Lesbók Morgunblaðsins - 26.03.1994, Blaðsíða 2

JÓN DAN
Talmynd af
karli
Ég er ekki mynd á vegg
Enn stend ég uppréttui•
fer minna ferða
greiði útsvar og skatta
Nú er í tísku að vera heitfengur
Öldruðum er gjarnan kalt
Stundum er ég seinn til svars
kem ekki fyrir mig andliti
nöfn vilja týnast
dokið við - sýnið mér snefil
af þolinmæðinni
sem ykkur var skömmtuð í vöggugjöf
Ha!
Og þið ekki nema um fertugt!
Enn er ég ekki tii byrði
Fæ að vísu Betoptik ogÞyroxin natríum
án þess að opna veski
lagðist undir hnífinn
saklaus eins og hvítvoðungur
umhverfis mig aðrir
ungir og pattaralegir
höfðu ögrað heilsu sinni
og þörfnuðust viðgerðar
Ekki var útvarpsrásum fjölgað
handa mér
skopparakringla bjórkrár og danssalir
— ekki í mína þágu
heldur ykkar
sem þeysið hringveginn
út að borða
í tíöllina á handbolta
afmæli kunningja
kráai'för um helgar
starfsmannahóf
jólaglögg .
þorrablót
árshátið
Hávaði vín og mannþröng. HæU
íslands unglingafjöld
sem sækist eftir að drepa tímann
Varið ykkur!
Þið vitið ekki hvað hann er veiklaður
og gjarn á að geispa
golunni fyrirvaralaust
Talmynd af
andborgara
/smáborgara
Ég er fímmtíu og eitt prósent
andborgari
röltandi þegar aðrir aka
þögull þegar aðrir masa
heima þegar aðrir ferðast
Heimilið er virki mitt
bókin leikhús mitt
útvarp blöð og sjónvarp
nautnalyfíð mitt
íþróttaiðkun?
Moldarstúss
Dragið mig ekki á torgin
einfeldning til að vitna
Heimtið ekki að ég sæki
spilakvöld og dansleiki
Eg er fímmtíu og eitt prósent
andborgari
Til hvers ætlist þið vinir?
Lofíð mér að eldast
án þess að leika trúð
Hvar er hinn opni faðmur?
Helga í Bræðratungu
séra Friðrik?
A kráarölti
eða hoppandi eins og api
á aldraðra balli?
Lofíð mér að eyða kvöldinu
án afkáraskapar
gerið mig ekki að skrípamynd af
ungiingi
í gatslitnu hylki
Ég er fjörutíu og níu prósent
smáborgari
þarf hvorki dans vín né frægðarfólk
Ljóðin eru úr nýrri Ijóðabók Jóns Dan, sem
heitir Talmyndir og Bókaútgáfan Keilir hefur
gefið út.
- m m * tAct 1U

Ljósm. Bjarni Ragnar
„Ætli það hafí átt að vera
á föstudaginn kemur“
eftir HALLDÓR SNORRASON
Smásaga
E».
nda þótt klukkan væri
ekki nema rúmlega sex
þennan fóstudagsmorg-
un voru samt ótrúlega
margir mættir upp á
hæðinni fyrir ofan þorp-
ið. Sumir þegar sestir og
farnir að huga að nestisbirgðum sínum. Aðrir
eigruðu um, svo sem eins og þeir væru í leit
að hentugum stað til að hvíla sig, en virtust
ekki finna neinn slíkan stað og héldu bara
áfram að eigra um.
Sólin var að koma upp og dró með sér langa
skugga upp hæðina. Gömlu konumar losuðu
aðeins um skýluklútana. Þetta yrði örugglega
heitur dagur. Fólk hélt áfram að dragast upp
hæðina, eins og skuggamir. Flestir svart-
klæddir. Það var enginn asi og fólk talaði
gjarnan í hálfum hljóðum, nema að sjálfsögðu
börnin, sem gerðu sér allskostar ekki ljóst
hvað var í vændum.
Nokkrir svartklæddir gamlir menn sátu á
steinhleðslu og skeggræddu væntanlegan at-
burð. Einn þeirra hélt því fram að trúlega
myndi ekkert gerast þennan daginn, öllu yrði
frestað eftir að hafa narrað allan þennan fjölda
um langan veg. „Það er ekki að því að spyrja
þegar hið opinbera stendur að framkvæmdum"
bætti hann við, og allir voru sammála, eins
og svo gjarnan þegar gamlir menn koma sam-
an. Einn gömlu mannanna taldi sig sjá rykm-
ökk niðri á veginum við þorpið og góða stund
beindist athygli fjöldans að þorpinu, þar til
einhver kvað upp með það að þarna væri mjólk-
urbíllinn á ferðinni. Fólk var greinilega farið
að ókyrrast, enda liði fram til hádegis og enn-
þá hafði enginn frá því opinbera látið svo lítið
að mæta eða senda upplýsingar.
Ungur maður með tvær hækjur tosaði blinda
tengdamóður sína síðasta spölinn upp hæðina.
