Alþýðublaðið - 20.02.1982, Síða 4

alþýöu
nFrrrr.j
Laugardagur 20. febrúar 1982
titgefandi: Alþýöuflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Jóhannes Guðmundsson
Stjórnmálaritstjóri og ábm. Jón Baldvin Hannibalsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Guömundur Árni Stefánsson.
Blaðamaöur: Þráinn Hallgrímsson.
Gjaldkeri: Halldóra Jónsdóttir. Auglýsingar: Sigrfður Guömundsdóttir.
Dreifingarstjóri: Sigurður Steinarsson.
Ritstjórn og auglýsingar eru að Síöumúla 11, Reykjavik, sími81866.
Áskriftarsíminn
er 81866

Samtök um vestræna
samvinnu:
Fyrirlestur
dr. Gylfa Þ.
Gíslasonar
Framtið vestrænnar
samvinnu
Stjórn Varðbergs og stjórn
Samtaka um vestræna sam-
vinnu hafa farið þess á leit við
dr.Gylfa Þ. Gislason, prófess-
or, og fyrrverandi ráðherra,
að hann tali á hádegisfundi,
.semfélögin halda laugardag-
inn 20. febrúar i Atthagasal
Hótel Sögu. Fundurinn hefst
kl. 12 á hádegi.
Ræðuefni dr. Gylfa er:
Forsendur og framtið vest-
rænnar samvinnu.
— Hver er sérstaða vest-
rænna samfélaga?
— Hvaða innri og ytrihættur
steöja að þeim?
Tyrkland:
Versta ógnarstjórn aldarinnar
í okkar heimshluta
,,Herforingjastjornin í Tyrk-
landi er versta ógnarstjórn sem
setið hefur i okkar heimshluta i
heila öld. A tfmabili komst
stjórnin upp með það að beita
pyntingum og kúgun ánþess, að
fjölmiðlar i V-Evrópu og viðar i
hciminum kæmust að hinu
sanna. Herforingjastjórnin hcf-
ur réttlætt stjórnarbyltinguna
m cð því að hún hafi viljað koma
i veg fyrir pólitisk hryjuverk til
hægri og vinstri. En þetta tókst
aöeins að nokkru leyti. En menn
gleyma oft að geta þess, að
1378 voru sett herlög um nær
allt land og að ógnarstjórnin
jókst þegar frá leið. Siðan var
þaö ástand notað sem skálka-
skjól fyrir stjornarbyltingunni I
september 1980.”
Það eru tveir landflótta
Tyrkir, sem hafa þetta að segja
um feril herforingjastjórnar-
innar i Tyrklandi, sem hefur
orðiö fyrir geysiharðri gagnrýni
upp á siðkastið. beir Yiicel Top
og Burhan Sahin voru i Osló i
janúarbyrjun I boði norsku
verkalýðssamtakanna til aö
gefa þeim skýrslu um ástandið i
Tyrklandi. Yilcel Top var fram-
kvæmdastjóri fyrir lögfræði-
skrifstofu DISK-samtakanna,
en krafist hefur veriö dauöa-
refsingar yfir 52 forystumönn-
um þeirra. Burhan Sahin var
formaður I félagi grafiskra
sveina, einu af verkalýðs-
félögunum, sem árið 1%7 stofn-
uöu DISK. Hann var handtekinn
morguninn.sem valdaránið átti
sér staö, sat nokkra mánuði i
fangeisi, var pyntaður og væri
nú I fangelsi meðal 52 forystu-
manna samtakanna, ef hann
hefði ekki af misgáningi verið
látinn laus.Hann komst úr landi
rétt áður en lögreglan ætlaöi að
handtaka hann aftur. Hann býr
nú i Stokkhólmi.
