Alþýðublaðið - 06.03.1987, Side 1

alþyðu

Föstudagur 6. mars 1987
45. tbl. 68. árg.
Vigdís Magnúsdóttir hjúkrunarforstjóri
Landspítalans:
Það verður
99
að semja
við fólkið”
Stefán Ingólfsson verkfrœðingur um bróun nvia húsnœðislánakerfisins:
„Skömmtunarkerfi
og langir biðlistar”
Fara háskólamenntaðir
verkfall 19. mars?
„Ef af verkfalli háskólamennt-
aðra hjúkrunarfræðinga verður 19.
mars, þá skapast slæmt ástand hér
á spítalanum, það er ekki hægt að
neita því. það eru u.þ.b. 40 manns
sem fara í verkfall ef af verður. Þær
deildir sem verst verða úti í verkfalli
eru handlækningadeildirnar. Það
eru fleiri BS hjúkrunarfræðingar
sem vinna á handlækningadeildum
en lyflækningadeildum, þannig að
við verðum að loka 46 rúmum af 80
Útför Knut
Frydenlund
Útför Knut Frydenlund, utan-
ríkisráðherra Noregs, fer fram í
Osló næstkomandi föstudag.
Matthías Á Mathiesen, utan-
ríkisráðherra, verður viðstaddur út-
förina ásamt Níels P. Sigurðssyni,
sendiherra íslands í Noregi og
Þórði Einarssyni, sendiherra.
Fyrir hönd Álþýðuflokksins mun
Kjartan Jóhannsson, fyrrverandi
formaður flokksins verða við útför-
ina.
hjúkrunarfræðingar í
á handlækningadeildum, ef af
verkfalli verður,“ sagði Vigdís
Magnúsdóttir hjúkrunarforstjóri
Landspítalans i samtali við Alþýðu-
blaðið í gær.
„Á lyfja- og þvagdeild verður að
loka 18 rúmum af 83, verði af verk-
falli. Við vonum auðvitað að samið
verði áður en til verkfalls kemur.
Það eru nokkuð sömu störfin
sem háskólamenntaðir hjúkrunar-
fræðingar vinna og aðrir, það eru
frekar starfsheitin sem segja til um
skiptingu. Einhverra hluta vegna þá
höfum við ekki ennþá fengið form-
lega tilkynningu frá ráðuneytinu
um þetta verkfall, en starfsmenn-
irnir Iétu okkur strax vita á mánu-
daginn var. Þess vegna vitum við að
þetta er í vændum, en við treystum
því að viðræður fari í gang sem allra
fyrst. En mér er sagt að fram til
þessa hafi verið lítið um viðræður
út af þessari deilu.
Spítalinn má mjög illa við verk-
falli núna, það verður að gera allt
sem hægt er til þess að semja við
fólkið. Við verðum að sjálfsögðu
með neyðarþjónustu, en ef af verk-
falli verður, þá kemur það afar illa
við okkur núnaþ sagði Vigdís
Magnúsdóttir hjúkrunarforstjóri.
„Ég sé ekkert að neitt hafi breyst,
miðað við það sem að maður mátti
sjá upphaflega. Eftirspurnin er sem
sagt miklu meiri en forsendur nýja
húsnæðislánafrumvarpsins gerði
ráð fyrir og það er ekkert sem bend-
ir til þess að upphaflegu forsend-
urnar, 3.400 umsækjendur á ári,
muni standa,” sagði Stefán Ingólfs-
son verkfræðingur í samtali við Al-
þýðublaðið í gær.
„Það virðist vera að 4000 um-
sækjendur á ári sé raunhæfara. Þá
sé miðað við að lágmarksfjárþörf
kerfisins liggi á bilinu 5.5 og upp í 6
milljarða króna. Ég held að það sé
alger lágmarksfjárþörf og það er
langur vegur frá því að þetta gangi
saman fyrr en það fé sem lífeyris-
sjóðirnir greiða inn í þetta, hefur
aukist um 1.700 milljónir til viðbót-
ar, eða um meira en 50%. Og ég sé
það ekki gerast á mjög skömmum
tíma. Og auki ríkissjóður ekki sitt
framlag eða heldur framlaginu
óbreyttu miðað við árið 1985, þá er
fyrirsjáanlegt að við erum með 3ja
til 4ra ára biðtíma þangað til ráð-
stöfunarfé lífeyrissjóðanna getur
aukist það mikið að kerfið gangi
saman. Það tekur þetta langan
„Þetta var í fyrsta skipti sem það
bar á góma að Léttsveit Ríkisút-
varpsins léki fyrir stjórnmála-
flokka. Við vorum að móta reglur
um sveitina og ég og fleiri höfðum
uppi efasemdir um að sveitin starf-
aði fyrir stjórnmálaflokka. Það
mun hafa orðið þess valdandi að
Ólafur Þórðarson, framkvæmda-
stjóri Léttsveitarinnar gaf Alþýðu-
flokknum neikvætt svar,” sagði
Markús Örn Antonsson útvarps-
stjóri, í samtali við Alþýðublaðið í
gær.
tíma. Þá gæti kerfið gengið saman
þannig, að eftir þann tíma myndi
biðtíminn ekki lengjast, heldur
standa í stað og ef til vill að styttast
hægt.
