Alþýðublaðið - 25.01.1984, Blaðsíða 2

2
—RITSTJORNARGREIN
Samviskan og samhjálpin
Fregnir herma að einhver hreyfing muni
komin á samningaviðræður aðila vinnumark-
aðarins og hafi forystumenn Alþýðusambands
íslands og Vinnuveitendasambandsins haldið
fjölmarga fundi fyrir luktum dyrum upp á síð-
kastið I þeim tilgangi að fá málin á skrið. Er og
ekki seinna vænna, að hilli undir nýja samn-
inga fyrir launafólk, þvl I rauninni hefur allt
launafólk veriö án kjarasamninga frá því í maí
síðastliðnum, þegar ríkisstjórnin tók einhliða
allastjórn kjaramála í eigin hendurog ráðskað-
ist að Vild með þá samninga, sem í gildi voru.
Þetta þýðir að um 8 mánaða skeiö hafa launa-
menn nánast verið réttlausir með öllu. f fyrstu
var samningsrétturinn formlega tekinn af
þeim, en þeim mannréttindahömlum síðan af-
létt undir lok ársins.
En þótt alla fýsi í gerð nýrra kjarasamninga,
sem verkafólk getur byggt á, þá skiptir auðvit-
að meginmáli hvað slíkir samningar fela í sér.
Lausatölur, sem eru á kreiki, um hugsanlegar
kauphækkanir, gefa vart til kynna, að fulltrúar
verkalýöshreyfingarinnar geti gengið hnar-
reistir frá borði. Ekkert skal þó dæmt um þá
hlið mála á þessum tímapunkti.
H itt er íhugunarefni, hvort verkalýðshreyfing-
in ætli einn ganginn til að semja um flatar pró-
sentuhækkanir, sem eigi að ganga áalla línuna
— upp alla kauptaxta. Það þýðir að þeir verst
settu — láglaunafólkið — mun enn og aftur
sitjaeftir. Eðaerþað hugmynd viðsemjendaað
hið opinbera eigi sjálft að huga að kjarabótum
til þeirra sem verst eru settir?
Annars er það fyrir löngu orðið umhugsunar-
vert hversu illa það gengur að sjá svo um að á
íslandi þurfi fólk ekki að búa við fátækt. Hversu
lengi hafa stjórnmálaflokkar, aðilar vinnu-
markaðarins og fleiri og fieiri lýst yfir þeim vilja
sínum, að allt veröi að leggja í sölurnar fyrir þá
verst settu? Hver hefur svo framkvæmdin orð-
ið, þegar til hefur átt að taka? Hafa aðstæður
þeirra lægst launuðu batnað til mikilla muna
vegnatalandi áhugavaldhafaum betrumbætur
þeim til handa? Nei, sú hefur ekki orðið raun-
in. Lítið sem ekkert raunhæft hefur gerst í mál-
um láglaunahópanna. Þeir þurfa enn að hiröa
þá mola sem af borðum hinna efnameiri kunna
að detta.
Sighvatur Björgvinsson fyrrum alþingismaö-
ur gerir þessi mái að umræðuefni í kjallara-
grein DV s.l. mánudag og vekur athygli á þeirri
kenningu, að nú sé svo komið í islensku þjóð-
félagi, aö meirihiuti landsmanna sé vel bjarg-
álna og þurfi ekki að hafa áhyggjur af eigin vel-
ferð. Þessi þróun hafi leitt til þess, að minni-
hlutinn, hinir lakar settu, eigi mjög undir högg
að sækja; meirihlutinn vilji engan bita kökunn-
ar missa. Sighvatur segir m.a. ( grein sinni: „Á
meðan fjöldinn var fátækur áttu fátækir sér
von. Fjöldahreyfing fátæka fólksins sem sótti
fram í nafni frelsis og réttlætis, hún útrýmdi
ekki fátæktinni heldurfækkaði hinum fátæku.
