Alþýðublaðið - 28.04.1988, Blaðsíða 2

2
Fimmtudagur 28. apríl 1988
MMiiiimnim
Útgefandi: Blað hf.
Framkvæmdastjóri Hákon Hákonarson
Ritstjóri: Ingólfur Margeirsson
Fréttastjóri: Kristján Þorvaldsson
Umsjónarmaður
helgadalaðs: Þorlákur Helgason
Blaðamenn: Haukur Holm, Ingibjörg Árnadóttir, Ómar
Friðriksson, og Sigríður Þrúður Stefánsdóttir.
Dreifingarstjóri: Þórdís Þórisdóttir
Setning og umbrot: Filmur og prent, Ármúla 38.
Prentun: Blaðaprent hf., Síðumúla 12.
Áskriftarsíminn er 681866.
' Dreifingarsími um helgar: 18490
Áskriftargjald 700 kr. á mánuði. í lausasölu 50 kr. eintakið virka daga, 60
kr. um helgar.
NY VIÐHQRF -
NÝJAR KRÖFUR
Vandi sá sem blasir viö landsmönnum í efnahagsmálum
er stærsta prófraun ríkisstjórnar Þorsteins Pálssonar
hingað til og um leiö brýnasta verkefni hennar. Viöskipta-
halli, rekstrarerfiðleikar fyrirtækja í kjölfar raunvaxta-
stefnu og lækkandi verö á fiskmörkuðum erlendis eru allt
hættumerki sem forystumönnum í stjórnsýslu beraótaka
fullt tillit til. í kjölfar umræöna um yfirvofandi gengisfell-
ingu og aðrar skyndilausnir á efnahagsvandanum, hafa
vaknað ýmsar spurningar og nýjar hugmyndir viöraöar um
langtímalausnir á efnahagslífi þjóöarinnar. Forysta Al-
þýöuflokksins hefur bent réttilega á, aö hefðbundnar
skyndilausnir á efnahagsvanda, leysaengan vanda, held-
ur geri þaö eitt að velta vandanum á undan sér. Jafnaöar-
menn vilja því líta lengra fram á veginn og freista annarra
úrlausnasem rjúfa vítahring björgunaraögeröa, en þeirra
er ávallt kalla á nýjan og stærri efnahagsvanda eins og
aukna veröbólgu og rýrnandi kaupmátt launa. í þessu
sambandi hefurforystajafnaöarmannasett fram athyglis-
veröar hugmyndir um endurskipulagningu atvinnuveg-
anna; aö fækka þeim atvinnugreinum sem augljóslega lifa
á ríkisforsjárkerfi í dag, og gera því tvennt; sóa vinnuafli í
óarðbæran atvinnureksturog sogatil sin fjármuni úr ríkis-
sjóöi og veikja þar meö velferöarkerfiö.
