Alþýðublaðið - 07.04.1984, Qupperneq 1

alþýöu
blaðið ií
Laugardagur 7. apríl 1984
70. tbl. 65. árg,
r
ASI varar stjórnvöld við
Á fundi miðstjórnar ASÍ á
fimmtudag var eftirfarandi ályktun
einróma samþykkt:
„Með nýgerðum kjarasamning-
um var stefnt að því að viðhalda á
samningstímanum þeim kaup-
mætti, sem Iaunafólk bjó við á
fjórða ársfjórðungi síðasta árs og
bæta sérstaklega stöðu þeirra tekju-
lægstu og þeirra sem búa við þunga
framfærslu.
Efnahagsstefna stjórnvalda ræð-
ur hins vegar úrslitum um endan-
lega niðurstöðu í þessu efni. Það er
grundvallarforsenda samninganna
að stjórnvöld hagi stefnu sinni í
samræmi við þau markmið sem sett
voru við samningsgerðina.
Við afgreiðslu fjárlaga gáfu
ráðamenn yfirlýsingar um að fjár-
lagagerðin stæði á föstum grund-
velli ogekki kæmi til frekaraskatta-
álags á launafólk.
Framhald á bls. 3
Kosning fulltrúa í stjórn Sparisjóðs Reykjavíkur;
Sigurjón Pét. undir verndarvæng íhaldsins
Annað árið í röð gengu borgar-
fulltrúar íhaldsins og Alþýðu-
bandalagsins í eina sæng við kosn-
ingu tveggja manna í stjórn Spari-
sjóðs Reykjavíkur og nágrennis. í
borgarstjórn sl. fimmtudag fór
fram kosning fulltrúa borgarinnar í
stjórn Sparisjóðsins og var stungið
upp á 3 mönnum, Sjálfstæðismenn
stungu upp á Ágústi Bjarnasyni,
Alþýðubandalagsmenn upp á
Sigurjóni Pétursson og fulltrúar
Alþýðuflokksins, Framsóknar-
flokksins og Kvennaframboðsins
stungu í sameiningu upp á
Emmanuel Mortens. I fyrra höfðu
þessir þrír flokkar einnig samstarf
um fulltrúa. Saman hafa þessir
flokkar 5 fulltrúa en Alþýðubanda-
lagið 4. En eins og í fyrra kom
ihaldið Allaböllum til hjálpar og
lánaði þeim tvö af sínum tólf at-
kvæðum til að tryggja kjör Sigur-
jóns Péturssonar í stjórnina. Ekki
er með vissu vitað hvað fulltrúar
íhaldsins komu erkifjendum sínum
„kommunum“ til hjálpar, en
almælt er að það muni vera þeir
Davíð Oddsson borgarstjóri og
Markús Örn Antonsson, forseti
borgarstjórnar.
Það hlýtur að teljast all kald-
hæðnislegt nú á dögum, þegar
línurnar hafa skerpst verulega í
stjórnmálunum, þegar íslendingar
búa við afturhaldssama ríkisstjórn,
þegar brýn nauðsyn er á að flokkar
félagshyggju hafi samstarf, að
krónprins íhaldsins telur ekki eftir
sér að makka með helstu andstæð-
ingum Sjálfstæðismanna og gefa
þeim atkvæði á þennan hátt. Sömu-
leiðis er það umhugsunarvert
hversu Sigurjón Pétursson og aðrir
fulltrúar Alþýðubandalagsins eiga í
þessu máli og öðrum gott samstarf
með íhaldinu. Þeim virðist það ekki
kappsmál að einangra íhaldið mest
nú á þessum verstu tímum þegar
völd þess og áhrif eru hvað mest.
Því fer fjarri, þegar á hólminn er
komið mætast hinir gagnstæðu
pólar stjórnmálanna eins og ekkert
sé. Á yfirborðinu mætti ætla að
persónubirtingur frjálshyggjunnar,
Davíð Oddsson og fulltrúi hins
marzíska sólíalisma, Sigurjón
Pétursson, ættu vart að geta rætt
saman um nokkurn skapaðan hlut í
þessa veru, en dæmin sýna að
öfgarnir í stjórnmálunum eiga
furðu auðvelt með að ná endum
saman, ekki síður þegar spurningin
er um bitlinga sem þessa. Óneitan-
lega napurt samband og ekki laust
við að Sigurjón verði íhaldinu æ
háðari. Það hefur á honum visst
tangarhald.
