Tíminn - 11.11.1967, Side 9

I
LAUGARDAGUR 11. nóvember 19G7. TIMINN 9
Þórannn
og Indriðl
G. Þorsteinsson Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson Aug-
lýsingastjóri: Steingrimui Gislason Kitstj.skrifstofur i Eddu-
húsinu. símar 18300—18305 Skrifsofur: Bankastræti 7 Af-
greiðsluslmi 12323 Auglýsingasimi: 19523 Aðrar skrifstofur,
sími 18300 Askriftargjald kr 105.00 á mán tnnanlands — 1
lausasölu kr. 7 00 eint, — Prentsmiðjan EDDA h. f.
að láni
Þau tiðindi hafa gerzt, að ísienzka ríkisstjórnin hefur
tekið allstórt gjaldeyrislán erlendis, og á að nota það
til þess að halda uppi kaupum á erlendum vörum, þörfum
sem óþörfum, um sinn, þótt sneiðast taki um heima-
fenginn gjaldeyri. Þannig er þa komið fyrir „viðreisn-
inni“ með stóra gjaldeyrissjóðinn, sem r(kisstjórnin
sagði fyrir kosningarnar, að standast mundi mörg og
þung áföll eins og foldgnátt fjall Stjórnin ætlar að halda
áfram að flytja inn dönsku tertubotnana, en fyrir þessi
jól verða þeir keyptir fyrir erlent lánsfé.
Sú staðreynd er þó óhrakin, að enn er verð á ís-
lenzkum vörum erlendis fyllilega eins hátt hlutfallslega
og það var á árunum rétt áður en þessi ríkisstjórn komst
til valda. Þannig er þá komið eítir átta ára baráttu með
sparifjárfrystingu og ótal öðrum s'kotturáðum, sem fjötr-
að hafa og lamað íslenz'ka atvinnuvegi, undir því yfir-
skyni að eignast gjaldeyrissjóð, sem talinn var hin eina
og sanna líftrygging þjóðarinnar, að taka verður gjald-
eyrislán jafnskjótt og dregur úr metafla og hávirði. Varn-
arvirkið mikla, sem ríkisstjórmn sagðist vera að hlaða
og efla í sjö ár, stóðst ekki einu smni fyrsta gust. Þannig
hefur einnig brostið það krosstré, sem stjórnin hefur
lengi talið gildasta burðarás ,,'úðreisnarinnar‘‘.
„Viðreisnin11, sem við blasir í dag, er þannig, að
ríkisstjórnin hefur varpað nýjum drápsklyfjum á herðar
fátækustu heimilanna í landinu til þess að seðja rí'kis-
sjóðsúlfinn, banhungraðan úr kosningasmölum stjórnar-
flokkanna, tekur síðan gjaldeyrislán til þess að halda
1 tertubotnaverzlunarfrelsið, þótt ótal innflutningshöml-
ur séu komnar á aðrar, en lætur atvinnuvegina liggja
ósjálfbjarga í valnum eftir að „viðreisnar“-eldarnir hafa
ppmáluð
„Ábyrgðin af því að samkomuag náðist ekki liggur
á herðum þeirra forystumanna verkalýðsfélaganna, sem
í þessum samningaviðræðum stóðu, og sú ábyrgð er
þung“.
Þetta er ualyktunarorð Morgunblaðsins fyrir hönd
ríkisstjórnarinnar, þegar hún sténdur árangurslaus upp
frá samningaborði. Hún skelhr ailri skuldinni og ábyrgð
á launþegasamtökin og hótar að kenna þeim enn meira.
Vert er, að þjóðn geri sér fulla greir, fyrir því, hver sú
synd launþegasamtakanna er, sem dæmir þau til slíkrar
ábyrgðar að mati ríkisstjórnarinnar. Húnj er þessi:
Launþegasamtökin vilja ekki taka því fagnandi, að
ríkisstjórnin svíki það megmatnði júnísamkomulagsins
1964, að laun séu verðtryggð samkvæmt vísitölu. Það
er ömurlegt að horfa upp á ríkisstjórnina berjast eins
og drukknandi maður fyrir því að fá að afnema og svíkja
þann samning, sem hún hefur glæst mest og hrósað sem
hámarki snilldar, réttlætis og bíargráða í samskiptum
ríkisvalds og launþega. Það segir sína sögu um skipbrot
stjómarstefnunnar.
