Alþýðublaðið - 19.03.1988, Side 9

Laugardagur 19. mars 1988
9
SKOTMARKIÐ
Kristján Þorvaldsson skrifar
Svanhildur Kaaber,
r
formaður Kennarasambands Islands:
ÞAÐ GENGUR ENGINN
ÚT MEÐ GLÖDU GEÐI
Hjá kennarafélögunum
standa yfir kosningar um
heimild til verkfallsboðunar
en litið hefur þokast i við-
ræðum kennara og fjármála-
ráðuneytisins að undanförnu.
í vikunni hófst mikið áróðurs-
stríð þar sem fulltrúar ráðu-
neytis og kennara skiptust á
skeytum varðandi launatölur.
Kennaraverkföll eru ekki ný á
nálinni, þau hafa verið nánast
fastur liður seinustu árin.
Svanhildur Kaaber formaður
Kennarasambands íslands er
í Skotmarkinu.
— Er ekki ábyrgðarleysi af
ykkur i kennaraforystunni að
espa til verkfalla við ríkjandi
kringumstæður i þjóðfélag-
inu?
„Það væri ábyrgðarleysi af
kennurum að sætta sig viö
það sem boðið er, bæði hvað
varðar skólastarfið og kaup
og kjör. Það tilboð sem Kenn-
arasambandið hefur í hönd-
um frá ríkisvaldinu felur í sér
kjaraskerðingu frá því sem nú
er. Það væri líka ábyrgðar-
leysi fyrir kennara að sætta
sig við þann aðbúnað sem er
í skólunum í dag. Með kröf-
um sínum eru kennarar ekki
síst að leggja áherslu á bætt
skólastarf í landinu."
— Fjármálaráðuneytið
segir að ykkur séu boðnar
sömu hækkanir og öðrum á
vinnumarkaðnum, að launa-
hækkanir verði í samræmi
við launabreytingará almenn-
um vinnumarkaði?
„Fjármálaráðuneytið vísar
til fyrra samningstímabils.
Það er hárrétt, að kennarar
fengu launaflokkshækkun 1.
desember. Þeirsem hafa
starfsréttindi fengu launa-
hækkun í febrúar. Þetta var á
fyrra samningstímabili. Um
þetta var samið 2. apríl 1987.
Tilboðið sem við höfum í
höndum núna táknar kjara-
skerðingu. Þar er ekki um
neina upphafshækkun að
ræöa. Þar er aöeins talaö um
tæplega 6% hækkun á
launalið seinna á árinu og
óverulegar breytingar á til-
færslum á milli launaflokka
t.d. vegna starfsaldurs og
framhaldsmenntunar. Á sama
tima er gert ráð fyrir því að
veröbólga geti orðið allt að
15% án þess að launaliður
verði endurskoðaöur. Þess
vegna þýðir tilboðið kjara-
skerðingu fyrir okkur."
— í tilboðinu er gert ráð
fyrir endurskoðun iaunaliðs
likt og í samningum VMSÍ og
vinnuveitenda...
„Þá samninga eru félagar (
Verkamannasambandinu að
fella út um allt land.“
— Því er stundum haldið
fram að verkföllin hafi ekki
skilað ykkur miklu hingað til.
Menn eru jafnvel farnir að
tala um verkföllin sem fastan
lið í skólastarfinu — mánað-
arfrí fyrir lokasprettinn. Er
þetta kannski tilfellið?
„Mér finnst þetta óskap-
lega ábyrgðarlaust tal og
ekki einu sinni svara vert.
Það gengur enginn út í svona
með glöðu geði. Þetta eru
hins vegar einu viðbrögðin
sem við sjáum okkur fær,
vegna þess að við getum
ekki skrifað upp á kjaraskerð-
ingu fyrir okkar félagsmenn.
Þetta er það eina sem við
getum gert með löglegum
hætti. Og þannig viljum við
vinna.“
— Það er kannski allt í
lagi fyrir ykkur að fara i verk-
fall, þið getið unnið upp
tapið með yfirtíö...
„Hvernig í ósköpunum
dettur þér i hug að það sé
hægt að troða i nemendur
eins og einhverja kartöflu-
sekki. Hvað heldur þú að við
séum að gera i skólunum?
Það er útilokað mál að vinna
upp tap sem verður í svona
vinnustöðvun, með því að
vinna um kvöldin og um helg-
ar. Við erum að tala um
skólastarfið í þessu landi.“
— Þið segið að kennara-
starfið sé svo mikilvægt,
krefjandi og fórnfúst. Kann
að vera að þessar kröfur
ykkar og barlómur hafi af-
skræmt ímynd kennarastarfs-
ins?