Þá er spurningin: Hvað verður
biðtíminn þá orðinn langur, — eftir
þessi 3—4 ár? Ef við erum að tala
um að biðtíminn verði kominn upp
í 20 mánuði í árslok 1987 og að
kerfið muni ganga saman í kring
um 1990, þá heldur biðtíminn
áfram að lengjast á þessu tímabili
þangað til jafnvægi er náð og getur
þá verið kominn, miðað við
óbreytta þróun, upp í fjögur ár. Þá
er augljóst mál að kerfið er sprung-
ið.
En við getum líka séð fyrir okkur
hvernig kerfi eins og þetta, sem lof-
ar meira fjármagni á ári en hægt er
að standa við, hvernig þetta kerfi
vinnur. Það vinnur einfaldlega
þannig að það skammtar fjármagn.
Þetta er skömmtunarkerfi. Það er
komið skömmunarkerfi og langir
biðlistar. Það þýðir svo aftur óhjá-
kvæmilega að það verður farið að
versla með lánsréttinn. En að reyna
að sjá fyrir sér hvernig svona kerfi
Það kom mönnum á óvart, að
Léttsveit Ríkisútvarpsins skyldi
auglýst á setningarhátíð Lands-
fundar Sjálfstæðisflokksins aðeins
nokkrum vikum eftir að Alþýðu-
flokknum var neitað um hana á
hátíð flokksins á Hótel Sögu á dög-
unum, þegar framboðslisti Alþýðu-
flokksins í Reykjavík var kynntur.
Markús sagði aðspurður að auð-
vitað væri þetta neyðarlegt. „Því
miður hefur þetta bitnað á Alþýðu-
flokknum en ég vona að hann og
virkar, ég hreinlega get það ekki,
við höfum aldrei haft neitt svipað.
Fólk mundi þá verða að sækja
um lán vegna kaupa sem það ætlaði
að gera eftir tvö ár og þeir sem eru
að stækka við sig, þeir yrðu þá að
sækja um lán vegna kaupa sem þeir
ætla að gera ennþá seinna. Ég sé
hreinlega ekki hvernig þetta má
ganga saman.
En það er annað sem ég sé mjög
greinilega er það að farið er að vísa
fólki frá, vegna þess að það hefur of
lágar tekjur og það að ekkert er gert
í húsaleigumálum eða félagslegum
íbúðum, það mun auka ásóknina í
leiguíbúðir mikið. Það er því aug-
Ijóst mál að verði ekkert að gert þá
mun þessi biðtimi, þangað til jafn-
vægi er komið á og sennilega leng-
ur, sprengja upp verðið á leigu-
markaðinum.
Á síðasta ári minnkaði framboð
á leiguhúsnæði á meðan eftirspurn-
in jókst. Það er því augljóst mál að
þetta hefur ekki góð áhrif á leigu-
markaðinn. Það er hins vegar rétt
að það er alltaf erfitt að spá pró-
sentum fram í tímannj sagði Stefán
Ingólfsson.
aðrir stjórmálaflokkar muni halda
þær samkomur í framtíðinni þar
sem Léttsveitin geti orðið að liði. “
Markús benti á að starfsmenn
sveitarinnar væru ekki á föstum
launum hjá útvarpinu og því væri
það nánast gegn hagsmunum þeirra
að neita um verkefni þegar byðist.
Hann sagði að nú ættu menn ekki
að þurfa að velkjast í vafa um það
að sveitin tæki þau verkefni sem í
boði væru gegn því gjaldi sem um
semdist.
Pólitísk undanþága fyrir Léttsveit RÚV?
„Því miður hefur þetta
bitnað á Alþýðuflokknum“
— segir Markús Örn Antonsson útvarpssjtjóri
Læknirinn fær 15%
af lyfsölunni
„Apótekið var hér áður í eigu
læknanna. Síðan yfirtók sveitar-
félagið reksturinn og greiddi
lækninum 15% af sölu fyrir
ábyrgð og eftirlit. Við breyttum
þessu þegar síðasti læknir hætti
störfum, þannig að við reiknuð-
um söluna undangengið ár til
ákveðins verðlags og núverandi
læknir fær 15% af því, óháð söl-
unni. Við teljum okkur því vera
búna að rjúfa tengslin á milli út-
gáfu lyfseðla og tekna læknisins,"
sagði Sigurður Gunnarsson, sveit-
arstjóri á Fáskrúðsfirði, í samtali
við Alþýðublaðið í gær.
Læknirinn á Fáskrúðsfirði
þjónar um 1200 manna læknis-
héraði sem nær til Búðahrepps,
Fáskrúðsfjarðarhrepps og Stöðv-
arhrepps. Einn læknir þjónar
þessu héraði sem þykir með því
erfiðara í landinu. Álagið er gífur-
Iegt og hefur reynslan sýnt að
þessir menn halda yfirleitt ekki út
nema árið.
