Tíminn - 16.03.1967, Blaðsíða 7

FIMMTUDAGUR 16. marz 1967
7
TÍMINN
Eysteinn Jónsson flytor setningarrœSu sína á flokksþinginu. Framkvaemdastjórn Framsóknarflokksins er til vinstri á myndinni, en starfsmenn þingsins til hægri.
Tímamynd GE.
grannalþjóðanna — Atlantshafs-
bandalaginu eins og ástatt er.
Byggja ber stefnuna í varnarmál
um á því að fyrirkomulag varnar-
mála hér innanlands er sérstakt
mál, sem skoða verður sér í lagi
eftír ‘ því ’ hvort ófriður telst yfir-
vofan^i eða ekki, og þá á að hafa
það í htiga að þegar ísland gerðist
aðili að Atlantshafsbandalaginu,
var ekki gert ráð fyrir því, að í
landinu væri erlendur her á frið
artímum en varnir landsins í því
fólgnar fyrst og fremst að árás á
ísland jafngilti árás á aðrar þjóð
ir AtlantshafSbandalagsins. Er nú
þannig ástatt að tímabært er að
endurskoða alla framkvæmd varn-
armála á íslandi og þá með það
fyrir augum að hinn erlendi her
fari úr landinu í áföngum. Er
þetta byggt á þeirri staðreynd, að
enginn gerir ráð fyrir því, sem til
þekkir, að hætta sé á því nú að
styrjöld brjótist út milli þeirra
ríkja, sem standa að Varsjárbanda
laginu annarsvegar og Atlantshafs
bandalaginu hins vegar. Öllum er
á hinn bóginn kunnugt að varnar-
lið á íslandi var sett niður, vegna
þess að hætta var talin á því þá
að slikt gæti komið fyrir.
ísland og Vestur-
Evrópa
Stefnuna varðandi samskiptin
við V-Evrópu, sem er að mótast í
nýjum farvegi, ef svo mætti segja,
verður að byggja á því að einangr-
ast ekki frá VrEvrópu en ganga
samt ekki í bandalög, sem svo
eru gerð að þeim fylgi stjórn er-
lendra aðila á efnahagsmálum eða
réttindi fyrir erlent fjármagn og
erlendar athafni-r í landinu, sem
með engu móti geta samrýmzt
raunverulegu sjálfstæði og raun-
verulegum ráðum þjóðarinnar yfir
sínum eigin atvinnurekstri. Þetta
getur orðið vandrötuð leið en sú
eina færa samt.
Eg er sannfærður um, að höfuð-
atriðið í þessu vandasama máli öllu
saman er að flana ekki
að neinu. Sjá betur hvern-
ig þessi mál þróast. Ég
er sannfærður um, að ef við höf-
um hæfilega biðlund og eigum
raunsæi til þess að halda rétt á
I þessu efni, þá munum við ná
hagfelldri lausn. Eg tel alveg víst,
að ]iað verði ekki endanlega geng
! ið þannig frá þessum málum að
j Vestur-Evrópa girði sig svo með
! tollmúrum og viðskiptahömlum, að
ísland þurfi að slitna frá, ef svo
mætti segja.
Mér sýnist auðsætt, að það er
ókleift fyrir okkur að ganga undir
sörnu reglur og aðrar Evrópuþjóð-
ir ýmsar virðast búast til áð gera,
því þá mundum við hverfa í þjóða
hafið, þó að þær geti lifað áfram,
því engin þeirra er sambærileg við
200 þúsund manna þjóð. En þegar
staðan í Vestur-Evrópu hefur mót-
ast nónar þarf að finna rétta tím-
ann fyrir okkur til þess að reyna
að koma fram þeim sérsamningum,
sem nauðsynlegir væru til þess að
við gætum haft eðlileg samskipti
áfram við V.-Evrópulöndin.
Menning er málfrelsi
Hefja verður sókn til vemdar,
en umfram allt til eflingar okkar
sérstæðu þjóðlegu menningar.
Styðjast við menningararfinn, sem
varð til þess að fslendingar
heimtu aftur frelsi sitt, en frelsi
þjóðarinnar framvegis byggist þó
umfrarn allt á því, að ný, öflug þjóð
leg menning rísi sífellt á grundvelli
þeirrar sem fyrir er, því að á
fornri frægð og afrekum forfeðr
anna lifir engin þjóð til langframa
hvorki í menningarlegu tilliti né
í öðrum efnum.
