Alþýðublaðið - 09.01.1990, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 9. jan. 1990
5
FRETTASKÝRING
Samkeppni fjölmiöla um fréttir:
Að
„STELA"
frélt og
gera að sinni
HLÞYÐUBLÍ
mnæsBiimnsBÍ
mmliMlagnr ». jamíar I»y0 ., * ^ " ■* I /
Ixiusn á Fossvonsdeilu Kópamus og Reykjavíkur / tiui’sýn:
Göng undir dalinn
leysa ágreininginn
Satnkvwml heimlldam
AiþýAuhladsins híllír
undir tausn I deila
K*-> kjavíkurlKirgar og
Kópovogskaupstaöar
uni frmutíð Fossvngs-
dnlslns. rorsvarsmenn
Kópovogs hafa sam-
kvæmt helmildum bUðs-
ins, lýst vilja sínum til nð
setja Jarðgöng undlr d»t-
inn, frá svæði Ðygging-
arvöruverslunar Kópa-
vogs í Breiddinni svo-
kölluðu og nivrg niður i
enda datsins. Það rnutr
hafa Verið horgnrstjór-
inn i Re> kjavík sem viðr-
aði þcssa tausn á mátimi
og Kópavogur tók já-
kvwlt I tiana.
Alþýðublaðinu er kunn-
ugt um að Davið Oddsson.
borgarsijóri í Reykjavík og
hacjarstjðrinn í Kóp,ivogi,
Kristján Guðmiindsson.
sátu á tundi i iyrradag og
rieddu málið. V'egagerð rík-
isins helur þegar hafist
handa við að kanna þenn-
an múgulcika og sam-
kva.-mt heímildiini blaðsiits
tiafa þa*r rcynsi á þann veg
að gcrð þessara jarð-
gangna getiir reynst góður
kostutf
F.kki er cnn tarið að rteða
nelnar kostnaðartúlur í
þessn samþandi, enda
skiptir þá nrntang gangn-
anna veruJcgu máli og
samkvicint þvi scm Waðið
kemst na-st eru urnræður
ekki koinnar svo iangt.
Sveilarlélógin tvð deildu
Iwrt um íramiið Fossvogs-
dalsíns sl. sumar og haust,
Keykvikingar vildu hrað-
braut en Kópavogsbúar
vildu setja svacðið uiidir líli-
vistarsvieði. - Á endanum
skoðunar scm nú
vcra aó k-iða til
greíndrar tausnar.
Það er býsna algengt og algengara en lesendur fjölmiðla
gera sér grein fyrir, að stóru fjölmiðlarnir notfæri sér fréttir
litlu fjölmiðlanna og gera að sínum án þess að geta þess
hvaðan frumkvæðið kom. DV og Ijósvakamiðlar hafa
ósjaldan skákaö í því skjóli að lesendahópur Alþýðublaös-
ins, Þjóðviljans og Tímans er takmarkaður en ritstjórnirnar
ekki siður öflugar í fréttaleitinni. Þá er fréttum gjarnan
hnuplaó þaðan, án þess að geta heimildar. Iðulega er þá
horfið framhjá þeirri sjálfsögðu reglu samviskusamra fjöl-
miðlamanna, að „gefa kredit."
Þegar Alþýðublaðið kannaði
1hií> fréttastjóra Þjóðviljans og
Tímans könnuðust þeir strax við
þann hvimleiða sið að ..stela frétt-
um" oi> þá einkum af hálfu DV og
Ijósvakamiðla. Skoðum eitt nýj-
asta da?mið af fréttasíðum Alþýðu-
hlaðsins þar sem I)V gerði frétt
þess að sinni.
Göngin undir Fossvogsdal
Fimmtudaginn d. janúar sl. hirti
Alþýðuhlaðið eitt fjölmiðla frétt
um mögulega lausn á deilu
Keykjavíkur og Kópavogs um
l'ossvogsdalinn og mögulega
braut i gegnum hann.
