Alþýðublaðið - 26.11.1985, Blaðsíða 1

alþýðu
blaöiö

Áhugamenn um úrbœtur í húsnœðismálum:
Loforðin svikin
— fjáröflunin hefur þyngt greiðslubyrðina!
Þriðjudagur 26. nóvember 1985
225. tbl. 66. árg.
Þorsteinn Pálsson, fjármálaráð-
herra, sagði í sjónvarpinu s.l. föstu-
dag að rangt væri að loforð ríkis-
stjórnarinnar frá því í vor um að
Unga fólkið og húsnæðismálin:
STUÐNINGUR VIÐ
STÓREIGNASKATT
Séreignastefnan vinsæl.
Skert lán til þeirra sem byggja óvenju stórt.
Hærri lán til fyrstu íbúðakaupa.
Greiðsluáætlanir hafa ekki staðist.
Lækkun vaxtakostnaðar brýnasta verkefnið.
Sjálfstæðisflokkurinn
og nauðungaruppboðin
Helgarútgáfa Dagblaðsins-Vísis
nú var sérstaklega einkennandi fyr-
ir tvennt;
Annars vegar mikinn fjölda af
nauðungaruppboðsauglýsingum.
Alls 84 eignir auglýstar undir ham-
arinn: 23 í Reykjavík, 21 í Kópa-
vogi, 10 í Hafnarfirði og Garðabæ,
27 í Keflavík, Njarðvik og Grinda-
vík og 3 á Seltjarnarnesi og Kjós.
Allt eru þetta eignir, hvers eigendur
eru komnir á síðasta sjens og fara
þær undir hamarinn í þessari viku
ef skuldararnir hafa þá ekki gert
ráðstafanir. Og 3 þessara uppboða
skyldu fara fram í gær, í dag eiga 28
að koma til framkvæmda, á morg-
un 34, á fimmtudaginn 14 og svo 13
á föstudaginn.
Hitt einkennið á Helgarútgáfu
Dagblaðsins-Vísis var ógrynni af
auglýsingum þar sem metnaðar-
fullir sjálfstæðismenn í Reykjavík
auglýsa eigið ágæti og nauðsyn þess
að einmitt þeir skipi öruggt sæti á
borgarstjórnarlista Sjálfstæðis-
flokksins. Fyrir hverjar tvær nauð-
ungaruppboðsauglýsingar Borgar-
fógetaembættisins var éin auglýs-
ing frá brosandi sjálfstæðismanni.
„Litlar borgir þurfa stórt hjarta“
segir þetta fólk, „veitum athafna-
manni brautargengi“ og svo fram-
vegis.
Fara þessi tvö einkenni ekki sér-
lega vel saman? Til að undirstrika
skyldleikann var síðan í blaðinu
heljarstór mynd af einum fram-
bjóðandanum í prófkjörinu —
Haraldur Blöndal heitir hann og
kallaður Faraldur Skandal — í upp-
boðshaldarastellingum! Sá var að
vísu að bjóða upp bækur, en hann
kann á þessu tökin..
Niðurstöður í könnun Húsnæð-
isstofnunar, félagsmálaráðuneytis-
ins og Félagsvísindadeildar Háskól-
ans um húsnæðismál unga fólksins
liggja fyrir, en könnun þessi var
framkvæmd nú í sumar. Niðurstöð-
urnar eru fyrir margar sakir merki-
legar. Könnunin náði til 1000
manna úrtaks 18—29 ára fólks á
þéttbýlisstöðum landsins og feng-
ust svör hjá 668 einstaklingum. í
þessum aldurshópi er um 20%
þjóðarinnar.
Meðal þess sem fram kom er eft-
irfarandi: Við 29 ára aldur hafa
82% íslendinga eignast eigið hús-
næði. Hvað allan hópinn varðar
hins vegar kom í ljós að 43% voru
hjá foreldrum, um 20% leigja, en
ríflega 35% eru komin í eigið hús-
næði. Hvað leigjendur varðar má
heita athyglisvert að meðalleigan á
landinu öllu reynist aðeins 6 þús-
und krónur á mánuði, sem er mun
lægra en heyrist í almennri um-
ræðu; aðeins 10% leigjenda segjast
greiða yfir 10 þúsund á mánuði.
Langflestir þeirra sem eiga hafa
keypt notað eða 63%, en um fjórð-
ungur keypti nýtt — annað hvort
fullgert eða ófullgert, en aðeins -
tæplega 10% byggðu sjálfir.Þriðj-
ungur eigenda áttu íbúð áður. Um
92% svarenda segjast vera mjög,
fremur eða sæmilega ánægðir með
húsnæði sitt, en þegar spurt var um
galla nefndu flestir að húsnæðið
væri of lítið.
