Alþýðublaðið - 29.12.1984, Qupperneq 3

Laugardagur 29. desember 1984
3
Jón Baldvin 1
1. Það á að leggja eignarskatts-
auka til 2ja ára á skattsvikinn
verðbólgugróða hinna nýríku (1
milljarður á ári) og verja þessum
fjármunum til að gera stórátak í
húsnæðisitiálum unga fólksins;
byggja hóflegar íbúðir í fjölbýli á
viðráðanlegum kjörum. Þetta
væru kjarabætur í ósvikinni
mynt fvrir unga fólkið.
2. Það á að afnema tekjuskatt á
laun allt að 35 þús. á mán. Það
væru kjarabætur í ósvikinni
mynt fyrir þorra launþega.
3. Það á að afnema flestar undan-
þágur frá söluskatti og leggja
söluskatt á innflutning í tolli.
Þetta mundi skila ríkissjóði að
óbreyttri söluskattsálagningu ca.
10 milljörðum í auknar tekjur.
Þessar auknu tekjur á að nota til
kjarajöfnunar með eftirfarandi
hætti:
a) til að mæta tekjutapi ríkis-
sjóðs af tekjuskattsniðurfell-
ingu (rúmlega milljarður);
b) til að endurgreiða barnafólki
og efnalitlu fólki „tekju-
tengdan skattafsáltt“, sem
vegur upp á móti niðurfell-
ingu söluskattsundanþágu á
matvæli;
c) til að binda enda á erlenda
skuldasöfnun og hallarekstur
í ríkisbúskapnum;
d) til að greiða upp þann hluta
af skuldum sjávarútvegsins,
sem gjaldfallinn er á þjóðina.
Á þar næsta ári ber að nýta þess-
ar auknu tekjur til að lækka sölu-
skattsálagninguna og þar með
vöruverð í landinu, verulega.
Þessu þarf síðan að fyigja eftir
með róttækum niðurskurði ríkisút-
gjalda (tekjutilfærslu frá ríkisgeir-
anum til atvinnulífs og launþega).
Þetta verður bezt gert með því að
skera niður starfsemi á vegum ríkis-
ins, sem er ýmist óþörf, eða yrði
rekin með hagkvæmari hætti á veg-
um einkaaðila, sveitarfélaga og al-
mannasamtaka. Tekjutilfærsla af
þessu tagi er nauðsynleg til að brúa
bilið milli hinna tveggja þjóða,
draga úr efnahagslegu- og félags-
legu misrétti, auka stöðugleika og
jafnvægi í efnahagslífinu og skapa
nauðsynlega samstöðu með þjóð-
inni um raunhæfar kjarabætur og
þau framtíðarverkefni, sem auka
eiga hagvöxt og standa undir lífs-
kjörum þjóðarinnar í framtíðinni.
Tillögur Eyjólfs Konráðs Jóns-
sonar alþingismanns af svipuðum
toga verðskulda athygli okkar og
stuðning. (Það er mjög athyglisvert
að Eyjólfur Konráð er einn þriggja
sjálfstæðisþingmanna, sem er um-
hugaðra um trúnað sinn við kjós-
endur og stefnu flokks síns en holl-
ustu við ,,báknið“.)
3Stefna í
• sjávarútvegi
Að hluta til er íslenzkur sjávarút-
vegur í kreppu vegna utanaðkom-
andi áhrifa: (1) Keppinautar okkar
nota iðnaðar- og olíuauð sinn
(Kanada, Noregur) til að greiða nið-
ur fiskverð á erlendum mörkuðum.
(2) Breyttar neyzluvenjur hafa auk-
ið eftirspurn eftir ferskum fiski á
kostnað frystra fiskafurða.
Við fyrri vandanum eigum við að
bregðast m.a. með því að leita sam-
stöðu með Færeyingum og Græn-
lendingum um að gera allt vitlaust á
vettvangi Norðurlandaráðs gegn
„dumping“—pólitík Norðmanna í
fiskisölumálum. Við seinni vand-
anum þarf að bregðast með ýmsum
hætti. Við eigum að stórauka frelsi
í útflutningsverzlun (m.a. nýta okk-
ur viðskiptasambönd innflutnings-
verzlunarinnar í útflutningi líka),
verja verulegum fjármunum í
markaðsöflun og sölumennsku og
gera skipulegt átak til að auka fjöl-
breytni í matvælaframleiðslu. T.d.
með „máltíðarframleiðslu úr fiski“,
enda útlit fyrir að tollamunur á
unnum og óunnum fiski muni
hverfa á mörkuðum Evrópubanda-
lagsins.
