Lesbók Morgunblaðsins - 03.07.1993, Page 4

4
SÓLVEIG KR. EINARS-
DÓTTIR
Krókódíla-
kvæði
Á klunnalegum kommóðufótum
kempan mókir
marír moldarbrúnn
mærðaríegur
bíður með beittan kjaftinn
bíður og vakir
græn er golan
grasið á bakkanum
gýtur glyrnum
glaðhlakkalega
hnitar gneistandi augum
í veiðiham
fókusar fugla tvo
fjaðurmjúka
drumbslegur dóni
í dúnalogni
áhyggjulausir spígspora
spönn frá vatni
hvítir með kolsvart nef
kroppa í gogginn
loks Ijúkast upp
lostafullar varir
vargsins viðsjála
í munnviki
veit á illt
dettur hvorki af honum né drýpur
drumburinn mjakast
saklaus bráð sem einskis uggir
— er öllu lokið?
engin sól framar?
Höfundur er fyrrverandi menntaskóla-
kennari, en býr nú í Ástralíu.
ÁRNÝ EVA ATLADÓTTIR
Bernskuþrá
Á luktar dyr
bernskunnar
ber ég
krepptum hnefum
í þokumóðunni
glittir í andlit
gamalkunnug
Andvarp mitt
berst yfir hæðirnar ,
mót straumnum
gráum og þungum
Ástarjátning
Ég er
flauelsmjúkt
blóm
Ég umlyk þig
blöðum mínum
ölva þig
með ilm mínum
Ég lauga þig
dropum
næturregnsins
Ég kyssi þig
blíðlega
í geislum
morgunsins
Höfundur er ung kona í Reykjavík.
Ljóðið birtist 12. júní sl. en er endurbirt
vegna þess að síöasta orðiö féll niður
og eru höfundur og lesendur beönir vel-
viröingar.
Allir á sama báti, gæti verið texti við þessa teikningu Halldórs Péturssonar af lifnaðarháttum forfeðra okkar og for-
mæðra: Róið yfir fjörð með tvo áburðarhesta, líkkistu og lifandi fólk.
„Sveitabærinn var
bólstaður ólýsanlegra
grimmdarverka“
- hvers vegna er söguskýring Baldurs Hermannssonar röng
Eftir að hafa komist að þeirri niðurstöðu að vinnu-
menn hafi ekki mátt njóta kvenna (sjálfsagt
hafa vinnukonurnar sjálfar ekki haft neinn
áhuga á kynmökum) byrjar Baldur að velta
því fyrir sér hvers konar andrúmsloft ríkti í
Síðari hluti
í þessum síðari hluta
umQöllunar um
sjónvarpsþætti Baldurs
Hermannssonar, er tekin
til athugunar sú skoðun
sem þar kom fram, að
bændaveldið hafl breytt
hraustum vinnumönnum
í öfugugga og að það sé
fjarstæða að Stóridómur
hafi verið fundinn upp
til að kvelja íslendinga.
Eftir JÓN
HJALTASON
sveitum landsins þar sem hraustum og
kraftmiklum vinnumönnum var meinað að
lifa eftir eðli sínu. Hann finnur fomt dæmi
þess í annál að maður hafi svalað sér á tveim-
ur kúm. Þetta er-eina skjalfesta dæmið um
slíkt athæfí sem Baldri hefur tekist að finna
eh hann er fljótur að álykta; í reynd hljóta
þau að hafa verið miklu fleiri, bændaveldið
sætti sig við ólifnað vinnumanna svo fremi
að þeir létu konur afskiptalausar.
Eg veit svo sem ekki hvað Gísli Gunnars-
son gæfi nemendum sínum í einkunn ef þeir
drægju þvíumlíkar niðurstöður af einni frá-
sögn, efast raunar um að á það hafi reynt,
en hitt fullyrði ég að enginn saínkennara
hans við sagnfræðideild Háskóla íslands
myndi taka þetta gott og gilt.
Og hvað þá um röksemdafærsluna sjálfa
sem er eitthvað á þessa leið; bændur einir
máttu hafa kynmök við konur, þar af leið-
andi leituðu vinnumenn á dýr eða gerðust
hommar. Þó að ég ætli nú ekki að leiðbeina
Baldri um kynfgrðismál þá verð ég þó að
minna hann á að sjálfs er höndin hollust.
Fyrir utan það að byggja á vægast sagt
hæpnum forsendum og sumum röngum þá
verður hann að leiða að því mjög sterkar lík-
ur að karlmenn áður fyrr, sem ekki fengu
að njóta kvenna, hafi fremur leitað á dýr en
að stunda sjálfsfróun eða jafnvel alls ekkert
kynlíf. Engar kynlífskannanir nútímans benda
til þess að karlar taki rollurass fram yfir
höndina þegar aðeins er um þetta tvennt að
ræða.
Hin mikla ályktunargleði, sem setur mark
sitt á alla þættina Ijóra, gerir heldur betur
vart við sig þegar Baldur vitnar í ævisögu
Jóhannesar Birkilands í Skagafirði. Honum
er nauðgað ungum af vinnumanni, kannski
þeim sama og gengur á milli vinnukvenna
með liminn úti og biður þær að kenna í bijósti
um sig (hvernig var þetta annars með einka-
rétt bænda á vinnukonum?). Baldur heldur
frásögninni áfram og segir Jóhannes hafa
verið alinn upp á góðu skagfirsku heimili og
sé „ekki ástæða til að ætla annað en að lýsing-
ar hans gefi rétta mynd af lífsháttum á betri
bæjum í Skagafirði“. í þessu er ekki heil brú
og vafasamt að jafnvel Gísli myndi skrifa upp
á þetta sem góða latínu.
Áður en lengra er haldið skulum við rifja
upp að kynlífs-röksemdafærsla Baldurs geng-
Vinnumenn fá sér í nefið. Var hlutskipti þeirra eins vont og Baldur vill vera láta
í sjónvarpsþáttunum?