>á er nú komið á dagskrá á
ný það verkefni að standa vörð
móta sjálfstæða stefnu í öllum
meginmálum — heildarstefnu —
þegar vitað er að ekki kemst nema
sumt fram af því, sem flokkurinn
vill, því að hreinn meiriihluti næst
ekki að svo vöxnu?
Nauðsynlegt er að ræða þetta.
Fyrsta boðorðið er áð vita, hvað
maöur vill sjálfur. Þetta á jafnt
við um einstaklinga og flokka. Sá,
sem ekki veit hvað hann vill,
kemur aldrei neinu til leiðar. Að
mínu viti á enginn stjórnmálaflokk
ur heldur rétt á sér, sem ekki hef
ur heildarstefnu, sem gerir sér
grein fyrir því í megindiráttum og
lætur það uppi hvernig hann vill
stjórna þjóðarbúinu, ef hann
mætti ráða. Menn eiga sem sé að
mega treysta því, að þeir
viti í hvaða átt áhrif stjórnmála
flokks beinast svo langt sem
þau ná í hverri grein, m.
ö. o. hvert stefnt er, hvað það
er sem flokkur leggur áherzlu á
og reynir að koma fram, stundum
með samningum við aðra, ef þann
ig stendur á.
Að koma málum
fram
Ennfremur er þess að gæta, að
fjöldi mála kemst í höfn að lok-
um þannig, að þeim er unnið fylgi
með þjóðinni og eftir þeim leiðum
fylgi annarra flokka. T. d. hefur
Framsóknaxflokkurinn í níu ár
a.m.k. haldið fram málinu um
um málfrelsi og ritfrelsi og jafn /ldJJl llmllllu 11,11
rétti þegnanna í því efni - en Weyriss.ioð fynr alla landsmenn,
það er undirstaða sjálfs frelsisins. íundlr fT?™stu varaformanns okkar
En að þessu frelsi er nú vegið af | °la/s J^fnessonar og nu er það
duglítilli og hræddri ríkisstjórn og|mal a® taka verulegan sknð von-
verður hér sem oftast að slíkar'1™ Y1 •
stjórnir eru hættulegastar í þessu í .sS/°”okn ^efur arum saman ver
tilliti, því þær þola ekki réttmæta I lðMkaldlð uPpi/ byggðajafnvægis-
gagnrýni hins almenna borgara. jmallnu ™dir forustu Gisla Guð-
Rísa verður gegn öllum tilraunum j munds?onar {alfmV.sem haft hefur
til vaidbeitingar gegn málfrelsi og lmikl1 ahnf 1 landmu °f.berf1 f?
ritfrelsi og skera upp herör gegn efa avextl' ekkl sizt ef okkar flokk
öllum tilraunum til þess að bæla
niður frjálsar umræður og hlut-
lausan fréttaflutning.
Á að hafa heildar-
stefnu?
Eg hef orðið æði fjölorður um
hin nýju úrræði, sem Framsóknar
flokkurinn - ætti að beita sér fyr
ir. Um nýjar vinnuaðferðir og
ný viðhorf. En nú gætu menn
spurt. Er brýn ástæða til þess að
ur eflist í kosningunum.
Barátta okkar Framsóknar-
manna fyrir því að fara inn á
nýja leið í atvinnumálum, leið
skynsamlegrar forustu og umfram
allt samst/rfs ríkisvalds og þeirra,
sem í atvinnulífinu starfa og hlot
ið hefur gælunafnið hin leiðin
er farin að hafa mjög veruleg
áhrif og nýtur vaxandi stuðnings
meðal þjóðarinnar og kemur það
æ víðar fram hvað sem steinrunn
um ráðherrom líður, sem enga
leið sjá nema þá ófæru, sem þeir
hafa leitt okkur út í.
Tillaga Helga Bergs um að nota
nú hluta af gjaldeyriseigninni til
endurreisnar atvinnuvegunum og
stuðnings við framkvæmd hinnar
nýju stefnu í atvinnumálum nýtur
vaxandi fylgis.
Þannig mætti fjölda dæma telja
til að sýna, hv-að það þýðir að
vita hvað menn vilja — að hafa
stefnu — þótt ekki sé hægt að
koma öilu í framkvæmd án tafar.
Þannig geta fldkkar með mörgu
móti og eftir mörgum leiðum haft
stórfelld áhrif, ef þeir vita hvað
þeir vilja. Eldri Pitt hinn enski
mun hafa sagt, að þolinmæði og
þrautseigja væru höfuðdyggðir í
pólitík.