Risarnir í útflutninginum;____
5 stærstu meö 71%
heildar útflutningsverðmœtisins
Fimm stærstu vöruútflytjendur
íslands eru Sölumiðstöð Hrað-
frystihúsanna, íslenska álfélagið,
Samband íslenskra samvinnu-
félaga, Sölusamband íslenskra
fiskframleiðenda cg íslenska
járnblendifélagið.
Samtalsnam Fob verðmæti út-
flutnings þessara aðila árið 1983
um 13.3 milljarða króna, sem er
71.5% af heildarútflutningsins
verðmæti alls útflutnings.
Upplýsingar þessar koma fram
í Hagtíðindum. Aðrir útflytjend-
ur með verðmæti yfir 250 milljón-
ir króna eru íslenska umboðs-
salan, Síldarútvegsnefnd, Samlag
skreiðarframleiðenda, Sölustofn-
un lagmetisiðnaðarins, Hvalur hf
og Álafoss. Útflutningsverðmæti
þessara 11 aðila sem hér hafa verið
taldir upp nam 1983 ails um 85%
af heildarútflutningsverðmæti
landsmanna.
Samþykkt að
Hamarshúsið
verði
íbúðarh úsnœði:
Borgarstjórnarfulltrúar Sjálf-
stæðisflokksins og Framsóknar-
flokksins samþykktu á borgar-
stjórnarfundinum á fimmtudag að
heimila íbúðir í Hamarshúsinu við
Tryggvagötu. Fulltrúar Alþýðu-
flokks, Alþýðubandalags og
Kvennaframboðs voru á móti.
Samþykkt þessi verður að teljast
hin furðulegasta í ljósi þeirra raka
sem fram hafa komið gegn slikri
ráðstöfun. Sigurður E. Guðmunds-
son borgarfulitrúi Alþýðuflokksins
benti rækilega á þessi atriði við um-
ræður um málið. Deiliskipulags-
vinna hefur enn ekki farið fram á
því svæði sem húsið stendur á, sem
hlýtur þó að teljast eðlileg forsenda
fyrir slíkri ákvörðun. Ekkert Iiggur
enn fyrir um hvernig mætt verður
ýmsum ytri aðstæðum, sem fyrir
Annarlegir hags-
munir að baki
hendi eru, eins og t.d. yfirgengileg-
um umferðarhávaða, sem mælst
hefur langt umfram það sem eðli-
legt má telja. í þriðja lagi liggur fyr-
ir að Hafnarstjórn er því gjörsam-
lega andvíg að húsinu verði breytt í
íbúðarhús og vill nota húsið áfram
til hafnsækinnar starfsemi. í fjórða
lagi er allt umhverfi hússins á þann
veg að erfitt er og jafnvel ófram-
kvæmanlegt að koma þar upp
mannsæmandi umhverfi, sem talið
er nauðsynjamál í sérhverri íbúða-
byggð. Að lokum er þess að geta að
húsið sjálft er í upphafi hugsað til
að hýsa allt aðra starfsemi en þá
sem fyrirhuguð er og því erfitt að
byggja íbúðir þarna svo vel sé.
„Það er ljóst, að annarlegir hags-
munir ráða því að nú skuli áformað
að reisa ibúðir í þessu húsi, sem
upphaflega var reist í allt öðrum til-
gangi. Það er alvarlegt áhyggjuefni
ef tillaga þessi verður samjiykkt af
meirihluta borgarstjórnar. 1 stað
þess að beita stjórnsemi og standa
gegn svo vafasömum framkvæmd-
um lætur hann fljóta undan
straumi og stjórnast af annarlegum
hagsmunum. Sannarlega hlýtur
slíkt að teljast aumkunarvert hlut-
skipti“, sagði Sigurður fyrir at-
kvæðagreiðsluna.
í umsögn Gunnars B. Guð-
mundssonar, hafnarstjóra segir
meðal annars: „Skerðing á athafna-
svæði fyrir þjónustustarfsemi við
höfnina dregur úr hagkvæmri nýt-
ingu hafnarmannvirkja og eykur
þrýsting á byggingu nýrra. Hafnar-
stjórn er andvíg þeirri þróun, að
Framhald á bls. 3
RITSTJORNARGREIN ...