Tæplega 93% svarenda töldu það
mjög eða fremur þýðingarmikið að
fjölskyldan eigi sjálf þá íbúð sem
Framh. á bls. 2
komið yrði til móts við húsnæðis-
kaupendur siðustu ára hefðu verið
svikin.
Áhugamenn um úrbætur í hús-
næðismálum segja þetta ekki rétt
hjá fjármálaráðherra. Áhuga-
mennirnir benda á að í greinargerð
með frumvarpinu um fjáröflun til
húsnæðismála hafi verið talað um
nauðsyn þess, „að enn frekar verði
komið til móts við þá húsbyggjend-
ur og íbúðakaupendur sem orðið
hafa fyrir skakkaföllum vegna
efnahagsáfalla síðustu ára“. í verk-
efnaskrá ríkisstjórnarinnar segir
og, að „mörg viðfangsefni séu
óleyst í húsnæðismálum ekki síst
vegna þess vanda sem skapast hefur
vegna misgengis launa og láns-
kjara“. Frumvarpið var lagt fram
eftir að byrjunaraðgerðir ríkis-
Framh. á bls. 2
Kaupum 92%
innlent
segir Valur Valsson bankastjóri Iðnaðarbank-
ans í tilefni fréttar um húsgagnakaup aðalbank-
ans.
„Það er rétt að við tndumýjuðum
þriðju hæðina hjá okkur og var það gert
í apríl—maí og er þannig löngu um garð
gengið. Varðandi húsgögnin þá er þess
að geta að við stöndum í ýmsum innrétt-
ingum og framkvæmdum á hverju ári og
fylgjumst með því að hve mikiu lcyti við
kaupum innlent og erlent. Aðeins 8% af
okkar innkaupum á húsgögnum cr
erlent og af okkar innréttingum er inn-
lend framleiðsla þannig 92%“.
Þetta sagði Valur Valsson bankastjóri
Iðnaðarbankans er Alþýðublaðið ræddi
við hann í tilefni fréttar blaðsins s.l.
laugardag, þar sem haft var eftir heim-
ildum að við endurnýjun bankans á
bankastjórahæð i hússins við Lækjar-
götu hefðu innflutt húsgögn verið keypt
— í stað þess að styðja við hinn innlenda
húsgagnaiðnað.
Valur sagði að í þessu tilfelli hefði
meirihluti húsgagnanna verið innlendur
og væri rétt að hafa ofangreint hlutfall í
huga. Sagði Valur að innlendur hús-
gagnaiðnaður annaði ekki nema hluta
af markaðinum svo ekkert væri óeðli-
legt við að flutt væri inn.
„Þegar litið er á þetta hlutfall hjá
okkur, 92% innlent á móti 8% erlendu,:
þá hygg ég að húsgagnaframleiðendur
hér ættu að geta unað vel við ef þetta
hlutfall væri ríkjandi almennt i land-
inu“ sagði Valur. Aðspurður um mögu-
legar ástæður gremjunnar sagði Valur:
„Ég geri ráð fyrir að þetta séu menn sem
vilja ekki vita sannleikann. Ég get ekki
skilið það öðruvisi" sagði Valur.
Jón Baldvin Hannibalsson:
„Það
að fækka
Fyrir nokkru var rædd á Alþingi tillaga, sem fjallar
um það, að um leið og þingmenn taka við ráðherra-
embætti, láti þeir af störfum þingmanns. Jón Baldvin
Hannibalsson tók þátt í þessari umræðu, og kom m.a.
fram hjá honum, að hann er ekki andvígur hugmyndum
um fækkun þingmanna. En í ræðu sinni sagði Jón:
væri skynsamlegt
þingmönnum
Sú tillaga sem hér er flutt um
breytingu á stjórnarskrá lýðveldis-
ins er um margt athyglisverð. Tillag-
an er um það að þegar þingmenn
taki við ráðherraembætti láti þeir
jafnframt af störfum þingmanns og
varamenn taki við. Einkum er vísað
til fordæmis Norðmanna þar sem
þessi háttur er á hafður.
Hugmyndin er ekki ný af nálinni.
Það sakar ekki að geta þess að hún
var verulega til umræðu í störfum
stjórnarskrárnefndar meðan hún
starfaði dyggilega undir for-
mennsku hæstv. fyrrv. forsrh.
Gunnars Thoroddsen. Við fulltrúar
Alþýðuflokksins í þeirri nefnd lýst-
um þar áhuga á þessari till. þó við
hefðum jafnframt gert grein fyrir
því að hún væri kannske ekki svo
auðveld í framkvæmd ein sér. Ég
vek athygli á því að þingmanna-
fjöldi á Islandi er býsna hár sem
hlutfall af íbúatölu.
Sjálfsagt mundi Bandaríkja-
mönnum ofbjóða nokkuð ef þing-
mannafjöldi þar yrði 60 þúsund og
fara að þykja nóg um. Ráðherra-
fjöldi á Islandi er sömuleiðis ört
vaxandi og er nú kóminn upp í töl-
una 10. Þess eru dæmi að stöfnuð
hafi verið ný ráðuneyti um mála-
flokka sem áður voru bréfhausar í
öðrum ráðuneytum og allt tilheyrir
þetta Parkinssonlögmálinu.
