Alþýðublaðið - 04.12.1982, Blaðsíða 1

aljþýöu

Laugardagur 4. desember 1982
180. tbl. 63. árg.
Geir Hallgrímsson:
Sem formaður
reiðubúinn til að
taka sjöunda
sætið í reykjavík
Geir Hallgrímsson, formaður
Sjálfstæðisflokksins lýsti því yfir á
flokksráðs- og formannafundi
Sjálfstæðismanna í gær að hann
væri sem formaður reiðubúinn til
að taka sjöunda sætið á framboðs-
lista flokksins í Reykjavík í kom-
andi kosningum. Hann sagði í
ræðu sinni í upphafi fundar, að
honum hefði verið skapi næst að
létta af sér formannsbyrðinni, þeg-
ar ljóst var hver voru úrslit í próf-
kjörinu í Reykjavík. En hann hefði
við nánari umhugsun tekið þá á-
kvörðun að gefa kost á sér í sjöunda
sætið og leiða Sjálfstæðisflokkinn
til sigurs úr því sæti. Ljóst var að
þessi ræða formannsins fékk mik-
inn hljómgrunn meðal fundar-
manna sem klöppuðu óspart að
ræðu hans lokinni.
í ræðu sinni sagði Geir Hall-
grímsson m.a.
„Ég skal fúslega játa, að fyrst
eftir úrslit prófkjörsins, þegar per-
sónuleg vonbrigði höfðu yfirhönd-
ina, var slíkur kostur eðlilega í
fyrirrúmi. Tækifæri, afsökun og
skýring gefst til að brjóta blað og
létta af sér þeirri byrði, sem for-
mennska í Sjálfstæðisflokknum,
stærsta flokki þjóðarinnar, er raun-
ar hverjum, sem hana tekst á
herðar. Sú byrði hefur verið meiri
hin síðari ár, þegar ýmsir af flokks-
mönnum hafa lagt áherslu á að tor-
velda með andróðri starf for-
manns, af ástæðum sem ég mun
ekki fjalla um hér, í stað þess að
snúa skeytum sínum að and-
stæðingunum og baráttunni við þá.
Auðvitað hefur afleiðingin orðið
sú, að erfiðara hefur verið fyrir
formanninn að sinna höfuð-
viðfangsefni sínu að veita flokkn-
um forystu, efla fylgi hans og
takast á við andstæðinga í öðrum
flokkum."
Geir Hallgrímsson
Samkomulag um kjördæmamálið í sjónmáli?:
BREYTTAR UTHLUTUNARREGLUR OG
ÓVERULEG FJÖLGUN MNGMANNA
Svo virðist sem samkomulag
um kjördæmamálið sé í sjónmáfi
eftir tíða fundi þingflokkanna og
fulltrúa þeirra.
Einn mikilvægasti þátturinn
sem rætt hefur verið um er
breyting á úthlutunarreglunum,
þannig að notast yrði við svo kall-
að Lagué-kerfi, en það hefur ver-
ið í notkun víðast hvar í ná-
grannalöndunum. Byggist það
kerfi á því að deila í heildarat-
kvæðatölur lista aðeins með
oddatölum þegar þingsætum er
úthlutað, en við núgildandi kerfi
er deilt með öllum heilum tölum
þar til sætum hefur öllum verið
úthlutað. Er núgildandi kerfi frá
því um aldamótin og er talað um
að það sé úrelt og á eftir
tímanum.
Einnig hefur verið rætt um
óverulega fjölgun þingmanna, í
hæsta iagi úr 60 í 63, en minna má
á að Alþýðuflokkurinn hefur haft
þá stefnu að þingmannatalan færi
ekki upp fyrir það.
Að sögn Kjartans Jóhanns-
sonar virðist vera verulegur vilji
meðal þingflokkanna fyrir því að
leysa þessi mál fljótt og vel og að
þessar hugmyndir væru þær sem
flokkarnir geta helst komið sér
saman um. Þær væru mikilvægur
þáttur í heiidariausninni. Minnti
hann á að í þingsetningarræðu
sinni á 41. flokksþingi Alþýðu-
flokksins 6. nóvember s.l. hefði
hann minnst á hugmyndir sem
mjög væru á þessari lfnu.
Þingmenn Reykjaneskjördæmis með fyrirspum
til fjármálaráðherra um kostnað Hafnarfjarðar
vegna athugunar á starfsemi álversins:
Þessi framkoma fjár-
málaráðherra er
ögrun við sjálf-
stæði sveitarfélaga
— segir Kjartan Jóhannsson
Allir þingmenn Reykjaneskjör-
dæmis hafa lagt fram fyrirspurn í
Sameinuðu þingi til Ragnars Arn-
alds, fjármálaráðherra um þátt-
töku Hafnarfjarðarkaupstaðar í
greiðslu kostnaðar vegna athugun-
ar á starfsemi íslenska álfélagsins.