Önnur rekstrarvandamál sjávar-
útvegs og fiskvinnslu verða ekki
leyst nema með gerbreyttri efna-
hagspólitík. Þar skiptir eftirfarandi
mestu máli:
1. Dollaralán „Steingrímstogar-
anna“ eru að hluta til fallin á
þjóðina. Hluta þeirra verður
ríkissjóður að greiða, en knýja
um leið fram uppboð, eigenda-
skipti og skuldaskil. Gengi krón-
unnar þýðir ekki að skrá miðað
við gjörgæzlufyrirtæki, sem
sokkin eru í skuldir og eiga ekki
fyrir skuldum. Sjávarútveginum
er lífsnauðsyn að búa við „rétt
gengi“.
2. Beita verður róttækum ráðum til
að draga úr tilkostnaði á aðföng-
um sjávarútvegsins og þá sér-
staklega olíukostnaði og fjár-
magnskostnaði. Úr því sem
komið er er óhjákvæmilegt að
þjóðnýta olíuverzlunina og
binda þannig endi á ábyrgðar-
lausa offjárfestingu hins þríeina
olíuauðhrings. Peninga-, lána- og
vaxtapólitíkin er í molum. Fjár-
magnskostnað, sem er velt út í
verðlagið innanlands, en eyði-
leggur samkeppnisaðstöðu og
veldur þrýstingi á gengið ella,
verður að lækka. Það gerist að-
eins sem liður í nýrri og sam-
ræmdri jafnvægisstefnu i efna-
hagsmálum.
Þingmenn Alþýðuflokksins
fluttu fyrstir á þing tillögur um
samninga við önnur ríki um veiðar
í erlendri fiskveiðilögsögu. Slíkt er
sjálfsagt mál, þegar við beitum of
stórum flota á takmarkaðar veiðar.
Framtíðin í sjávarútvegi íslendinga
er hins vegar sú, að selja vanþróuð-
um þjóðum sérfræðikunnáttu okk-
ar í fiskveiðum og fiskvinnslu og
allan þann búnað sem til þarf (skip,
hafnarmannvirki, flutningskerfi og
tölvustýrð vinnslukerfi). Þetta þýð-
ir að í tölvu- og sjálfvirknibransan-
um eigum við að sérhæfa okkur í
tækjakosti og hugbúnaði fyrir fisk-
veiðar og vinnslu. Ákvarðanir um
fjármögnun þessarar framtíðar-
greinar þarf að taka strax svo að
hún geti skilað okkur arði innan
fárra ára.
4Um vexti og
• verðtryggingu
Peningapólitík Jóhannesat
Nordals (les: Seðlabankans) undan-
farna áratugi hefur reynzt haldlaus.
í fyrsla lagi þurfum við fleiri og
öflugri stjórntæki til að stýra pen-
ingamagni. í öðru lagi verður að
vera samræmi milli almennrar efna-
hagsstefnu (hallalaus ríkisbúskap-
ur, stöðvun erlendra skuldasöfnun-
ar, rétt gengi, jákvæður viðskipta-
jöfnuður) og peningamálastjórnar.
Til þess að kippa þessu i liðinn þarí
(1) jafnvægisstefnu í efnahagsmál-
um (2) nýja löggjöf um Seðlabank-
ann (3) sameina tvo ríkisbanka í
einn og selja þann þriðja (4) af-
nema núverandi kerfi innlánsbind-
ingar og sjálfvirkra afurðalána og
fela framkvæmd þess viðskipta-
bönkum (5) koma á opnum verð-
bréfamarkaði.