Endurskipulagning atvinnuveganna er engin skyndiaö-
gerð heldur krefst mikils undirbúnings og vandlegrar
ígrundunar. Það veröuraöskilgreinahvaðaatvinnugreinar
eru óþarfar í dag, og hvernig endurskipuleggja beri um-
fang þeirra og framleiðslu. Á sama hátt veröur aó veita
nýjum hugmyndum brautargengi; bæöi hvað áhrærir nýjar
framleiðslugreinar og þjónustu og endurnýjun á eldri
atvinnugreinum. Meginsjónarmiö viö endurskipulagn-
ingu atvinnuveganna á aö vera krafan um arösemi. Því
aöeins er unnt aö rifa atvinnuvegina úr fjötrum ríkisfor-
sjárinnar. Þetta þýöir hagræöingu, samruna fyrirtækja og
þjónustustofnana; kröfu um skynsamleg vinnubrögð og
nýja hugsun sem byggist á skynsemi og viðurkenningu á
smæó þjóðarinnarog samkeppnishæfni. Viö verðum með
öörum orðum að hætta að haga okkur sem dekruö millj-
ónaþjóð og fara að haga seglum eftir vindi. Minnimáttar-
kennd íslendinga og skyndileg efnahagssprenging í lok
síöari heimsstyrjaldar samfara rígbundnu kerfi ríkisfor-
sjár og atvinnurekstrar, hefur myndað fjöltengt kerfi spill-
ingar og vanhæfni; rekstrarkerfi sem lifir aö stórum hluta
undir verndarvæng ríkisins og gerir þarafleiöandi ekki til
sín eólilegar kröfur um samkeppnishæfni og markaös-
styrk. Á sama tíma hefur vanmetakennd og firrt verðlags-
skyn íslendinga fengið að fullu útrás í óhóflegri eyöslu og
gjaldeyrisbruöli sem komið hefur verslunarmönnum til
góöa en á sama tíma veikt landsbyggðina þar sem gjald-
eyrismyndunin fer fram. Þetta misvægi hefur síðan valdiö
byggóarröskun sem er orðin stórháskaleg. Heildarleiöin
út úr ógöngunum er endurskipulagning á tekjuleiöum
þjóðarinnar; þ.e. þeim atvinnuvegum sem skapa stærstu
gjaldeyristekjurnar og virk stjórntæki sem beina neysl-
unni í eðlilegan og skynsamlegan farveg. Því aðeins er
hægt aö mynda stöðugleika í íslensku þjóöfélagi aö tekjur
landsins og útgjöld haldist í hendur og stöðugleiki ríki í
utanríkisversluninni. Þessi nýju vióhorf gera kröfu til
atvinnurekenda, framleiðendaog almennings. En aö sjálf-
sögöu er ríkið ekki undanskilið. Bruðlinu í ríkisrekstrinum
veröur að linna og víötæk endurskipulagning veröur aö
farafram á því hvernig fjármunum skattgreiöendaervariö.
Þaö er krafa sem almenningur gerir til stjórnvalda og
stjórnmálamenn verða aö gera til flokka sinna og sín
sjálfs.
ÖNNUR SJÓNARMIÐ
HRAFN Gunnlaugsson er
þekktur fyrir frumleg sjónar-
miö. En sennilega hefur hann
slegió öll sín fyrri met þegar
hann í embætti dagskrár-
stjóra Sjónvarpsins kynnti
Stefán Hilmarsson söngvara
sem Sighvat Björgvinsson.
Þessi frumlega kynning átti
sér staö í Dyflinni í fyrradag í
veislu sem Irar héldu fyrir
söngvara og lagasmiði í
Söngvakeppni evrópskra
sjónvarpsstöðva. Morgun-
blaðiö segir frá hinni frum-
legu kynningu í gær:
,,Á blaðamannafundi, sem
Steinar hf. efndi til i gær,
endurtók Jón Páll leikinn og
hóf þá Sverri og Stefán á loft.
Þá hélt Hrafn Gunnlaugsson
stutta tölu þar sem hann
kynnti Sverri Stormsker sem
„enfant terrible“ íslands,
mann sem skrifaöi dónalega
söngtexta og heföi því komið
öllum i opna skjöldu með því
að senda lag i keppnina. Það
hefði þó ekki komiö í veg
fyrir að lagið Sokrates hefði
verið valið til að taka þátt í
keppninni, ekki aðeins meö
rússneskri heldur islenskri
kosningu.
En Hrafni varð illilega á i
messunni er hann kynnti
söngvarann Stefán Hilmars-
son sem Sighvat Björgvins-
son. Stefán gekk þegar á
lagiö, leiðrétti Hrafn og sagði
nafn sitt vera Gunnar Bær-
ingsson. Það samþykkti
Hrafn án umhugsunar og
uppgötvaði ekki mistök sín
fyrr en honum var sagt frá
þeim. Varö honum að vonum
hverft við en gaf engar skýr-
ingar á mistökunum. Mis-
skilningurinn vakti mikill
hlátur Islendinganna en er-
lendu blaöamennirnir tóku
ekki eftir neinu.“
Okkur finnst hins vegar til-
laga Hrafns nokkuð góð.