Fækkun þingmanna
Ef þessi tiilaga sem hefur margt
til síns ágætis, yrði framkvæmd
þyrfti það helst að gerast í tengslum
við þær breytingar á stjórnarskrá
lýðveldisins að þingmönnum yrði
fækkað, en það teldi ég mjög skyn-
samlega tillögu út af fyrir sig.
Þannig að ef við gæfum okkur t.d.
að þingmannatala yrði á bilinu
25—30 væri um leið eðlilegra að
þessi skipan væri tekin upp, þ.e. að
þeir sem yrðu þá handhafar fram-
kvæmdavalds í umboði þings
gegn.du ekki störfum þingmanna
því þessi tillaga hefur þann ókost að
ef hún yrði framkvæmd við
óbreyttar aðstæður mundi þing-
mönnum hér bráðlega fjölga,
sennilega í 73, og er nóg komið.
Minni ég á t.d. tillögur okkar hv.
þm. Jóhönnu Sigurðardóttur á sín-
um tíma þegar breytingar á stjórn-
arskrá voru síðast á döfinni. Þá
lýstum við okkur andvíga fjölgun
þm. og töldum að unnt væri að ná
sömu leiðréttingu á misvægi at-
kvæðisréttar án fjölgunar þm., og
vísuðum í því efni til till. sem full-
trúar Alþfl. í stjórnarskrárnefnd
höfðu lagt fram á sinni tíð.
Störf þingnefnda
Kannske er rétt að nefna annað
mál. Ef menn vildu fækka þm. á ís-
landi, og nota um leið tækifærið til
að draga skarpari skil milli löggjaf-
arvalds og framkvæmdavalds,
þyrftu líka að koma til ýmsar aðrar
breytingar. Ég hef í huga tillögur
sem hafa verið fluttar af jafnaðar-
mönnum í báðum flokkum um þá
breytingu á starfskipan þingsins að
þingnefndir starfi árið um kring og
að þingnefndir fái aukið valdsvið til
eftirlits með störfum framkvæmda-
valdsins.
Stjórnlagaþing
Við höfum séð það á afgreiðslu
stjórnarskrármálsins, sem margir
gagnrýna, að það virðist vefjast
ákaflega mikið fyrir hv. þm. að
komast að skynsamlegri niður-
stöðu um breytingar á þeim leik-
reglum sem eiga að ráða vali þm.
Það sjónarmið hefur sennilega vax-
andi fylgi nú um stundir að í raun
og veru sé ekki æskilegt að þm. setji
sjálfir þær leikreglur sem ráða vali
þeirra.
Þess vegna hafa verið uppi hug-
myndir um að stjórnarskrármálið
eigi að færa í annan farveg með því
að efna til sérstaks stjórnlagaþings
sem kosið væri til með sérstökum
hætti, gjarnan skv. ákvæðinu einn
maður, eitt atkvæði. Síðan yrði það
stjórnlagaþings að kveða á um þær
leikreglur sem framvegis yrði fylgt
við val þm. og þá einnig um fjölda
þm. eins og þessi tillaga víkur að.
Þannig að mér finnst fyrir mitt
leyti að margt gott sé að segja um
þessa tillögu en ég er hræddur um
að örlög hennar verði svipuð og
annarra tillagna um breytingu á
stjórnarskrá að seint verði sam-
staða um hana milli þingflokka og
að því aðeins komi breytingarnar,
sem lagt er til að gera, að gagni að
þær yrðu liður í róttækri endur-
skoðun á stjórnarskipuninni og
kosningalögunum sem miðuðu að
því í fyrsta lagi að fækka þing-
mönnum, í annan stað að bæta
starfsaðstöðu þingmanna til þess
að framfylgja hlutverki sínu sem
eftirlitsaðili með framkvæmda-
valdinu, svo sem eins og fælist í
auknu valdsviði þingnefnda og því
að þær störfuðu allt árið sem og
hinu að samstaða næðist um að
taka þann beiska kaleik frá þm.
sjálfum að þeir kveði á um leikregl-
ur við val þm., þ.e. kosningalög, og
að efnt yrði til sérstaks stjórnlaga-
þings til að ljúka því verki sem
reyndar var nokkuð á veg komið í
tið stjórnarskrárnefndar Gunnars
Thoroddsens, sem ég minni reyndar
á að lagði fyrir hv. Alþingi frv. til
endurskoðunar á stjórnar-
skránni þó að, meðal annarra,
flokksbræður hans mættu ekki á
heilum sér taka að taka efnislega af-
stöðu til þess af ástæðum sem mér
eru kannske ekki endilega best
kunnugar.