„Samkvæmt heimildum Al-
þýðuhlaðsins hillir undir lausn í
deilu Reykjavíkurhorgar og Kópa-
vogskaupstaðar um framtíð Foss-
vogsdalsins. Forsvarsmenn Kópa-
vogs hafa samkvæmt heimildum
hlaðsins lýst vilja sínum til að setja
jarðgöng undir dalinn, frá svæði
Byggingarvðruverslunar í Breidd-
inni svokölluðu og alveg niður i
enda dalsins. Það mun hafa verið
horgarstjórinn í Reykjavík sem
viðraði þessa lausn á málinu og
Kópavogur tók jákvætt í hana',
sagði m.a. í frétt Alþýðublaðsins.
Samdægurs kom fimmtudags-
hlað DV úl, með uppsláttarfrétt á
haksíðu undir fyrirsögninni: „Bæj-
aryfirvöld í Kópavogi og Reykja-
vík: Kanna jarðgöng undir byggð-
ina."
I frétt DV kom fram eftirfarandi:
„Sveitarstjórnarmenn í Kópavogi
og Reykjavík hafa átt fundi vegna
lausnar á legu Fossvogshrautar. A
þeim fundum hefur ekki verið
rætt um að leggja braut í Fossvogs-
dal. Tveir kostir hafa helst verið
ræddir. Báðir kostirnir gera ráð
fyrir jarðgönguni undir byggðina
á Digraneshálsi. í háðum tilfellum
er verið að ræða um tveggja kíló-
metra löng göng" o.s.frv.
Bréf Stefáns
til formannanna
í þessu tilfelli var Alþýðuhlaðið
fyrst fjölmiðla með frétt. DV tekur
upp fréttina, símtali er hætt við til
að fá fram viðbótarupplýsingar, en
þess vandlega gætt að geta í engu
um frumkvæði Alþýðublaðsins,
það sem fjölmiðiamenn kalla al-
mennt „að gefa kredit."
Um leið hefur þaö gerst að
„stór" fjölmiðill hirðir upp frétt úr
„litlum" fjölmiðli og gerir að sinni,
væntanlega í trausti þess að all-
flestir dragi þá ályktun að DV hafi
veriö fyrst fjölmiðla með fréttina,
enda lesi sárafáir Alþýðublaöiö.
Hér er ekki um einangraö dæmi
að ræða.
l. Þann 17. janúar hirti Alþýðu-
blaöiö eitt fjölmiðla frétt um að
vegna viðræðna ríkisstjórnar-
flokkanna viö Borgaraflokkinn
hafi Stefán Valgeirsson Samtök-
um um jafnrétti og félagshyggju
sent formönnum stjórnarflokk-
anna hréf um æskilegar hreyt-
ingar og umfjöllunarefni í við-
ræðunum. (ireindi hlaðið frá
lielstu kröfum Stefáns í því hréfi,
sem það sagði að túlka mætti
sem kröfur gegn áframhaldandi
stuöningi Stefáns við stjórnina.
Haft var eftir heimildarmanni í
Borgaraflokknum aö tillögur
Stefáns féllu mjög vel að tillíig-
um Borgaraflokksins.
Sama dag hirti DV frétt þar sem
m. a. kom fram eftirfarandi: „Stef-
án og félagar lians í Samtökum um
jafnrétti og félagshyggju liafa sent
ríkisstjórninni hréf þar sem þeir
(ara fram ‘á að ýmis atriði verði
rædd í tengslum við viðræöur
stjórnarinnar við Borgaraflokk-
inn. I þessum punktum Stefáns er
margt líkt með kröfum Borgara-
ílokksins." Nánar var rætt viö Stef-
án um mál þessi. Kkki var í einu
orði minnst á frumkvæði Alþýðu-
hlaðsins.
Myglaða kjötið og___________
hugmynd Jóns _______________
2. Þann 3. maí birti Alþýðuhlaöið
eitt fjölmiðla frélt um að um
miðjan mánuðinn á undan hafi
mikið magn af ósölu- og
óneysluhæfu nautakjöti utan af
landi fariö á markaö á
stór-Reykjavíkursvæðinu, mygl-
að kjöt sem þó hefði sloppiö
fram hjá eftirliti SÍS og hins op-
inbera, kjöt sem heföi skemmst
við slátrun, í geymslu eða í
flutningum. Að viö sýnatöku
matvælaeftirlitsmanna á veg-
um kjötkaupmanna hafi óheyri-
legur gerlafjöldi komiö í Ijós og
mygla aö auki. Haft var eftir
matvælaeftirlitsmanni aö hann
hefði fyrirskipaö kaupinönnum
aö skila kjötinu þegar í stað.