Það var Alþýðuflokkurinn sem
kom á verðtryggingu fjárskuld-
bindinga á sínum tíma. Það gerðum
við til þess að: (1) Stöðva bankarán
á rosknu fólki (sparifjáreigendum)
(2) stöðva eignatilfærslu frá al-
menningi til forréttindahópa kerfis-
ins F 3 ) skapa forsendur fyrir arð-
semismati fjárfestingar með því að
afnot peninga væru seld á réttu
verði og lánum ekki breytt í styrki
til atvinnurekenda. Með þessunt
hætti hefur Alþýðuflokkurinn
sýnt, að hann stendur vörð um hag
sparifjáreigenda og innlenda spari-
fjármyndun.
Verðtryggingarpólitíkin var hins
vegar eyðilögð í framkvæmd af
tveimur ríkisstjórnum vegna þess
að henni var ekki fylgt eftir með
lengingu lána og réttri efnahags-
stefnu á öðrum sviðunt. Ránvaxta-
pólitík Jóhannesar Nordals og núv.
rikisstjórnar er röng af tveimur
ástæðum: (1) Hækkun inniáns-
vaxta hefur ekki leitt til aukinnar
sparifjármyndunar. Almenningur,
sem býr við hungurlaun, á nefni-
lega ekkert eftir til að spara. Sparn-
aður er þess vegna aðallega falið fé
skattsvikara, sem er ávaxtað fram
hjá atvinnulífinu. Breytingar á inn-
lánsvöxtum valda þess vegna aðeins
tilfærslum milli sparnaðarforma.
(2) Hækkun útlánsvaxta nægir ekki
til að minnka eftirspurn og draga úr
verðbólgu. Þvert á móti fer aukinn
fjármagnskostnaður beint út í verð-
lagið (eykur verðbólgu) innanlands,
en grefur undan samkeppnisað-
stöðu útflutningsgreina og veldur
þrýstingi á gengið.
Feillinn er sá, að Seðlabankinn
(les: Jóhannes páfi Nordal) hefur
oftrú á vaxtatækinu. Því er aðeins
hægt að beita með árangri sem lið í
samræmdri efnahagsstefnu. En til
þess að koma henni á, þarf nýja
ríkisstjórn í landinu. Fyrsta verk
nýrrar ríkisstjórnar ætti að vera að
skipta um menn í brúnni í Seðla-
bankanum og þjóðnýta Seðla-
bankabygginguna fyrir Stjórnar-
ráðið, eins og við höfum gert tillög-
ur um. Því næst þarf að lækka fjár-
magnskostnað atvinnulífsins sem
lið í nýrri samræmdri efnahags-
stefnu. Ný og fjölbreytileg sparnað-
arform almennings, sem fær laun
fyrir vinnu sína og hægt er að spara
af, á hins vegar að vera eitt af aðals-
merkjum hinnar nýju efnahags-
stefnu.
5« öryggi ríkisins.
íslenzka lýðveldið er merkileg til-
raun til að halda uppi sjálfstæðu og
bjargálna menningarsamfélagi
smáþjóðar, sem býr í stóru, harð-
býlu landi á hernaðarlega mikil-
vægu landsvæði. íbúatala íslands
jafnast á við nokkrar íbúðablokkir
í Bronx. Um næstu aldamót verða
allir íbúar Norðurlanda um 0.3%
jarðarbúa (íslendingar 0.045%).
í svipinn eru vaxandi líkur á að
tilraunin með Iýðveldið ísland tak-
ist ekki. Það er eingöngu vegna þess
að okkur hefur sjálfum fatast svo
mjög stjórn okkar eigin mála að
efnahagslegt sjálfsforræði okkar er
í hættu. Eigi tilraunin að takast
þurfum við að halda mjög viturlega
á málum.
Það eina sem hefur tekizt bæri-
lega i íslenzkri pólitík frá því lýð-
veldið var stofnað er utanríkispóli-
tíkin. Utanríkispólitík smáþjóðar
má líkja við tryggingarstarfsemi.