Byrðar þær, sem heimtað er að launþegar og bændur
taki á sig, eru ekki aðeins begar nefndar verðhækkanir
og álögur, sem nema 50—60 kr á dag hjá hverri meðal-
stórri barnafjölskyldu, eða samsvara um 8% kauplækk-
un ,heldur einnig x og y þeirra hækkana sem verða í hinu
vjsitölulausa bili til áramóta á borð við 18% hækkun
hitaveitu, sem þegar hefur verið tilkynnt, og geta
orðro margvíslegar og miklar.
sviðið akurinn í átta ár.
Hræsnin u
Tertubotnar
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson Ritstjórar:
Þórarinsson (áb) Andrés Kristjánsson, lón Helgason
Walter Lippmann ritar um alþjóðamál:
Ummæli Rusks utanríkisráðherra
12. október voru óskiljanieg
Hann trúir enn að unnt sé að heyja styrjöld til þess að binda enda á
styrjaldir.
DEAN rusk
RUáK utanríkisráðherra þyk-
ii svo sem ummæli hans á
hinum fræga blaðamannafundi
hinn 12. október hafi verið
misskilinn. Þetta kann að hafa
verið óhjákvæmilegt, enda var
það, sem utanríkisráðherrann
sagði í þetta sinn, ekki skiljan
legt.
1 Hann sagði, að raunveruleg-
ur tilgangur okkar með styrj-
ölainn' í Vietnam væri að
ioma í veg fyrir, að milljarð-
ur íbúa Rauða-Kina, vopnaður
Kjarnorkuvopnum, legði undir
sig hinn helming Asíuibúanna.
Þessa Asíuibúa, sem ekki eru
,,rauðlir“, verður að vernda
gegn „rauðu“ hættunni í tíu
eða tuttugu ár. Og hvernig eig-
um við að gera þetta fyrir þá?
Viö eigum að gera það með
þvi að berjast við Vietnama
í Hanoi þar til að þeir láta
í té „einhiverja vísbendingu um
. . . að þeir séu undir það
búnii að semja frið“. Gefi þeir
þessa vísibendingu núna, í
næsta mánuði eða að ári, stöðy
um við loftárásirnar og hefj-
um viðræður „án allra skilyrða
vfirleítt".
Þegar við svo hefðum komdð
á „friði“ værum við búnir að
lullnægja skyldunni, sem við
tókum á okkar herðar i Manila.
Við hyrfum þá á brott með her
okkar innan sex mánaða. Þann-
íg væri búið að tryggja frið
í Asíu næsta mannsaldur að
aliti Rusk utanrikisráðherra.
ÉG hlýt að játa, að áætlun
Rusks utanrikisráðherra um að
koma ? varanlegum friði í Asíu
er ekki skiljanleg. Ekki virðist
unnt að skilja, hvernig barátta
Vietnam núna og friðarsamn
ingar í Vietnam núna, eigi að
skera úr um afleiðingar
arekstra meðal tveggja millj
arða Asíubúa á næsta manns-
aldri.
Bilið milli vandans, sem utan
ríkisráðherrann skýrir frá, og
íausnarinnar, sem hann sting-
ar upp á, — bilið milli kin-
versku ógnunarinnar á öllu
meginlandinu heilan mannsald
ur, og þess. sem við höfum i
hvggju að gerá í einu horni
Asíu. — er alveg hlægilega
oreitt.
Til þess að reyna að skiija,
nvernig Rusk utanríkisráðherra
reynir að brúa þetta bdl, verð-
um við að gera okkur ljóst, að
nann er einn þeirra sárafáu
stjómmálamanna, sem enn eru
á iífi af þeim hópi, sem trúði
1 blindni þeirri fjarstæðu
blekkingu sem áróðursmenn
hafa beitt gegndarlaust síðan
að hun var fundin upp í heims
styrjöidinni fyrri. Þessi blekk-
mg er, að hvaða styrjöld sem
við erum að heyja, sé einmitt
styrjöldin, sem eigi að binda
wndi á allar styrjaldir.
SÉRHVER maður, sem öðlast
aeíur reynslu og gæddur er
nokkrum andlegum dug veit
bo al reynslu sögunar undan-
aengna hálfa öld, að þessar
MHMnmaMHHNi
ctyrjaldir, sem eiga að binda
endi á styrjaldir, hafa aldrei
gerl það í raun og sannleika.