Hvernig væri ef hann fengi
Sighvat til að syngja Átján
rauðar rósir í Sjónvarpinu?
A timum byggöarstefnu
hefur kastljósið beinst æ
meira aö vanda landsbyggð-
arinnar. Nú hefur verið gefið
út nýtt blað sem tekur
þennan þátt þjóðlífsins sér-
staklega fyrir og nefnist þlað-
ið Landsbyggðin, hvorki
meira né minna. Það er út-
gáfufélagið Bændasynir sem
gefur út Bændablaðið sem
hefur riðið á vaðiö að skapa
landsbyggóinni eigið mál-
gagn. Og að sjálfsögðu er í
forystugrein fyrsta tölublaðs
hnýtt talsvert í höfuðborgina
eins og vera ber á þessum
miklu tímum byggðarstefn-
unnar. Leiðarahöfundur segir:
„Nú á siðustu mánuðum
hefur orðið vart við uppreisn
á landsbyggðinni. Hennar
verður vart með sífellt há-
værari kröfu um jafnrétti milli
landsbyggðar og höfuöborg-
arsvæðisins. Félagið Bænda-
synir sem gefur Bændablað-
ið, málgagn bænda og dreif-
býlis, vill leggja sitt af
mörkum í þessari uppreisn.
Þessvegna hefjum viö nú út-
gáfu á nýju blaöi, — LANDS-
BYGGÐINNI. Þessu blaði er
ætlað að þjóna málstað
landsbyggðarinnar og taka á
skeleggan hátt á réttlætis-
Sighvatur: Fulltrúi Hrafns Gunn-
laugssonar í Eurovision.
Þorleifur: Dagsbrúnar-sagnfræð-
ingur ásakar Þór Whitehead um
pólitiska fordóma.
málum sem geta orðiö til að
tryggja búsetu í landinu öllu.
LANDSBYGGÐIN er frétta-
blaö sem hvorki skýlir sér
bakvið hlutleysi eða stefnu-
leysi, en er samt óháð öllum
stjórnmálasamtökum í land-
inu. í skrifum þess veröur
tekin afdráttarlaus afstaða
með landsbyggðinni og
stefna þess er að efla baráttu
landsbyggðarfólks i stríðinu
gegn fólksflótta og fjár-
magnsstreymi suður.“
Jú, viö vorum næstum
búin að gleyma því — Lands-
byggðin er gefin út í Reykja-
vík, iíkt og Bændablaðiö og
ritstjórarnir og ábyrgðar-
mennirnir þaulreyndir reyk-
vískir blaðamenn, (sem ætt-
aðir eru utan af landi).
TANGEN -málið vindur æ
upp á sig. Eftir mikið stapp á
Alþingi fyrir nokkrum dögum
um skýrslu Þórs Whitehead,
virðast nú sagnfræðingar
komnir í hár saman hvernig
ber að túlka söguna. Atburð-
arrásin er nokkurn veginn
þessi:
Fréttamanni útvarpsins í
Osló verður á í messunni,
hann trúir orðum einhvers
Dag Tangens sem þykist vera
sagnfræðingur en er i raun
styrkþegi norska rikisins og
annálaður Kínakommúnisti
sem skrifar hæpnar „sagn-
fræðilegar" greinar í Klasse-
kampen, málgagn maóista í
Noregi. Fréttastjóra útvarps-
ins verða á þau mistök að
senda út áframhaldandi frétt-
ir til að verja fréttastofuna,
þótt í raun sé fréttin — um
meint tengsl CIA og fyrrum
forsætisráðherra íslands,
Stefáns Jóhanns Stefánsson-
ar — fallin. Þjóðviljinn tekur
einn íslenskra fjölmiðla upþ
vitleysuna úr útvarpinu. Málið
þróast áfram og útvarpsstjóri
kærir fréttastofu útvarps fyrir
siðanefnd Blaðamannafélags
íslands. Siðanefnd fellirdóm
sinn, og vítir fréttastofuna.