Eftir að fjöldinn hætti að vera fátækur á fátæka
fóikió enga von. Meirihlutaviljinn í samfélag-
inu er ekki lengur með því, heldur á móti þv(.
Dæmin eru mýmörg. Verkalýðshreyfingin á ís-
landi getur t.d. ekki komið sér saman um þá
lágmarkskröfu, aðenginn búi við neyð, því slíkt
„myndi raska umsömdum launahlutföllum.”
Með öðrum orðum er meirihlutinn ( hreyfing-
unni ófáanlegurtil þess aðtryggjafátækafólk-
inu mannsæmandi lifibrauð nema launabilið
haldist og þeir efnameiri fái a.m.k. jafnmikið.”
Og Sighvatur segir einnig í DV-greininni:
„Efnafólkið er komið í meirihlutaog sámeiri-
hiuti notar lýðfrelsi og lýðréttindin til að festa
yfirburði sína ( sessi á kostnað hins afskipta
minnihluta.”
Hér er kveðinn upp harður dómur. Er meiri-
hluti íslensku þjóöarinnar orðinn svo sam-
viskulaus og sviptur öllu því er nefnt hefur ver-
ið samúð og samhjálp, að hann láti sér (léttu
rúmi liggja, þótt meðbræður hans þoli skort, ef
aðeins að hann sjálfur hafi sitt á þurru? Því
verður vart trúað, þótt ýmislegt bendi því miður
til að öfugþróun af þessu tagi eigi sér stað í
samfélagi okkar. Með öllum tiltækum ráðum
verður að snúa við á slíkri óheillabraut. Við ís-
lendingar búum í harðbýiu landi, þar sem sam-
vinna og samstaða er grundvöllur allra fram-
fara. Og hvort heldur þjóðin er ( sókn til fram-
fara og bættra lifskjara eða ( tímabundinni
varnarstöðu vegna efnahagsþrenginga, þá
skulum við ekki gleyma því að engin keðja er
sterkari en veikasti hlekkurinn. Við höfum
skyldum að gegna hvert gagnvart öðru. Þær
skyldur skapa okkur líka réttindi. Þrátt fyrir
tímabundna erfiðleika, þá er íslenska þjóöin
það vel sett, aö allir íslendingar eiga að geta
búið viðörugga lífsafkomu. Þaðáekki neinn að
þurfa að búa við sultarkjör, ef réttlátlega er
skammtað þeim þjóðarverðmætum, sem til
skiptanna eru.
Þetta er vert að hafa I huga, nú þegar samn-
ingaviðræður um kaup og kjör standa sem
hæst. Það má hreinlega ekki gerast einu sinni
enn, að láglaunahópar sitji eftir á köldum
klaka, án nokkurra raunverulegra kjarabóta.
Slíkt getur enginn haft á samviskunni.
- GÁS.
Nám og 4
son, rektor Kennaraháskóla íslands,
ávarp, Nína Baldvinsdóttir kenn-
ari setur fundinn og nemendur í
uppeldisfræði við Háskóla íslands
ræða um verkefni, sem þeir hafa
unnið, um „menntun í þágu friðar“
Á laugardagskvöldið verður opið
hús í Þingholti á vegum friðarhreyf.
ísl. kvenna, kl. 20:30 þar sem öllum
gefst kostur á að hitta Evu, Magne
og Birgittu að máli yfir kaffibolla.
Sunnudaginn 29. janúar kl. 17:00
verður dagskrá á vegum Friðarsam-
taka Listamanna í Norræna hús-
inu. Leikarar úr L.R. flytja atriði úr
Gísl, Eva mun flytja erindi og Bir-
gitta syngja. Gísli Magnússon og
Gunnar Kvaran leiká samleik,
Karlakór Reykjavíkur syngur og
Anna Kristín Þórarinsdóttir les
Ijóð.
„Við vonumst til að sjá alla þá er
starfa að uppeldismálum á stofn-
fundinum, og að sem flestir noti
sér tækifæri til að hlusta á og
spjalla við gestina okkarf’ segir í
frétt frá samtökunum.