Bágborið efnahagsá-
stand
Efnahagsástandið i Tyrklandi
hefur um margra ára skeið
verið mjög bágborið. 5 milljónir
manna eru atvinnulausir, sem
ereinn f immtihluti vinnufærrra
manna. Veröbólgan er um 150%
á ári og rikisf jármálin eru rekin
með miklum halla. Þennan
halla hafa stjórnvöld réttaf með
erlendum lántökum. I upphafi
árs 1980 lagði stjórn Demirels
fram áætlun, þar sem reyna átti
að bæta ástandið með hjálp
Alþjóða gjaldeyrissjóðsins.
Sjóðurinn setti mjög ströng skil-
yrði fyrirlánum. Kauphækkanir
yrði að stöðva, verðlag átti að
gefa frjálst, segja áttifólki upp i
mörgum atvinnugreinum og
setja átti reglur um starfsemi
verkalýðsfélaga. Lögreglan og
herinn fengju aukin áhrif.
„Þessa áætlun var ekki unnt
að framkvæma nema afnema
lýðræðið í landinu”, sagði fyrr-
um forsætisráöherra Bulent
Ecevit. Og það gerðist einmitt
þann 12. september 1980.
Nafnalisti
Pyntingarnar og barátta
stjórnvalda gegn lýðræðisöflum
landsins, tekur á sig ýmsar
myndir, að sögn sendimanna
DISK. 500 manns hafa verið
vegnir á götum úti, margir
hverjir áberandi forystumenn
samtakanna. Einn var neyddur
til að leggjastá hné á götu Uti og
siöan skotinn til bana. Burhan
Sahin segir að 130 manns hafi
dáið af völdum pyntinga. Hann
hefur lagt fram nöfn fanga og
fangelsa þar sem pyntingar
voru framkvæmdar.Hann hefur
einnig lagt fram lista með
nöfnum lögreglumanna og her-
foringja, sem hafa stjórnað
— segja landflótta
félagar í DISK
- 80% félaga í DISK
eru kratar
pyntingum í fangelsum lands-
ins.
Enginn vildi
skrifa undir
Burhan Sahin var handtekinn
kl. 6.30 daginn sem herinn
hrifsaði völdin. Hann var ásamt
öðrum formönnum DISK-sam-
takanna fluttur i fangelsi i bæn-
um ogsiðan imoskuna Orta-Hif-
nayin. Þar voru fangarnir pynt-
aðir. látta daga voru þeirlátnir
sitja á stálbekkjum með bundið
fyrir augun. Þrjá siðustu
dagana fengu þeir hvorki mat
né drykk. Þriðja daginn bað
Sahinum vatnsglas og fékk glas
af þvagi.
Pyntingarnar héldu áfram i
fangelsinu. A nóttunni voru
fangarnir vaktir upp með því að
byssustingjum var otað að kviö
þeirra. Rafstraumi var hleypt á
fingurgóma, tær og kynfæri.
Rafstraumi hleypt á höfuöið til
að ,,losa út þaö sem inni bjó”.
Þeir voru slegnir undir iljarnar
og hengdir upp i kross á hönd-
um, sem einnig voru bundnar
aftur á bak. Hengingar og af-
tökur voru settar á svið og
konur, er skildar voru föngun-
um, voru fluttar tilfangelsins og
þær afklæddar.
,,Ég veit að það hljómar ekki
trúverðugt til frásagnar, en
inúna eru þúsundir Tyrkja sem
lifa við þessar aðstæður. Það
hefur lika gerst að konur, sem
heimsækja fangana eða sem eru
fangelsaðar, verða þungaðar af
völdum þeirra, sem pyntingun-
um stjórna”, segir Burhan
Sahin.
Sahin er karlmannlega
vaxinn, var 75 kiló, þegar hann
var handtekinn, en i desember
1980 var hann orðinn 54 kiló,
skegg hans var að mestu slitið,
hendur hans óhæfar til flestra
hluta eftir py ntingarnar og hann
neyðist nú til að nota gleraugu.