Okkur er fyllilega ljóst, að við
getum ekki fengið hreinan meiri
hluta í þeim kosningum sem fram-
undan eru. Við verðum því að
semja við aðra flokka, ef aðstaða
verður þannig, að við getum kom
ið því við. Það munum við gera,
ef svo ræðst. Þá munum við
starfa fyrst og fremst með þeim
flokkum, sem næst vilja ganga
okkar leið og mest tillit taka til
þess sem við teljum að gera þurfi.
Sjálfstæðisflokkurinn
En hverjar eru þá horfur á, að
breyting verði í stjórnmálum
landsins. Lítum fyrst á hina flokk
ana.
Sjálfstæðisflokkurinn tapaði í
bæjarstjórnarkosningunum í vor
sem svaraði tíunda hverjum kjós
anda. Það er alvarlegasta áfall,
sem flokkurinn hefur orðið fyrir
í háa tíð. Telja þó mjög margir,
að verr hefði farið fyrir flokkn
um, ef Alþingiskosningar hefðu þá
farið fram í stað bæjarstjórna-
kosninga. Gera víst flestir sér
Ijósa ástæðuna fyrir því. Það er
hin megna ótrú, sem mikill þorri
manna í landinu hefur nú á
ríkisstjórninni og þeirri stefnu,
sem hún hefur framfylgt.
Sívxandi fjöldi manna gerir sér
grein fyrir því, að Sjálfstæðisflokk
urinn er ekki sá verndari einstakl
ingsframtaks og frjálsræðis sem
hann hefur viljað vera láta og
er reynslan. í því efni ólygnust.
Menn vantreysta þvért á móti um
þessar mundir Sjálfstæðisflokkn-
framtaki og íslenzkum atvinnu-
rekstri þann stuðning sem þárf
til þess, að hann haldi velli og
verði áfram lífsnauðsynleg undir
staða okkar þjóðarbúskapar.
í málefnum landsins útávið er
forusta Sjálfstæðisflokksins ístöðu
laus og ósjálfstæð svo varlega sé
að orði komizt og fer þeim fækk-
andi, sem telja skynsamlegt að
þeir geti í þessum málum öllu
ráðið.
Alþýðuflokkurinn
Alþýðuflokkurinn hefur nú unn
ið látlaust með Sjálfstæðisflokkn
um á áttunda ár og engan ágrein
ing gert um þá stefnu sem svo
grálega hefur leikið atvinnulífið
í landinu og komið kjaramálunum
í algera sjálfheldu Al-
þýðuflokkurinn er því fullkomlega
samsekur og hann notar sína veiku
krafta, og mun nota áfram eftir
kosningarnar til þess að koma í
veg fyrir lifsnauðsynlega stefnu-
breytingu, ef hann ekki fær áfall
í kosningunum. Flokkurinn er
stefnulaus og á ekkert skylt við
forustuflokka alþýðunnar í nálæg-
um löndum, er reka allt aðra póli-
tík en þá sem Alþýðuflokkurinn
hefur stutt hér undanfarið á veg-
um Sjálfstæðisflokksins.
Alþýðubandalagið
Alþýðubandalagsmenn hafa tal-
ið mönnum trú um það af og til
undanfarin ár, að mikið stæði til
i þeim herbúðum. Þa? ætti að
einangra kommúnistana i Alþýðu
bandalaginu og taka ai þeim öll
ráð — og með því koma á fót
stjórnmálaflokki, sem óhætt væri
að treysta, og vissi hvað hann
vildi. En allt hefur þetta farið
þveröfugt við þetta sem þeir þótt
ust vilja sumir, og margir gerðu
sér raunar vonir um. Eftir þær
sviptingar sem orðið bafa nú 4
Alþýðubandalaginu eru kommún-
istar sterkari þar en nokkru sinni
fyrr. Á landsfundi Alþýðuöanda-
lagsins var fellt að stofna stjórn-
málaflokk, en haldið áfram með
samtök af sömu gerð >g áður. þ?r
sem kiommúnistamir ráða öllu
Sósíalistaflokkurinn heldur ár -am
og af miðstjórnarmönnum Al-
þýðubándalaginu er mikill meiri-
hlut.i harðsoðnir kommúnistar.
um mjög til þess að veita íslenzku I Þeir ráða einnig í framkvæmda-