„Ég held að kennarar og
samtök þeirra hafi einmitt
unnið af sérstakri ábyrgðar-
tilfinningu að því að kynna
og efla skólastarf i þessu
landi. Það hefur Kennarasam-
bandiö t.d. gert með útgáfu
heildarstefnu í skólamálum,
sem hefurverið undirbúin,
samþykkt og frágengin af
meginþorra félaga í sam-
bandinu. Um það bil 2000
kennarar tóku þátt í því starfi.
Ef aö þú heldur aö kennara-
stéttin sé ábyrgðarlaus, þá
skaltu lita í þessa skóla-
stefnu og sjá hvaða ábyrgð
kennarar axla með því aö
gefa út heildarstefnu sína í
skólamálum.“
— Þaö getur varla talist
mikil ábyrgð gagnvart nem-
endum að fara í verkfall einu
sinni á ári. Er ykkur kannski
sama um krakkana?
„Ég svaraði þessu hér á
undan, þegar ég sagði að
kröfur Kennarasambandsins
væru ekki siður um bætt
skólastarf í landinu. Það eru
kröfur sem tekið hefur verið
undir I skýrslum, nefndarálit-
um og tillögum árum saman.
Þetta eru atriði sem ráða-
menn i landinu hafa einnig
Svanhildur Kaaber: „Það vœri ábyrgðar-
leysi af kennurum að sœtta sig við það sem
boðið er, bœði hvað varðar skólastarfið og
kaup og kjör. “
tekið undir, a.m.k. i ræðustól-
um. Nú er hins vegar komið
að því að efna loforðin sem
gefin hafa verið og taka á
vandanum."
— Hvað hafið þið i laun í
dag eftir verkföll einu sinni
ári, seinustu árin?
„Byrjunarlaun kennaraeftir
þriggja ára háskólanám eru
48.205 krónur á mánuði. Eftir
18 ára starf fær fær grunn-
skólakennari 62.771 krónu í
laun á mánuði."
— En fjármálaráðuneytið
segir að meöaih ;ldarlaunin
séu 74 þúsund krónur á
mánuöi?
„Þegar fjármálaráðuneytið
birtir þessar tölur, þá er ekki
verið að fjalla um laun al-
mennra kennara. Ráðuneytið
hefur birt tölur um meðaltals-
laun i Kennarasambandinu
öllu. Inn í þeim tölum eru
ýmsir hópar sem raðast ofar í
launaflokka en almennir
kennarar. Til dæmis stjórn-
endur skóla sem auðvitað
eru hærra launaðir heldur en
almennir kennarar. Þá eru
þarna hópar eins og t.d.
æfingakennarar og sérkenn-
arar. Þegar reiknuð eru
meðaltalslaun almennra
kennara í desember s.l., þá
kemur i Ijós aö launin eru að
meðaltali um 55 þúsund
krónur á mánuði. Þetta er
u.þ.b. 6% lægra en fram
kemur í upplýsingum fjár-
málaráðuneytisins."
— Inn i 74 þúsundum voru
einnig kennarar sem vinna
bara hlutastarf. Það hlýtur að
vega eitthvað á móti?
„Það er vissulega rétt að
þarna eru bæði kennarar sem
hafa unnið hlutastarf og ekki
sist kennarar sem hafa
neyðst til þess að taka að sér
gifurlega yfirvinnu vegna
þess aö kennaraskortur er
svo geigvænlegur. í sumum
fræðsluumdæmum er t.d. allt
upp i 50% þeirra sem kenna
við skólana réttindlausir
starfsmenn."
— Heldurðu að kennarar
njóti stuðnings nemenda og
foreldra i dag?
„Ég vona sannarlega að
kennarar njóti stuönings
bæði nemenda og foreldra.
Ég held að foreldrum hljóti
að vera kappsmál eins og
okkur aö bæta skólastarfið.
Bætt aðstaða i skólunum
hlýtur að vera mál sem varðar
öll heimilin í landinu. í kröf-
um okkar erum við nefnilega
líka að tala um atriði eins og
bætta aðstöðu, færri nem-
endur í bekkjadeildum, lengri
skóladag fyrir yngstu börnin.
Þetta hljóta að vera atriði
sem foreldrar geta sameinast
kennurum i að berjast fyrir.“