Alþýðublaðið - 17.06.1987, Blaðsíða 2

MPYDMMÐ
öimi: 681866
Útaefandi: Blað hf.
Ritstjóri:: Ingólfur Margeirsson
RitstjórnarfulItrúi: Jón Daníelsson
Blaöamenn: Orn Bjarnason, Asa ^jörnsdóttii og
Kristján Þorvaldsson
Framkvæmdastjóri: Valdimar Jóhannesson
Skrifstofa: Halldóra Jónsdóttir og Eva Guömundsdóttir
Setning og umbrot: Filmur og prent Ármúla 38
Prentun: Blaðaprent hf., Síðumúla 12
Áskriftarsiminn er 681866
Fyrsta boðorð
stjórnmálanna
Sá skemmtilegi maður og rithöfundur Guðbergur
Bergsson skrifar óborganlega grein í Dagblaðið/Vísi
um síðustu helgi sem ber heitið „Er stefna Kvenna-
listans komin í smokkinn?“ Eins og fyrirsögnin ber
meðsérdeilirGuðbergur í vægum háðtón ákjarkleysi
og stífni Kvennalistans að axla ábyrgö I ríkisstjórn.
Ftithöfundurinn segir: „Þær hafa I stað þess að ganga
I stjórn kosiö að veraí nöldrinu. Hvernig stendurá því
að ungur flokkur kýs strax nöldrið I stað valds og at-
hafna, áhættu og þess að kannski eigi þær eftir að
standa strípaðar við stjórn en með blygöun sína I
frjórri ögrun við stöðnunina?" Sem stuðningsmaður
og frambjóðandi Alþýðubandalagsins I síðustu al-
þingiskosningum hefur Guðbergur eflaust einnig
kynnst stöðnuninni og skotgrafahugsjóninni I Al-
þýðubandalaginu. En þetta hugarfar á við fleiri flokka;
það er eins og íslendingar hafi aldrei kunnað að
semja, aldrei kunnað að rétta hver öðrum hönd-
ina, aldrei kunnað að byggja brýr yfir til andstæðing-
anna án þess að óttast það að missa persónuleika
sinn og æru. Klókir samningamenn virða nefnilega
ávallt þarfir og óskir þeirra sem samið er við, án þess
að missa sjónir af eigin sérmálum.
Guðbergur Bergsson skrifar: „Það að standa I stjórn-
málum er enginn hægðarleikur. Pína sú tekur á taug-
arnar. Sá sem stendur I stjórnmálum verður að vera
öðru fremurlipurí hugsun, áræðinn I skoðunum og sí-
fellt reiðubúinn að vilja semja, jafnvel við óvini sína.
Því það er einmitt I samningunum en ekki beint I bar-
áttunni sem maður sigrar andstæðinginn. Hérna er
fyrsta boðorð stjórnmálanna komið.“ í þessum lævísa
texta leynist mikill sannleikur eins og jafnan þegar
Guðbergur stingur niður penna. Sjónarmið þvergirð-
ingssinna, sem halda I sérmál sinna flokka líkt og
nunna um kerti, hefur aldrei leitt til frjósamrar sam-
vinnu eða jákvæðrar niðurstöðu. Hið pólitfska lands-
lag á íslandi er orðið æði mishæðótt og enginn einn
stjórnmálaflokkur eða hreyfing ætlast til þess að lýð-
ur landsins flykkist upp á þeirra hól. Til að mynda rík-
isstjórn þarf þess vegna opið hugarfar, skilning á
vandamálum þjóðarinnar, hugmyndirog þekkingu til
að takast á við vandann ásamt hnefafylli af hugrekki
og megnan óvilja á staðnaðri nöldurpólitík.
Stjórnarmyndunarviðræðurnar undir verkstjórn
Jóns Baldvins Hannibalssonar eru dæmi um brúar-
smíði þarsem flokkarnir þrír hafa lagt niðurkosninga-
vopnin til að takast á við sameiginlegt, aðkallandi
verkefni, þjóðinni allri til farsældar. Alþýðuflokkurinn
og Framsóknarflokkurinn háðu harða kosningabar-
áttu þar sem hvorki stóryrði né vopn voru spöruð.
