykjavík.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 10. NÓVEMBER 1990 7 '