Nú halda allir að málinu sé
lokið eins og eðlilegt væri.
En ónei; upp rísa alþingis-
menn og heimta meira blóð.
Menntamálaráðherra felur
Þór Whitehead að gera grein-
argerð um allt málið svo að
kröfum alþingismanna sé
fullnægt. Greinargerð Þórs
birtist og er mun harkalegri
dómur en niðurstöður siða-
nefndar. Það er bæði deilt á
fréttastofu útvarps og Stefán
Jón Hafstein i dægurmála-
deild rásar 2, og sagt berum
orðum aö þeir hafi látið
stjórnmálaskoðun sina leiða
sig afvega. Nú héldu allir að
málið væri endanlega úr
sögunni. En ónei.
Þingmenn taka upp
skýrslu Þórs Whitehead á Al-
þingi og þjóðin fær að upp-
lifa kaldastríðsárin að nýju.
Og nú halda allir að málið sé
búið. En ónei.
Sagnfræðingur Dagsbrúnar
(já, slík staða er reyndar til),
Þorleifur Friðriksson (sem
var reyndar svo óheppinn að
dragast inn í Tangen-málið á
geðshræringarstiginu, í við-
tali við Þjóðviljann þar sem
hann taldi liklegt að Stefán
Jóhann væri spíón fyrir CIA),
altsó, Þorleifur þessi Frið-
riksson skrifar grein i Morg-
unblaðið i gær. I þessari
grein vegur hann grimmt að
starfsbróöur sínum, Þór
Whitehead og ásakar hann
fyrir að hafa fallið í sömu
gryfju og hann ásaki frétta-
menn útvaprsins fyrir; pytt
pólitískra fordóma. Þorleifur
skrifar:
„Niðurstaðan er sú aö Þór
Whitehead hetur gerst sekur
um það sama sem hann vill
dæma frétamenn Ríkisút-
varpsins fyrir. Hann hefur
látið stjórnmálaskoðun sína
leiða sig afvega í „rannsókn-
um“ sínum og áfellisdómum í
þessari skýrslu. Hann skipar
sér i sæti rannsóknardómara
í þeirri „krossferð" sem
hrundið hefur veriö af stað i
því skyni að bjarga æru
horfinna heiðursmanna. En
þeir tímar eru vonandi í nánd
að við getum nálgast við-
kvæma þætti í fortíð okkar
fordómalaust. Það gerist þó
aðeins með því að leyndinni
verði svipt af heimildum inn-
anlands og utan. Þegar þeir
tímar koma gerist þess engin
þörf að kveðja til rannsóknar-
dómara til að segja þjóðinni
hvernig saga henni ætti að
vera, heldur getur hún frjáls
horfst í augu við fortíðina
eins og hún var.“
Málið er sem sagt ekki
búið. Það virðist vera komið á
rifrildisstig pólitískrar sagn-
fræði. Á að skilja söguna
eins og hægri-sagnfræðing-
urinn ÞórWhitehead vill
túlka hana, eöa ber okkur að
skilja söguna eins og vinstri-
sagnfræðingurinn Þorleifur
Friðriksson vill skilja hana —
í anda þess hvernig sagan
var. Að vera — eða vera ekki.
Það er spurningin.
Einn
með
kaffinu
Tveir stjórnmálamenn sátu niöur á Alþingi og spjölluöu
saman yfir kaffibolla. Annar þeirra sagöi skyndilega
fleygasetningu. Hinn horföi ákunningjasinn öfundaraug-
um og sagöi; „Ég vildi aö ég heföi sagt þetta.“
Hinn þingmaöurinn svaraöi að bragði: „Haföu engar
áhyggjur. Þú munt gera það.“