Við þurfum að endurtryggja sjálf-
stæði okkar með bandalagi við þær
þjóðir sem eiga sameiginlegra hags-
muna að gæta. Þetta eigum við að
gera áfram með óbreyttri utanrikis-
pólitík. Að því viðbættu, að við
þurfum að efla innlenda þekkingu
á hernaðarmálefnum og láta rödd
okkar heyrast með ótvíræðari hætti
á samkomum bandalagsrikja, þeg-
ar forystuþjóðirnar ætla að bregð-
ast trúnaði við hugsjón lýðræðis-
ins. (T. d. með stuðningi við hern-
aðargórillur og fjöldamorðingja i
löndum þriðja heimsins). Þá eigum
við að rífa kjaft, mótmæla og reyna
að hafa vit fyrir þeim, sem þess
þurfa. En aldrei að falla í þá gryfju
að leggja að jöfnu forystuþjóðir
lýðræðisins annars vegar og ný-
.lenduveldi Gúlagsins hins vegar.
Minnumst örlaga Afganistans.
Framtíðarverkefni ís-
lenzkra
• jafnaðarmanna.
íslenzkra jafnaðarmanna bíður
nú risavaxið verkefni. Þeir þurfa að
búa sig undir það áf kostgæfni og
alvöru hverja vökustund næstu
mánuði og misseri að veita þjóð
sinni leiðsögn út úr ógöngum
undanfarinna ára. Aldrei fyrr í sögu
þjóðarinnar, síðan á kreppuárum,
hefur þjóðinni legið eins lífið á lið-
styrk og forystu öflugs jafnaðar-
mannaflokks. Við skulum ekki láta
þetta verkefni vaxa okkur í augum,
en búa okkur undir það eins sam-
vizkusantlega og við getum. Það
hefur áður verið sögulegt hlutverk
okkar að koma í veg fyrir að þjóðin
leysist upp í stríðandi fylkingar og
berist á banaspjót i hatrömmum
stéttaátökum, sem hafa reynzt
þjóðinni dýrkeypt. Þetta gerum við
með fyrirbyggjandi umbótum í
anda frelsis, jafnréttis og bræðra-
lags. En við förum ekki með skrum
og gylliboð. Það verða nógir aðrir
til þess. Við eigum að gera meiri
kröfur til sjálfra okkar en til ann-
arra. Krafan er sú að leggja fram
allt okkar vit, þekkingu og atorku
til að leggja fyrir þjóðina raunsæja
og framkvæmanlega stefnuskrá,
sem svarar spurningum vinnandi
fólks um, hvað eigi að gera — og
hvernig eigi að gera það.
Þetta verk var hafið á flokksþingi
okkar í nóvember. Þar samþykkt-
um við róttækustu stefnuyfirlýs-
ingu sem nokkur flokkur hefur sett
sér allt frá því að Alþýðuflokkurinn
lagði fram, árið 1933 í byrjun
kreppunnar og fyrir örlagaríkar
kosningar, „fjögurra ára áætlun
um aðgerðir gegn kreppu og at-
vinnuleysi“.
Með þessari stefnuskrá okkar -
„Hverjir eiga ísland — fámenn
stétt forréttindahópa eða hinn vinn-
andi fjöldi: Leiðir Alþýðuflokksins
til að jafna eigna- og tekjuskipting-
una og stuðla að þjóöfélagslegu
réttlæti" — höfum við þegar svarað
brennandi spurningum vinnandi
fólks, þeim sem brýnastar eru. Við
höfum nú þegar skilmerkilega
stefnuskrá í efnahagsmálum og
kjaramálum. í smíðum eru ná-
kvæmar stefnuskrártillögur um
húsnæðismál, um framtíð sjávarút-
vegs, um byggðastefnu og um sam-
ræmt lifeyrisréttindakerfi þjóðar-
innar í framtíðinni. Þetta eru brýn-
ustu málin. Fleiri verkum verður
bætt við vinnuáætlunina eftir því
sem okkur vex fiskur um hrygg.
Innan tíðar munum við setja okkar
hæfustu mönnum fyrir það verk-
efni að undirbúa nákvæmlega
stjórnarsáttmála af okkar hálfu
fyrir næstu ríkisstjórn. Allt okkar
starf á að miðast við það að vera
undir það búin að ganga til kosn-
inga með fullunna stefnuskrá, hve-
nær sem kallið kemur.