Eins og fram hefur komið í
blaðinu ákvað fjármálaráðherra að
taka hluta af framleiðslugjaldi ál-
versins til Hafnarfjarðarbæjar (sem
Glaðningur til launafólks í jólamánuði:
VERÐHÆKKANIR FLÆBA YFIR
Miklar verðhækkanir hafa
orðið á síðustu dögum. Eins og
kunnugt er hækkuðu laun um
7.7% hinn fyrsta desember en
ljóst er af verðhækkunum nú síð-
ustu daga að sú „kauphækkun”
kemur ekki fram í bættum hag
launþega, þar sem hækkanir á
brýnustu lífsnauðsynjum virðast
flestar fara talsvert yfir þau
mörk. Þannig má nefna að land-
búnaðarvörur hækkuðu nú á bil-
inu 13.5-22% eða allt að því þre-
falt miðað við launahækkanir.
Má nærri geta hvernig þessar
hækkanir koma niður á láglauna-
fólki.
Nú í haust hafa landbúnaðar-
vörur hækkað gífurlega umfram
kauphækkanir.Landbúnaðarvör -
tur hafa þannig hækkað um 30-
70% frá því í september á meðan
kauphækkanir eru innan við
16%. Mjólkurlítrinn hækkar nú
um 16% og fer í tæpar 10 krónur.
Undanrenna hækkar um 15%,
smjörið um 21%, ostar hækka
um 13.5%, nautakjöt um 14.5%
og svipuð hækkun er á kind-
akjöti.
Þá hækka allir gosdrykkir nú
um 11% og öl hækkar um 13%.
Smjörlíki hækkaði um 3-6.3%.
8% hækkun varð á fiski og 10-
r14% hækkun á unnum kjöt-
vörum.
Þá samþykkti verðlagsráð að
heimila 9% hækkun á far- og
farmgjöldum í innanlandsflugi og
hafa farmgjöld hækkað langt um-
fram ríkisreiknaða verðbólgu á
árinu.
og iðnlána- og byggðasjóða) upp í
kostnað af athugunum á starfsemi
þess og hefur þegar verið tekið
fyrir síðasta ár um 600 þúsund
krónur af framlaginu til Hafnar-
fjarðarbæjar. Þessu hefur bæjar-
stjórn harðlega mótmælt og þar
með talinn fulltrúi Alþýðubanda-
lagsins. Var fjármálaráðherra gef-
inn frestur til 18. nóvember að gera
skil á þessu fé, en hann hunsaði þá
ósk og hefur bærinn því gripið til
þess ráðs að senda lögmann sinn til
ráðuneytisins til innheimtu.
Bæjarstjórn Hafnarfjarðar telur
með öllu óeðlilegt að bæjarfélagið
eigi að greiða hluta kostnaðar
vegna athugana sem fram hafa far-
ið án samráðs við það og því
óviðkomandi. Ragnar Arnalds
hefur hins vegar lýst því yfir að
honum finnist þessar athugasemdir
nánast broslegar og lítt haldbærar,
að hér væri einfaldlega um uppgjör
að ræða og eðlilegt að Hafnarfjarð-
arbæt tæki áfig hluta af kostnaðin-
um, hefði enda hagsmuna að eæta.
Að sögn Kjartans Jóhannssonar
urðu allir þingmenn kjördæmisins
sammála um að rétt væri að fá fram
skýr svör ráðherrans varðandi
þetta mál allt.
„Þessi framkoma fjármálaráð-
herra, að ganga með þessum hætti
á tekjustofna Hafnarfjarðarbæjar,
er fráleit. Hún er ögrun við sjálf-
stæði sveitarfélaga. Það nær ekki
nokkurri átt að taka á þennan hátt
peninga fyrir herkostnaði sem
sveitarfélagið hefur ekki óskað
eftir og hefur ekki eftirlit með
framkvæmd á. Svona lagað getur
hreinlega ekki gengið. Fjármála-
ráðherra myndi gera réttast í því að
taka þetta strax til baka, ef hann á
annað borð vill halda sóma sínum“
sagði Kjartan Jóhannsson.
Það eru Matthías Á. Mathiesen,
Kjartan Jóhannsson, Ólafur G.