Sögulegu staðreyndirnar liggja
:jóst fyrir og benda í þveröfuga
átt. oérhver styrjöld, sem háð
var cil þess að binda endi á
styrjaldir, hefur lagt grundvöll
inn að næstu styrjöld.
Fylgismenn Wilsons árið
i318 trúðu þvi, að sigur yfir
Þýzkalandi keisarans bindi endi
á styrjaildir á þessum hnetti.
Þelta var verulega góð her-
Iwöt á þeirri tíð. En fylgis-
incnn Wilsons trúðu þó að
minnstF kosti, að þeir yrðu að
vinna sigur á aðalárásaraðilan-
..m iil þess að binda endi á
styrjaldir.
En Rusk utanríkisráðherra
gengu’ langtum lengra en fygl
ismenr Wilsons. Hann heldur,
ið unn. sé að sigra Kína í Norð
ír-Vietnam Hann trúir því, að
ur þvi að styrjöldin í Vietnam
-ié háð fyrir tilstuðlan og með
stuðning.i Kínverja, og sé því
eðli síni' háð i umboði ann-
ars ei svo má segja, þá sé unnt
að binda endi á styrjaldir í
Asíu með því að fást við um-
ooðið eit.t Þessi hlykkjótta rök
eiðs.c hefur komið honum til
ið trua, að hann geti í Hanoi
agt grunninn að skipulegum
'rið? meðai þjóða. flokka og
fylkinga á öllu hinu víðáttu-
æikla meginlandi Asíu.
RÍKISSTJÓRN Johnsons þókn
ast að segja okkur, að við verð-
um að sigrast á árásaraðilan-
um alveg á sama hátt og við
'innum bug á árásaraðilanum i
Evrópu Ráðamennirnir virðast
hafa gleymt þvi, að þetta er
skki fyrsta styrjöldin, sem við
iieyjum í Asíu í þeim tilgangi
ið koma í veg fyrir árásir, held
’r hin þriðja í röðinni.
. fyrstu styrjöldinni yfirbug
uðum við Japan að mun mun
vendilegar en við höfumy
nokkurn tíma ætlað okkur aðT
ganga frá Norður-Vietnam. En
það kom ekki í veg fyrir Kóreu
slyrjöldina. Fáum árum eftir
uppgjöf Japana urðum við þvi
að heyja aðra styrjöld til þess
að sanna, að árás borgar sig
ekki. Skömmu eftir að styrj-
öldinni í Kóreu lauk gerðumst
við þátttakendur í þessari
oriðju styrjöld í Asíu, til þess
að koma í veg fyrir árás og
>anna. að hún borgar sig ekki.
Reynsla okkar í Evrópu hef-
.ir kenn' okkur nákvæmlega
hið sama. Fyrri heimsstyrjöldin
Kom ekki í veg fyrir þá síðari.
í raun og sannleika undirbjó
hún nana. Sigur okkar í síðari
neimsstyrjöldinni leiddi svo til
kalda stríðsins. Séu nú loksins
-íorfui á varanlegum friði í
Uvrópu getum við að verulegu
evti þakkað það þeirri stað-
■eynd að Rússar, Evrópumenn
>g Bandaríkjamenn hafa loks-
■ns haft þá gætni til að bera.
ið varast að ala á kalda stríð-
tnu bai til að það varð að
:nda á styrjaldir
ÆTLAST mætti til. að st.iórn
naiamaður sem hefur jafn
mikil völd • » ■
abyrgðarstöðu og Rusk utan-
rikisiáðherra. hefði nú loksins
tileinkað ?ér -a—'ára v.. -
st7rjaldanna tveggja og Asíu-
styrialdanrif þriggja Og lær-
dómurinn er, að ekkert sé til,
sem neiti styrjöld til þess að
Ainda endi á styrjaldir.
Er> með þessu er sagan þó
bvergi nærri öll sögð Tilraun
iil þess að láta styrjöld binda
endi á styrjaldir kemur friðar-
semjendunum til þess að knvia
>.r?jm friðarskilmála, sem eru
svo strangir og óframkvæman-
legir, að þeir eru í sjálfu sér
iilefm og hvati nýrrar styrjald-
ar.