Til þess að þetta verk takist, svo
sem verðugt er, verðum við fyrst að
moka okkar eigin flór. Við hljótum
að endurskipuleggja okkar eigið
innra starf frá rótum: Við eigum að
stjórna fjármálum flokksins svo að
til fyrirmyndar sé; við eigum að
leita til liðsmanna okkarmeðalla
okkar stefnumörkun, kunna að
hlusta og þiggja ráð lífsreyndra og
sérfróðra félaga okkar á öllurn svið-
um þjóðlifsins. Við eigum að virkja
vinnandi fólk á nýjan leik til þátt-
töku i þessu stórbrotna verkefni;
við eigum að setja okkur það mark-
mið að fjölga virkum félögum í Al-
þýðuflokknum um 1000 á næstu
vikum og mánuðum; við eigum að
gerbreyta fræðslu-; upplýsinga- og
útgáfustarfsemi okkar; við eigum
að ráða okkur nýja og ferska kunn-
áttumenn til starfa í þjónustu góðs
málstaðar. Við eigunr að endui-
vekja traust vinnandi fólks á heið-
arlegu og skapandi pólitísku starfi.
Við eigum að kveða niður fjöl-
miðlaróginn um að pólitík sé skíta-
bisness fyrir sjálfsýna metorðastrit-
ara og eiginhagsmunaseggi. Við
eigum hvarvetna að skipuleggja og
leita uppi hæfileikafólk, ekki sízt
meðal ungu kynslóðarinnar, sem
nú fær hvergi að njóta sín i þessu
spillta og rangláta þjóðfélagi, og
fela hverjum og einum verkefni i
samræmi við getu og hæfileika; við
eigum að ala upp nýja kynslóð óeig-
ingjarnra hugsjónamanna, sem
spyrja ekki fyrst um eigin umbun,
heldur vilja leggja fram alla sína
starfskrafta í þágu góðs málstaðar
— í þágu annarra.
Margir munu verða til þess að
biðja okkur bölbæna. í hverri illspá
verður falin ósk „um hrakför sýnu
verri“. En við skulum ekki láta telja
úr okkur kjark; nú vitum við hvað
við viljum — og við vitum að okkar
bíður verðugt verkefni fyrir heiðar-
legt og baráttuglatt fólk. Úr þessu
getur ekkert stöðvað okkur, nema
ef það væri sundurlyndi og giftu-
leysi okkar sjálfra. Látum það aldr-
ei henda.
Verkið er hafið. Tillögur um end-
urskipulagningu flokksstarfsins
liggja fyrir til umræðu og af-
greiðslu hjá framkvæmda- og
flokksstjórn. Fjöldi nýrra starfs-
krafta hefur lýst sig reiðubúinn til
samstarfs með okkur. Metaðsókn á
öllum o|<kar fundum á þessu hausti
segir sína sögu. Óvenjulegar og
málefnalegar umræður á þessum
fundum sanna, að vinnandi fólk i
okkar landi mun þekkja sinn vitj-
unartíma. Nú ber hverjum sönnum
jafnaðarmanni að reka af sér
slyðruorðið og gerast virkur og öt-
ull í pólitisku starfi. Hrífið með
ykkur þá sem standa enn tvílráðir
og utangátta við veginn. Kjörorðið
er: Vertu með: taktu þátt í að breyta
þessu rangláta verðbólguspilavíti í
það velferðarríki, sem eitt er sam-
boðið duglegustu og vinnusömustu
þjóð, sem nokkru sinni hefur tekið
til höndum á þessari jörð.
Öllum þeim þúsundum, sem þeg-
ar hafa lagt við hlustir og tekið þátt
með því að sækja fundi, taka þátt í
umræðum, leggja frarn sinn skerf í
starfi okkar á þessu hausti færi ég
þakkir, um leið og ég læt í ljós von
um endurfundi og nánara samstarf.
Vindum nú upp öll segl og Iátum
vaða á súðum — því að nú er blás-
andi byr.
Með baráttukveðju.
Jón Baldvin.
Meinatæknar!
Meinatæknir óskast (Vá eöa 1/1 staöa) að heilsu-
gæslustöðinni á Egilsstöðum frá 1. mars n.k. Um-
sóknir berist fyrir 15. janúar 1985.
Upplýsingar gefur Guðrún í síma 97-1400 virka
daga.
Heilsugæslustöðin Egilsstöðum.
' \