Með vor í lofti hljóta
vonir manna að glæðast
Síðustu daga hefur verið vor í lofti og hillir undir
sumarið. Eftir umhleypingasaman vetur lyftist brún-
in á flestum, og vonin um góða tíð eykur mönnum
bjartsýni á batnandi hag. Veturinn hefur verið flest-
um erfiður, ekki bara veðurfarslega, heidur og efna-
hagslega, og er langt siðan svo harkalega hefur ver-
ið vegið að kaupmætti launa og afkomumöguleik-
um láglaunafólks á íslandi.
Ljóst er, að enn hyggst ríkisstjórnin rýra kjör
launafólks til að fylla upp i fjárlagagötin. Þessi að-
ferð núverandi rlkisstjórnar við að leysa efnahags-
vandann er óþolandi og hlýtur að kalla á harkaleg
viðbrögð. Ríkisstjórnin háfði heitið því, að leita víðar
fanga en hjá launafólki til aö leysa vandræðin.
Einkavinur litla mannsins hefur a.m.k. haft stór orð
um það.
En á meðan kaupmáttur er rýrður halda stórfyrir-
tækin aðalfundi sína og birta reikninga, þar sem
fram kemur hagnaður, sem nemur hundruðum millj-
óna króna. Það er blómatíö hjá SÍS, Eimskip, Flug-
leiðum og svo mætti lengi telja. Nú erenginn að am-
ast við þvl, að fyrirtæki skili hagnaði. Sllkt er bæði
sjálfsagt og nauðsynlegt. En það ereitthvað bogið
viö ástandið, þegar fyrirtækin hafa ekki efni á að
greiðadulítiö hærri laun, en skila á sama tíma gífur-
legum hagnaði.
Þá hefur ríkisstjórnin ekkert snert vió milliliða-
kerfinu. Það blómstrar sem aldrei fyrr. Ekki hefur
veriðgerðeineinastatilraun til aðdragaúrmilliliða-.
sukkinu, skattsvikunum, söluskattsþjófnaðinum,
risa fjárfestingum landbúnaðargeirans og banka-
kerfisins. — Allt þetta er látiö halda sínu striki á
meðan hrein vá er fyrir dyrum hjá lágtekjufólki.
Island er orðið slíkt láglaunasvæði, að r&ðherrar
bjóða erlendum fyrirtækjum faöminn og tilkynna
þeim, að hérþurfi ekki aðgreiðahærri laun en gerist
hjá vanþróuðum ríkjum. Allt er þetta með endemum.
Ríkisstjórnin hefur fengið drjúgan tlma til að ráð-
ast á garðinn, þarsem hann erekki lægstur, en ekk-
ert hefur gerst. Verkalýðshreyfingin hefur sýnt bið-
lund, — kannski ótrúlega þolinmæði. Hins vegar
getur hún ekki beðið endalaust eftir árangri, og
framferöi ríkisstjórnarinnar er I raun storkun vió þá
velviljuðu menn í verkalýðshreyfingunni, sem vildu
gefa henni tækifæri. ' v
En þjóðin verður að treysta þvi og vona, að með
hækkandi sól eflist djörfung ríkisstjórnarinnartil að
taka á málum af meiri festu. Stjórninni hefur verið
hælt fyrir það aó takaákvaröanir, geraeitthvað. Hins
vegar er venjulega minnstur vandinn að taka ákvörð-
un, þegar vitað er að henni veröur framfylgt. En nú
ástjórnin eftiraðtakaákvaröanir, sem hún verðurað
berja i gegn. Það eru ákvarðanir, sem alltaf hafa
reynst helmingaskipta-stjórnum erfiðar, og það eru
hin eiginlegu uppskipti á fjármagnfhu til stríðandi
afla. Þáþarf ríkisstjóminaðtakast ávið risanaf pen-
ingaheiminúm, og það er ekki vlst að þeir verði jaf n
gæfir og launþegar hafa verið.
Ríkisstjórnin þarf jafnframt að uppfylla loforðin
um, að allir skuli taka á sig jafnar byrðar I baráttunni
við efnahagsvandann. Þar verða margir Þrándar I
Götu, og ekki vlst að öll ioforöin verði uppfyllt.
- ÁG -