Þessi leikur hélt sumpart áfram eftir kosningar þrátt
fyrir mörg sameinandi málefni og áhuga beggja
flokkaum félagslegarlausnirámörgum vandamálum,
ný^e.m fyrr. Þegar til stjórnarmyndunarviðræðna Al-
þýðuflokks, Framsóknarflokks og Sjálfstæðisflokks
kíVfri,: urðu hin sameinandi mál og ábyrg afstaða til
þjóömála ofar persónulegu hnútukasti. Sjálfstæðis-
flokkurinn sem átt hefur við innri vanda að stríða, hef-
ur einnig tekið að skilja nauðsyn þess að semja við
viðmælendur sína I stað þess að þvergirða fyrir málin
eins og I upphafi viðræðnanna. Þannig hafa þessir
þrír flokkar farið eftir fyrsta boðorðinu I stjórnmála-
skóla Guðbergs Bergssonar.

Miövikudagur 17. júní 1987
Stefán Benediktsson skrifar
„Þingræðið gagnar ekki lengur Islendingum sem grundvöllur stjórnarmyndunar,“ segir Stefán Benediktsson
m.a. f grein sinni um valdaþuklið.
VALDAÞUKL
Hvers vegna er svona
erfitt að mynda stjórn?
Frambjóðendur lögðu mál
sitt í dóm kjósenda og þeir
hafa dæmt samkvæmt
sinni sannfæringu.
Frambjóðendurnir sem allt vissu,
allt vildu og allt gátu reika nú um án
markmiðs, verða kindarlegir í
framan ef þeir eru spurðir hvort
þeir vilji mynda stjórn og líða önn
fyrir þá í sínum hópi sem hafa skoð-
anir á stjórnarmyndun.
Augljósasta vísbending þessara
kosninga eins og síðustu fjögurra
fimm kosninga er að kosninganið-
urstaðan er engin vísbending um
það hvaða stjórn þjóðin vill.
Þingræðið gagnar ekki lengur ís-
lendingum sem grundvöllur stjórn-
armyndunar. Enda var það aldrei
annað en aðferð til stjórnarmynd-
unar orðið til í löndum þar sem
framkvæmdavaldið var og er enn
formlega í höndum einvalds. Að-
ferðin gekk út frá skýrum styrk-
leikahlutföllum á þingi vegna fárra
flokka.
Þverrandi virðing Alþingis er
ekki hvað síst afleiðing þingræðis-
ins sem gerir stjórnarþingmenn að
spökum meðreiðarsveinum sem
hafa varla við að kyngja ákvörðun-
um ríkisstjórnar sem þeir standa að
og stjórnarandstöðuna að áhrifa-
Iitlum hópi neikvæðra siðapostula
sem eru í fýlu af því að þeir voru
dæmdir úr leik.
Við verðum að finna aðra leið en
þingræðið til að ákveða ríkisstjórn.
Það er nógu slæmt að við skulum
ekki öll hafa sömu mannréttindi
hvað vægi atkvæði okkar áhrærir,
ekki verður það betra þegar í ljós
kemur að þessi misþungu atkvæði
hafa í raun engin áhrif á það hver
stjórnar landinu.
Ég þori að fullyrða að sú stjórn-
málahreyfing sem þorir að sýna
kjósendum það traust að velja
handhafa framkvæmdavalds fær
það traust margfalt endurgoldið.
Þjóðin þiggur fegins hendi hverja
þá lausn sem kemur í veg fyrir það
vandræðalega og sumpart niður-
lægjandi þukl og káf sem upphefst
eftir hverjar kosningar.
„Heimilisfræðslu
í alla bekki"
Á aðalfundi Hússtjórnarkenn-
arafélags íslands sem haldinn var 2.
júní sl. í Hússtjórnarskóla Reykja-
víkur var samþykkt ályktun þar
sem skorað er á menntamálaráð-
herra og Alþingi að hlutast til um
að eftirfarandi atriði verði tekin til
umfjöllunar og afgreiðslu sem
fyrst:
1. Grunnskólar:
— að allir nemendur grunnskólans
fái heimilisfræðikennslu í öllum
bekkjum eins og viðmiðunar-
stundaskrá gerir ráð fyrir. Fyrsta
skilyrði til að svo geti orðið er að
viðhlítandi húsnæði sé fyrir
hendi í öllum skólum og að nem-
endur fái námsefni við hæfi.