Þau höfðu verið á ferðinni allan morguninn,
sársvöng og þyrst. Einn gömlu mannanna gaf
þeim að dreypa úr brúsanum sínum og braut
mola af brauðinu sínu og gaf þeim. Ungi mað-
urinn sagðist hafa hitt mann niður í þorpi og
hann hafi lofað fólki bata meina sinna ef það
færi upp á hæðina í dag. Þar myndu gerast
kraftaverk, hafði hann sagt. Ekki sagðist ungi
maðurinn muna hvort hann hafði heitið Pétur
eða Páll.
Ungur drengur í stuttbuxum kom hlaupandi
til gömlu mannanna sem sátu á steinhleðsl-
unni og hrópaði „afi, afi ég fann nagla, stóran
nagla og hann er blóðrauður í annan endann.“
Gamli afinn hrökk við. „Uss, uss drengur minn,
segðu þetta ekki.“ Hann rétti fram æðabera
höndina, „láttu mig fá hann“. Og hann beygði
sig yfir drenginn og hálf hvíslaði að honum:
„Við finnum ekki svona hluti á föstudaginn
langa, og ef við finnum svona hfut á fóstudag-
inn langa þá látum við eins og við höfum ekki
fundið neitt á föstudaginn langa, og láttu mig
svo hafarin." „Já, eri afi mirin, ég fann hann
og get notað hann.“ Afinn sagði ekki meir en
tók með sínum tveimur æðaberu höndum um
smáar, óhreinar hendur drengsins og laumaði
naglanum í vasa sinn. „Þarna koma þeir,“ hróp-
aði einhver. „Þeir eru að koma.“ Og allur hóp-
urinn komst á hreyfingu og hver spurði ann-
an, „Hverjir eru þeir?“ „Hefur þú séð þá?“
„Jú, þama eru þeir, góðan spöl frá þorpinu."
Vörubíll liðaðist upp hlykkjóttan moldarveg-
inn og dró rykmökk á eftir sér. Mannfjöldinn
komst allur á hreyfingu og flestir reyndu að
komast sem næst pallinum, sem sleginn hafði
verið saman efst á hæðinni. Vörubíllinn var
kominn upp að pallinum og bflstjórinn, grann-
vaxinn ungur maður í ilskóm, með jarpt skegg,
snaraðist út úr bflnum. „Hvar er verkstjór-
inn?“ spurði hann og svipaðist um. „Verkstjór-
inn átti að koma með þér,“ heyrðist einhver
segja. „Hann er bara með eitt krosstré á pall-
inum,“ bætti hann við, „átti hann ekki að koma
með þrjú krosstré?" „Það hélt ég líka,“ sagði
bflstjórinn og snaraði sér upp á pallinn og fór
að draga krosstréð aftur eftir pallinum. „Kaup-
félagsstjórinn lét mig aðeins fá þennan eina
kross. Eg ætlaði að taka hina tvo, en hann
sagði mér að þeir ættu að fara annað.“ Bflstjór-
inn rétti úr sér og leit yfir hópinn. „Ætlar
ekki einhver að hjálpa mér að taka hann nið-
ur? Ég varð einn að setja hann á pallinn.
Kaupfélagsstjórinn sagðist ekki koma nálægt
þessu og algjörlega þvo hendur sínai- af þess-
ari uppákomu.“ Það voru þegar komnir nokkr-
ir menn að hjálpa við að taka krossinn af bíln-
um. Þeir fóru sér mjög gætilega, eins og tréð
væri brothætt. „Þið þurfið ekki að fara alveg
svona varlega. Sjáið þið ekki að þetta er harð-
viður, þetta er eik? Hinir tveir krossarnir voru
bara furuspýtur, en þær áttu víst að fara eitt-
hvað annað, eins og kaupfélagsstjórinn sagði.“
Hann snaraðist inn í bflinn og gangsetti og
bíllinn rann af stað, en stöðvaðist snarlega og
bilstjönnn steig út og réttí nærstöddum öld-
ungi pakka af nöglum. „Hérna er pakki af
treitommu, ekki má gleyma upphengjunni.
Verkstjórinn hlýtur að gefa sig fram,“ sagði
hann og bfllinn rann af stað. „Þú rekur ekki
treitommu í eikartré," sagði öldungurinn, sem
tekið hafði við naglapakkanum. Hann handlék
pakkann eins og glóandi kolamola og losaði
sig við hann. „Nei, það gerir þú ekki, það
þarf stærri spíkur í eikartré, miklu stærri,“
og hann mjakaði sér þusandi burt, eins og
hann vildi enga ábyrgð hafa á þessu verki.
Það var liðið að kveldi og sólin vai- að síga
niður í landið. Það var óróleiki í fólkinu þegai’
það í’ann af stað niður hæðina, eins og sauðfé
á leið til réttar. „Ætli það hafi átt að vera á
föstudaginn kemur?" muldraði gömul kona og
sveipaði svörtu sjalinu þéttar að sér.
Höfundur er forstjóri f Reykjavlk.