Fyrirkomulag með apótekið á
staðnum hefur mikið vafist fyrir
heimamönnum. Apótekið gekk
kaupum og sölum milli læknanna
og staða þess var ekki alltaf góð.
Fyrir nokkrum árum blasti við
gjaldþrot. Þá tók sveitarfélagið
nauðugt reksturinn yfir og reyndi
að fá lyfsala til starfa — sem gekk
ekki þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir.
Á þessum tíma þegar útlit var fyr-
ir að rekstur apóteksins yrði
óháður sérstakri prósentuþóknun
til læknis, lýsti héraðslæknir því
yfir á fundi með hreppsnefndar-
mönnum, að hann væri fyrst og
fremst á vertíð og ef hann fengi
ekki að stunda sína vertíð, þá væri
hann farinn. Þessi ummæli voru
bókuð á fundinum.
„Ef við lítum á þetta kerfi í
heild, þá er hugmyndin á bak við,
að læknir reki lyfsölur, sú að bæta
þeim upp rýr læknishéruð. Það er
staðreynd að ríkissjóður greiðir
lægri laun til lækna í minni hér-
uðum og að þar hafi þeir apótek
sem bæti þeim upp tekjurnar. Það
sem við vorum óánægðir með var
að verið væri að tengja saman út-
gáfu lyfseðla og tekjur læknaý
sagði Sigurður Gunnarsson.
Hann sagði að menn væru nokk-
uð ánægðir með núverandi fyrir-
komulag.
„Við reyndum að losna við þessi
leiðindamál með því að fá hingað
lyfsala. Það gekk ekkiý sagði Sig-
urður. Lyfjafræðingur kemur nú
ársfjórðungslega frá Egilsstöðum
og fer yfir reksturinn. Hann hefur
að öðru leyti engin afskipti af
apótekinu og fær einungis greitt
fyrir þetta starf. Það er sem sagt
læknirinn sem er ábyrgðarmaður
lyfjasölunnar.
Sigurður sagði að sér fyndist
það sóun á menntun að enginn
skuli geta verið rekstraraðili lyf-
sölu nema apótekarar. „Þetta eru
menn með 6—7 ára nám í lyfja-
fræði og eiga svo að fara að af-
greiða í búð. Það ætti að vera nóg
að hafa einn velmenntaðan lyfja-
fræðiug í fjórðungnum. Lækn-
arnir verða náttúrlega að hafa ein-
hvern til að ráðfæra sig við, en það
er hreint og beint bruðl að vera að
láta þá afgreiða í búð. “
íbúar Fáskrúðsfjarðarlæknis-
héraðs búa við mikið öryggisleysi
í læknisþjónustunni. Sú staða
hefur komið upp að þetta 1200
manna hérað verður læknislaust.
Samgöngur geta einnig gengið
brösulega milli Fáskrúðsfjarðar
og Stöðvarfjarðar og læknir orðið
veðurtepptur á öðrum hvorum
staðnum. Ef læknir þarf að sinna
bráðatilfelli og fylgja sjúklingi í
sjúkraflugi er bara að vona að
ekkert hendi á meðan. Það hefur
hins vegar gerst að alvarlegt slys
bar upp á við þessar kringum-
stæður.
„Við erum að reyna að fá tvo
lækna, þá jafnvel með þeirri
málamiðlun að stækka læknis-
héraðið eitthvað. Við höfum verið
mjög lánsöm hér og fengið góða
menn til starfa. Það hefur hins
vegar sýnt sig að eftir árið eru þeir
útkeyrðir. Við missum þessa
menn vegna þess að álagið er
ómannlegt. Það er náttúrlega
mjög slæmt þegar læknir er alltaf
einn, og hlýtur að vera bagalegt
fyrir þá að hafa aldrei neinn til að
ráðfæra sig við. Þessir menn geta
aldrei tekið sér frí, aldrei slappað
af. Þeir eiga alltaf von á því að fá
eitthvað á sig. “
Sigurður benti á að fyrir sam-
félagið væri miklu ódýrara að
reka læknisþjónustu á lands-
byggðinni heldur en í Reykjavík.
„Það er stundum sagt fyrir sunn-
an að samfélagið hafi ekki efni á
því að hafa lækna í svona litlum
læknishéruðum. Staðreyndin er
hins vegar sú að hver einstakling-
ur hér er miklu ódýrari fyrir ríkið.
Heilbrigðiskerfið fyrir sunnan er
nær alfarið rekið í gegnum ríkið,
en við rekum sjálf heilsugæslu-
stöðvarnar. “
Sigurður vildi ekki upplýsa hve
há upphæðin væri sem ákveðin
var 15% af sölu í apótekinu.
Hann sagði að upphæðin væri
ekkert rosaleg og ástæðulaust að
halda henni á lofti. „Við erum
bara ánægð meðan við höfum hér
góðan lækni og þetta fyrirkomu-
lag hefur reynst það sem menn
geta helst sætt sig við. “