Lesbók Morgunblaðsins - 23.04.1994, Síða 1

O R G U N
L A Ð S
S tofnuð 19 2 5
15. tbl. 23. APRIL 1994 — 69. árg.
Bodil Kaalund í Norræna Húsinu í marz síðastliðnum. Á bak við hana er ein mynda
hennar úr Biblíunni: Sköpunin, sem prentuð er á forsíðu.
Ljósm.Lesbók/Sverrir.
Einfari í leit
að bitastæðu
inntaki
Við Opinberun Jóhnnnesar: Teikn á himni - fæðandi kona klædd ísólina, með tungl■
ið undir fótum sér en krónu tólf stjarna á höfði.
Isíðustu viku marzmánaðar kom danska listakonan
Bodil Kaalund til íslands og sýndi þá í Norræna
Húsinu og í forsal Hallgrímskirkju nokkrar þeirra
mynda, sem hún hefur gert við Biblíuna. Danska
Biblíufélagið hefur staðið að útgáfu á Biblíunni af
Stutt samtal við dönsku
listakonuna Bodil
Kaalund, sem sýndi í
Norræna Húsinu í
marzmánuði hluta af 160
mynda röð, sem hún
byggir á Gamla og Nýja
testamentinu og prýða
nýja, danska Biblíuútgáfu.
listrænum metnaði. Nýja testamentið hefur
félagið gefið út með urmul af litprentuðum
iistaverkum sem listamenn margra alda hafa
gert og nútiminn er ekki undanskilinn. í
annan stað hefur félagið gefið út í einni bók
Gamla og Nýja testamentið með 160 heilsíðu-
myndum Bodil Kaalund. Sú Biblína er hinn
mesti kjörgripur, enda nærri 3 kg að þyngd,
og hefur orðið svo vinsæl í Danmörku að
fyrsta prentun, 10 þúsund eintök, er þegar
uppseld.
Bodil Kaalund er fædd í Silkeborg á Jót-
landi 1930. Faðir hennar var þar starfandi
listmálari, en foreldrar hennar voru bæði
afar róttæk og í þá daga þóttust menn ekki
vera alvöru kommúnistar nema þeir væru á
móti kirkju og kristni. En einmitt vegna
þessa vaknaði forvitni hjá Bodil á kristindómi
og hún lét ferma sig, fjölskyldunni til undrun-
ar.
Fjölskyldan flutti síðan til Kaupmanna-
hafnar og Bodil fetaði í fótspor föðúrins.
Leiðin lá á Konunglega Akademíið og þar
var hún samtímis Braga Ásgeirssyni. Bodil
giftist dönskum skólabróður sínum og það
hjónaband stóð í 16 ár. En frá 19 ára aldri
kveðst hún hafa unnið fyrir sér með mynd-
list. Eftir á finnst henni eins og fleirum, að
dvölin á Akademíinu hafi gefið lítið af sér;
eiginlega verið spennitreyja eins og hún seg-
ir, eða net.
-Maður varð fastur í þessu neti, segir Bodil,
- en á vorin smugum við út á milli mösk-
vanna og máluðum eitthvað frjálst, landslag
til dæmis.- En hún bætir við að það hafi
verið gott og gefandi að vera samvistum við
margt ungt fólk, þar sem allir eru að vinna
að því sama. Á listferli hennar hafa tvisvar
orðið tímamót: í fyrra skiptið þegar hún var
uppgötvuð, ef svo mætti segja, á sýningunni
„Ung dönsk list“ 1966 og í síðara skiptið
þegar hún vakti athygli með kirkjulist sinni
1977. Síðan hefur listrænn vettvangur hennar
verið þar.
Bodil sagði, þegar ég hitti hana að máli í
Norræna Húsinu, að það hafi áreiðanlega
verið sér hvatning og hjálp við verkefni af
þessu tagi að hún sé sjálf trúhneigð. Ymsir
málarar trúarlegra mynda hafa þó ekki talið
að það sé nauðsynlegt, en það er-önnur saga.
Eg spurði Bodil að því hvort það hafi ekki
verið svipað í Danmörku og hér á árunum
eftir 1950, að þá þótti gersamlega glatað að
mála ekki abstrakt. Hún sagði að svo hefði
verið einnig þar og bætti við:
„Eg gat ekki dansað með. Eg málaði fígúra-
tíft á hverju sem gekk; svona var ég yfir-
gengilega gamaldags. Um leið sé ég og viður-
kenni að við Danir eigum marga frábærlega
góða abstraktmálara. Ég varð heldur ekki
félagi í listamannasamtökunum Den Frie og
öðrum álfka, enda þótt mér væri boðið það.
Ég hef víst alltaf verið einfari. Einfari í leit
að einhverju bitastæðu. Og þegar ég fór að
vinna með trúarlegt inntak þá fannst mér
loks að ég hefði fundið mér leið.
Meðal jafnaldra minna í danskri myndlist
hefur lengi verið skammaryrði að vera að sem
kallað er frásagnarlegur , ég tala nú ekki
um bókmenntalegur í myndlist. Menn höfðu
verið að skafa af myndlistinni það yfirborðs-
lega til að ná því sem nefnt var hreint mál-
verk. Inntak myndar eða frásagnarþáttur
hennar varð alveg að lúta í lægra haldi. Um
þetta vil ég segja, að frá mínum bæjardyrum
séð er alveg nauðsynlegt að form og uppbygg-
ing myndar sé í lagi. Eg vinn með það ásamt
hlutfóllum, lit og birtu - en jafnframt því að
nota þessi meðöl vil ég hafa frásögn. Frásögn
af sköpun og hnignun, um þjáningar, efa,
sorg - en einnig um gleðina.
Allt þetta á að vera fyrir hendi í myndröð-
inni úr Biblíunni. Hinn vantrúaða Tómas
þekki ég vel af sjálfri mér, sem svo gjarna
vil hafa staðreyndir í höndunum. í „Niðurtök-
unni af krossinum" reyni ég að lýsa sorginni
sem ég þykist einnig þekkja af eigin raun
og „Boðun Mariu“ er byggð á minni eigin
móðurgleði og ást.
En það yfirskilvitlega hefur ekki síður orð-
ið mér hugstætt; þar kemur fantasían til