— að skólum sem ekki hafa að-
stöðu til heimilisfræðikennslu
verði gefinn kostur á að koma
sér upp kennslueldhúsi eða að-
stöðu, t.d. með því að gera þeim
kleift að kaupa þær innréttingar
sem voru hannaðar í samvinnu
við Normanefnd og hægt er að
setja upp í venjulegri kennslu-
stofu.
— að þeir skólar sem eru að koma
íslendingar höfnuðu einvaldin-
um og þar með erfðarétti hans til
framkvæmdavaldsins. Fram-
kvæmdavaldið er eign þjóðarinnar
og þjóðin á ekki að afhenda það
vald neinum öðrum en þeim sem
hefur stuðning meirihluta hennar.
Lýðræðið er ekki samningakáf
áttavilltra stjórnmálamanna eftir
kosningar. Afhending kjósenda á
valdi sínu til stjórnmálamanna
verður að vera svo einföld og skýr í
aðferð að enginn vafi leiki á um-
boði og ábyrgð.
Þingið, löggjafinn er samkoma
fulltrúa þeirra skoðana sem mestan
hljómgrunn hafa með þjóðinni.
Þingmenn ræða og ákveða hvaða
leikreglum skuli fylgja. Þeir eru eft-
irlitsmenn þjóðarinnar milli kosn-
inga með framkvæmdavaldinu.
Handhafa framkvæmdavaldsins
á að velja í sérstökum kosningum
og á öðrum forsendum en löggjaf-
ann. Hann ber ábyrgð á því að
framkvæma það sem þjóðin vill að
verði gert með skattpeningum
hennar. Hann ber ábyrgð á afkomu
þjóðarútgerðarinnar.
ser upp kennsluaðstöðu eigi kost
á aukafjárveitingu.
— að kvóti til námsbókakaupa
verði rýmkaður með það í huga
að hver nemandi í heimilisfræði
eigi kost á að hafa sína námsbók
meðan á námi stendur.
— að þar sem 9. bekkur er skylda
sé því eðlilegt að heimilisfræði,
sem og aðrar list- og verkgreinar
séu í kjarnanámi, þar sem
grunnskólalög kveða á um að
verknám og bóknám skuli metið
að jöfnu.
2. Framhaldsskólar (fjölbrauta-
skólar, menntaskólar, sérskólar)
— að komið verði á kennslu í mat-
reiðslu og næringarfræði, um-
hverfis- og neytendafræði í öll-
um framhaldsskólum Iandsins
og þær greinar skipi sama sess í
skólakjarna og/eða valnámi og
aðrar verk- og listgreinar.
— að verk- og listgreinar verði
metnar til jafns við bóknáms-
greinar, hvort sem um kjarna-,
valnám eða sérhæft nám er að
ræða.
— að grunnnámsbraut i mat-
reiðslu og framreiðslu verði inn-
tökuskilyrði fyrir þá sem fara í
Hótel- og veitingaskóla íslands.
— að skipulagðar verði fleiri
námsbrautir á framhaldsskóla-
stigi sem veita réttindi, t.d. hlið-
stæðar námi matartækna og
matarfræðinga.
3. Hússtjórnarskólar
. — að unnið verði áfram að tillög-
um nefndar sem fjallaði um hús-
stjórnarkennslu í framhalds-
skólum og að strax verði hafist
handa um að semja námskrá
(námsvísi) og samræma náms-
efni.
— að námsframboð í hússtjórnar-
skólum landsins verði endur-
skipulagt, t.d. sem sjálfstæð
námskeið eða í tengslum við
annað framhaldsnám og ýmsa
þætti atvinnulífsins. Nægilegt
fjármagn verði veitt til skólanna
svo að þeir geti starfað með eðli-
legum hætti.
4. Kennaraháskóli íslands
— að veitt verði fé til framhalds-
menntunar kennara í hússtjórn-
argreinum á framhaldsskóla-
stigi.
— að skipulögð verði framhalds-
menntun fyrir heimilisfræði-
kennara sem veitir réttindi til
kennslu á framhaldsskólastigi.
' — að kennsla í næringar- og neyt-
endafræði verði hluti af al-
mennu kennaranámi.
— að aukinn verði tími til valnáms
í heimilisfræði.