Einarsson, Geir Gunnarsson,
-----RITSTJÓRN ARGREIN:---------------------
Um réttar og rangar ályktanir
Flokksblöð Sjálfstæðisflokks-
ins, Morgunblaðið og DV gera
sér tíðrætt um prófkjör Alþýðu-
flokksins í Reykjavík. Einkum
þykir leiðarahöfundi DV ónóg
þátttaka slæm vísbending um
stöðu og fylgi Alþýðuflokksins í
komandi kosningum.
i DV hefur í krafti skoðana-
kannana sinna talið sig vera „sér-
fræðing í almenningsáliti”. Al-
þýðublaðið hefur oftar en einu
sinni fært fyrir því gild rök, að
skoðanakannanir D V séu mestan
part félagsfræðifúsk. Einkum á
það við þegar leiðarahöfundar
blaðsins fara að álykta um skoð-
anir hópa, sem eru svo fámennir í
úrtaki blaðsins, að engar mark-
tækar ályktanir verða af dregnar.
Þetta á t.d. við um það, hvernig
stuðningsmenn flokks skiptist í
afstöðu sinni til ríkisstjórnar,
efnahagsmála, bráðabirgðalaga
o.s.frv.
Hvaða skynsamlegar ályktanir
má draga af þátttöku í prófkjöri
Alþýðuflokksins í Reykjavík?
Það hefur farið fram hjá sjálf-
skipuðum sérfræðingum í al-
menningsáliti, að frambjóðendur
í prófkjöri Alþýðuflokksins voru
fimm talsins í fjögur sæti.
Hver frambjóðandi í prófkjöri
Alþýðuflokksins fékk að meðal-
tali fjögur hundruð atkvæði.
Hver frambjóðandi í prófkjöri
Sjálfstæðisflokksins, tuttugu og
átta að tölu, fékk 270 atkvæði.
Hvaða ályktanir vilja menn
draga af þessu? Sérfræðingar í
almenningsáliti gætu ályktað, að
hefðu frambjóðendur Alþýðu-
flokksins verið eins margir og
frambjóðendur Sjálfstæðis-
flokksins, hefðu þeir sameigin-
lega skilað inn 12000 atkvæðum
borið saman við 8000 atkvæði
jafnmargra sjálfstæðisfram-
bjóðenda.
Alþýðuflokkurinn væri þá í
stórsókn, en skuggalegar horfur
væru hjá Sjálfstæðismönnuni.
Hvað ætli félagsfræðingar hefðu
að segja um sérfræði í almenn-
ingsáliti af þessu tagi.
Staðreyndín er vitaskuld sú, að
félagsfræðifúskarar á DV og
Mogga eru að bera saman ósam-
bærilega hluti og gefa sér niður-
stöður sem engar forsendur eru
fyrir.
Það sem olli minni þátttöku í
prófkjöri Alþýðuflokksins nú en
stundum áður, var þetta:
Of fáir frambjóðendur,
spennufall eftir úrsögn Vilmund-
ar Gylfasonar úr Alþýðuflokkn-
um, sem þýddi að mörgum þótti
scm úrslitin væru ráðin fyrir
fram.
Því má síðan bæta við, að þegar
aðsókn var að glæðast síðdegis
báða prófkjörsdagana, gerði slíkt
foráttuveður, að algert um-
ferðaröngþveiti varð í Reykja-
vík. Menn þurfa ekki nema að
líta á forsíðu DV á mánudegi til
að sannfærast um það.
Því iná síðan bæta við, að í
prófkjöri Sjálfstæðisflokksins
tóku þátt nokkur hundruð ung-
lingar á aldrinum 16-18 ára. Þeir
kjósa ekki Sjálfstæðisflokkinn í
næstu kosningum og sennilega
ekki í þeim þarnæstu. Enn er því
verið að bera saman ósambæri-
lega hluti.
Loks álykta snillingarnir á DV,
að fyrirsjáanlega sé lítill áhugi á
málefnum Alþýðuflokksins.
Hver eru þau? Nokkur dæmi:
Frh. á bls 3
Uppstokkun landbúnaðarkerf-
isins, afnám Framkvæmdastofn-
unar, arðsemi fjárfestingar,
minnkun ríkisafskipta og skatt-
byrði, jöfnun atkvæðisréttar án
fjölgunar þingmanna.
Athugulir blaðalesendur vita,
að allt eru þetta málefni, sem DV
hefur í ritstjórnargreinum lýst
eindregnum stuðningi við. Enda
finnur blaðið engin önnur mál en'
þau, sem Alþýðuflokkurinn hef-
ur sett á oddinn í íslenskri
þjóðmálaumræðu.
Alþýðuflokksmenn vita, að á
þessum málum er mikill áhugi í
þjóðfélaginu. Fundir fram-
bjóðenda Alþýðuflokksins háfa
aldrei verið jafn fjölsóttir síðan
1978, samanber fundinn á
veítingahúsinu Broadway í
Reykjavík. Engu breytir þótt
floícksblað eins og D V taki þá pó-
litísku ákvörðun a'f annarlegum
hvötum að láta eins og það viti
ekki af slíkum fundum og ljúga
því nteð þögninni að lesendum
sínum, að þeir hafi aldrei verið
haldnir. ÞH