Magnús 1
um ekki séð ástæðu til að hætta við-
ræðumþ svaraði hann. „Það lýsir ef
til vill stöðunni hvað best. Þessi mál
ganga hægt fyrir sig, enda marg-
flókin og margs að gæta. En það er
við mikinn vanda að etja og því vart
hægt að ætlast til þess að samning-
ar takist svo fljótt sem öllum líkar“
— En hvað um þær tölur, sem
nefndar hafa verið í blöðum —
strax 5% hækkun og síðar á árinu
6—8*%; eru þetta hugsanlegar töl-
ur, sem þið hjá VSÍ gætuð skoðað
sem umræðugrundvöll?
„Það er gjörsamlega út í hött að
nefna tölur svona út í bláinn og
raunar fádæma ábyrgðarleysi hjá
fjölmiðlum að gera þetta. Það er
auðvitað útilokað að taka svona
tölur og kippa þeim úr samhengi
við allar forsendur og kringum-
stæður og Segja þær góðar eða
vondar. Það verður að vega og meta
alla þætti kjara- og efnahagsmál-
anna og kjarasamningar verða ekki
gerðir á einhverjum tölum hang-
andi í lausu loftiþ sagði Magnús
Gunnarsson, framkvæmdastjóri
Tilkynning
frá Fiskifélagi íslands til allra
fiskkaupenda og
útgeröarmanna.
í lögum nr. 55 frá 1941 og nr. 10 frá 1983
eru taldir upp þeir aðilar sem skylt er að
senda Fiskifélaginu skýrslur,þar á meðal
eru allir fiskverkendur, fisksalar og fisk-
útflytjendur.
Áríðandi er að Fiskifélaginu berist þess-
ar skýrslur svo fljótt sem auðið er eftir
hvermánaðamót og þærséu rétt útfylltar
í samræmi við fisktegundir, vigt og gæði.
Eyðiblöð til skýrslugerðar fást hjá félag-
inu.
Fiskifélag íslands
Styöjið mannréttindabaráttu
í El Salvador og Miö-Ameríku
Við söfnum fé til barnahjálpar í Mið-Ameríku
Mannréttindanefnd El Salvador
Greiða má inn á spb. 101-05-16500 Landsbanka íslands
DEILDARFULLTRÚI
Reykjavíkurborg óskar eftir að ráða deildarfulltrúa við
Breiðholtsútibú Félagsmálastofnunar, Asparfelli 12.
Félagsráðgjafamenntun og a.m.k. 3ja ára starfsreynsla
áskilin, reynsla af stjórnunarstörfum æskileg. Starfs-
kjör samkvæmt kjarasamningum.
UpplýsingarveitirGuðrún Kristinsdóttiryfirmaður fjöl-
skyldudeildar í síma 25500.
Umsóknum ber að skila til starfsmannahalds Reykja-
víkurborgar, Pósthússtræti 9, 6. hæð, á sérstökum
umsóknareyðublöðum, sem þarfást, fyrirkl. 16.00, mið-
vikudaginn 15. febrúar 1984.
Hvað gerðist í Osló
Þeir sem hafa áhuga á að vita þaö mæta á
skemmtikvöld F.U.J. í Reykjavík 28. jan. næst-
komandi kl. 21. að Hverfisgötu 106 A.
Þeim forvitnu er ráðlagt að mæta tímanlega.
Stjórnin.
F.U.J. félagar athugið
Félagsfundur F.U.J. í Reykjavík verður haldinn
fimmtudaginn 26. jan. næstkomandi kl. 20.30. að
Hverfisgötu 106 A.
Dagskrá fundarins verður á þá leið að Kjartan Jó-
hannsson kemur á fundinn og ræðir við félaga.
Inntaka nýrra félaga, og að lokum verður blaða-
útgáfa félagsins rædd.
Stjórnin.