Lesbók Morgunblaðsins - 03.12.1994, Page 1

ENDUÍtÖMÐUR Jft altiái' batr A tijáítlhtM. Ve&gír er Oir hlöðnum steÍHl, eit s
Þetía bygging&ri&g tíákadkíá tíjnltkmli, öfkMxjum ognyt'stíSkotíán
SMÁHMTAItNttt á Hjaltlándi eeu kanmki ekki glmitegnstn
hestekyn íheítni, en þeit etu engu að niðut hluti afnáttúrueyjanm.

WkÁíú
StofnuÖ 192 5
42. tbl. 3. DESEMBER 1994-69. árg.
Ein á ferð á Hjaltlandi
AÐ ER bjartur dagur í apríl 1994 er ég þramma
götur skosku borgarinnar Aberdeen. Kirsu-
berjatrén eru í bleikum kjólum sem endalaust
er hægt að dásama, eða alveg þangað til „þeir
verða síðar fagurgrænir og ég á brott“.
Ég ferðast eftir algjörlega óskipulögðu
Ég átti dálítið erfitt með
að skilja mállýsku
fólksins sem ég hitti
þarna á Hvalseyju.
Eiginlega er málið ekki
viðurkennt; það mun
trúlega valda
vandkvæðum þegar
unga fólkið fer burtu í
skóla.
Eftir NORMU E.
SAMÚELSDÓTTUR
plani og ákveð (óskipulega þó) að taka mér
ferð með skipi til Shetlandseyja, vegna þess
að ekki er farið héðan til írlands ... en þang-
að hélt ég að ég væri að fara.
Þrettán klukkustunda sigling er til
Lerwick á Hjaltlandi frá Aberdeen og sit
ég sem fastast um borð í St. Clair, les, et
og sef, eins og þær sex manneskjur aðrar
sem kjósa að ferðast án kojurýmis, enda
er um 300 sætarými að ræða. Ég vissi lít-
ið, og veit enn, lítið um Shetlandseyjar, en
ég átti eftir að undrast æ ofan í æ, hina
miklu víkingararfleifð og að sjá ýmis staðar-
nöfn sem voru sem íslensk. Meira að segja
landslagið og loftslagið var svipað og á Is-
landi (t.d. lítið um tijágróður).
„Heilög Klara“ lagði svo að bryggju tæp-
lega átta næsta morgun og eftir þægilega
sjóferð gekk ég með tösku mína í land ...
og inn í borgina Lerwick, u.þ.b. tuttugu
mínútna göngu.
Á Shetlandseyjum var ég síðan í sex
daga og það var ekki fýrr en í flugvél á
leið heim til íslands að íslendingur sagði
mér að þetta Shetland mitt héti reyndar
Hjaltland á mínu móðurmáli!
Vart sást ferðamaður hér um slóðir á
þessum árstíma — ekki bólaði á þeim fyrr
en eftir 1. júní. En þótt ekki væri neitt um
skipulagðar ferðir þá held ég að ég hafi séð
það sem máli skipti:
Ég sá Shetlandshestinn smáa, íkorna á
akri, rottu í fjörunni á Bressay, seli í sjón-
HJALTLAND
Esjunes
Stoinhú^J?yidls'
Útsker
p Hvalsey
rs;y JW:
\-l> Megin-Wfnes V Ausl
v -
florðungur . Þveit ■ , Eij
Austrbólstaðr
Eið8víkurmúli
Borgarey Ut „
<v A-O
:;o-j P \
f.Húsavik
Hellunes
Fitfuglahöfdi V
► Öxnabær
Dynröst
25 km-1
NORRÆN örnefni á Iljnltlnndi skipta
þúsundum. Á korti sem sýnir þau
helztu, má sjá Dynröst syðst, en Her-
mundarnes nyrsk Þarna er Vémunda-
rey, Útsker, Öxnabær, Friðarey,
Kollafjörður, Reyðarfjörður, Gloppa,
Tóft, Þingvöllur, Rauðey mikla, Sól-
heimar, Dalaþing, Dalur, Grýtingur
og Haraldsvík.
um. Einnig: húsið Sjónarhól, Tingvelli, Jarls-
hof, frænku Wilmu Young fiðluleikara. Ég
sá ótal margar kirkjur og í einum búðar-
glugga sem ég gekk daglega framhjá —
þar voru 4-5 tegundir eggja og í gluggakist-
unni stóð eftirfarandi uppá íslensku: „Það
hryggir okkur að tala ekki þitt tungumál,
en komdu inn og verðu miklum peningum!!“
í bókasafninu í Leirvík (Lerwick þýðir
einfaldlega Leirvík) lærði ég að setningin
„Cogito, ergo sum“ þýðir: „Eg hugsa, þess
vegna er ég“ og að það var Descartes
(1596-1650) sem þetta mælti (u.þ.b. annan
hvern dag!) og í sundhöllinni þar sem ég
skellti mér í sturtu þurfti að ýta á vatns-
rennslið á tíu sekúndna fresti til að fá vatn.
Hversu íslensk kona má meta sitt heita
vatn á Fróni.
Ég tók ljósmynd af skjaldarmerki Hjalt-
lands: Welcome to Shetland stóð þar efst —
en undir stóð: Með lögum skal land byggja!
Hér var ég komin á skoska eyju, sem ég
þekkti ekki neitt og mæti áhrifum sem segja
að þetta sé nú rétt eins og ég sjálf: skoskt-
íslenskt fyrirbrigði (eða hjaltlenskt-norskt)
og það var merkileg upplifun!
Ég átti eftir að finna enn betur fyrir teng-
ingunni er ég tók mér ferð á hendur til
Whalsay (Hvalseyjar), en frú Hudginson,
ekkjan sem ég bjó hjá á Oreblaa (Strand-
enda) í Lerwick, reyndist ættuð þaðan. Til
gamans má bæta því við að hún býr í tveim-
ur húsum frá Young-hjónunum, hvers dótt-
ir Wilma, er að fara að gifta sig á íslandi
(innskot: búin að gifta sig, og það á sjálfum
Snæfellsjökli eftir frétt í dagblaði að dæma)
enda búin að búa þar í mörg ár. Og vegna
íslandstengsla þessara var platti í eigu frú
Hudginson, sem var undir tekönnuna mína
frá Þingvöllum og teskeiðin í sykurkarinu
frá Geysi í Haukadal!