Pyntingarstjórarnir vildu fá
tvennt fram hjá föngunum. Þeir
áttu að viðurkenna að hafa út-
vegað ólöglegum andstöðu-
hópum vopn, og þeir áttu að rita
nafn sitt undir skjal, þar sem
sagði, aö þjóðflokkur Tyrkja
væri yfir aðra hafinn og að ekki
væru til Kúrdar I Tyrklandi.
Enginn fékkst til að skrifa undir
þetta, segir Sahin.
Kratar...
DISK eru ekki öfgasamtök
vinstri manna, segja þeir
félagar. Herforingjastjórnin
gerði sina atlögu að samtökun-
um, þar eð þeir vörðu lýðræðið
og börðust gegn kynþáttamis-
munun. Um þessar mundir eru
framin hræðileg fjöldamorð á
kúrdum i landinu. Margir
flokksmenn ýmissa pólitiskra
samtaka tengjast DISK sam-
tökunum.en Iiklega eru um 80%
af félögunum sósialdemókratar.
Formaður samtakanna,
Abdullah Basturk er einn
þeirra.Hann hefurveriðá þingi
fyrir sósialdemókrata tvivegis.
Af þeim 52 forystumönnum
samtakanna, sem nú eiga
dauðadóma yfir höfði sér eru yf-
ir 40 dóslaldemókratar.
Það er engin ástæða til að
halda, að herforingjastjórnin
efni loforð sitt um f rjálsar kosn-
ingar, segja þeir félagar. Her-
foringjastjórnin er nú að vinna
aö nýrri stjórnarskrá, en enginn
af hinum pólitisku flokkum
landsins fær að taka þátt i þvi
starfi. Kosningar verða þvi
sjónarspil — ef af þeim verður.
Fundurinn er eingöngu ætl-
aöur félagsmönnum i hinum
tveimur félögum og gestum
þeirra.
Á AKREINA-
SKIPTUM
VEGUM
iD
á jafnan að aka
á hægri akrein
||U^FERÐAR
2. Eru mál öryggisgæslufanga
endurskoðuö reglulega, eins
og lög gera ráö fyrir?
3. Hefur dómsmálaráðherra
reynt að fá ósakhæfan geð-
sjúkling, sem lengi hefur
dvalið I fangelsi, innlagðan á
geðsjúkrahús til meðhöndl-
unar og aðhlynningar?
4. Hvar fer geðrannsókn á af-
brotamönnum fram og hvaða
aðilar bera kostnaðinn af
rannsókninni?
5. Hversu oft hefur ákvæði 62 gr.
refsilaga verið beitt um
vistun ósakhæfra manna á
viöeigandi stofnun?
Árni Gunnarsson og Jóhanna Sigurðardóttir með fyrirspurn i sex liðum til dómsmálaráðherra:
Hvernig er háttað vistun
ósakhæfra afbrotamanna?
„Hefur dómsmálaráðhcrra >ng, sem lengi hefur dvalið I ósakhæfir, en ekki dæmdir i
reynt aö fá ósakhæfan geðsjúkl- fangelsi innlagðan á geðsjúkra- öryggisgæslu?
6. a) Til hvaða stofnana hefur
verið leitað þegar slikur
úrskurður liggur fyrir?
b) Hafastofnanir, sem til hefur
verið leitað, synjað um slika
vistun?
c) Ef svo er, geta yfirmenn
heilbrigðisstofnana gegniö i
berhögg við úrskurð dómstól-
anna?
hús til meðhöndlunar og að-
hlynningar?”, spyrja þing-
mennirnir Arni Gunnarsson og
Jóhanna Sigurðardóttir meðal
annars I fyriýspurn sem þeir
hafa lagt fram á þingi og beint
er til dómsmálaráðherra.
Árni og Jóhanna spyrja sex
spurninga, sem tengjast vistun
ósakhæfra afbrotamanna, en
málefni þessa hóps hafa tals-
vert verið til umfjöllunar á
siðustu vikum og mánuðum.
Spurningarnar sem dóms-
málaráðherra skal svara, eru
þessar:
1. Hvaö margir geðveikir af-
brotamenn hafa verið metnir