Sama dag í)irti DV frétt um sama
efni en haföi hætt viö. „Nálægt
tuttugu skrokkar af nautakjöti
skemmdust í flutningum til
Reykjavíkur vegna óþrifa í flutn-
ingagámi. . . Við rannsóknir hjá
nokkrum kaupendum var kjötið
dæmt óneysluiiæft, skilaö til haka
og því hent. Fkki fékkst uppgefið
hve mikiö magn er hér um að
ræöa." Ekkert var greint frá frum-
kvæði Alþýðublaðsins.
3. Þann 30. maí hirti Alþýöublaöiö
sérstaka frétt með viötali við
Jón Sigurösson ráðherra, þar
sem Jón lýsti því yfir aö leiötog-
ar stjórnarílokkanna vildu ræða
við Borgaraflokkinn að nýju um
formlega aðild að ríkisstjórn-
inni, jafnvel þannig að upp-
stokkun kæmi til greina. Áður
hafði Borgaraflokkurinn klofn-
aö og helstu.andstæðjngar ríkis-
stjórnaraðildífr gengið úr
flokknum.
Sama dag kom frétt í DV, þar
sem frumkvæði Alþýöublaösins
hafði leitt hlaðamenn DV til Olafs
Ragnars Grímssonar um viðræður
við Borgar<v .....sagði Oláfur
Ragnar Grímsson fjármálaráð-
herra þegar hann var spuröur út í
þá hugmynd Jóns* Sigurðssonar
viðskiptaráöherra að hefja aftur
viðræður við Borgaraflokkinn í
sumar." Greint er frá hugmynd
Jóns, en ekki livar hún kom fram!
Nokkrum dögum síöar ritaöi
Haukur Helgason „Sjónarhorn"
um vilja krata til að íá Borgara-
flokkinn i stjórnina og þar stóð
m.a.: „Þannig birtist fyrir nokkr-
um dögum viðtál um þetta við Jón
Sigurösson viðskiptaráðherra í
hlaði hans, Alþýðuhlaöinu."
Formennskan og
Útvegsbankahúsið______________
A. Þann (i. júní greindi Alþýðu-
blaöiö fyrst fjölmiðla frá því að
Stefán Kriöfinnsson yrði for-
maður stjórnar Islenskra Aðal-
verktaka og að annar fulltrúi
ríkisins yrði Ragnar Halidórs-
son húsasmiðameistari. Kngin
fréttatilkynning um þetta hafði
veriö gefin út. DV birti frétt um
mennina tvo samdægurs en
ekki var minnst einu orði á
frumkvæði Alþýöublaösins.
5. Þann H>. júni birti Alþýðuhlaðið
eitt fjölmiðla frétt um að í samn-
ingi rikisins og þeirra þriggja
hanka sem voru í sameiningar-
viðræöum væri ákvæði þess
efnis „að ríkið hafi kauprétt að
þeim eignum Útvegshanka ís-
lands sem ekki nýtast hinum
nýja hanka . . . Hér er án efa átt
viö eignina Lækjartorg 1, sem
svo heitir í fasteignamati, en er
oftast talin vera Austurstræti
19." Var frá því greint að húsið
stæði ríkinu til boða fyrir 172,5
milljónir króna, sem var fast-
eignamatsverðiö að viöhættu
byggingarvísitölu og að áhugi
væri fyrir því að nota húsið und-
ir Stjórnarráð íslands.
Samdægurs birti DV frétt um að
við sölu Útvegshankans hafi veriö
sett ákvæði „í samninginn sem
veitir ríkissjóði forkaupsrétt að
húseiguum Útvegsbankans . . .
Þaö er sérstaklega húseignin við
Lækjartorg sem gæti fallið undir
þetta. Brunahótaverö eignarinnar
er 273 milljónir en fasteignamats-
verö mun vera rúmlega 170 millj-
ónir. Það myndi þá veröa kaup-
verðiö á húsinu að viðhættri hygg-
,,Litlu“ blööin
veröa iöulega
fyrir því aö
stóru fjöl-
miölarnir
„stela “ frá
þeim fréttum,
gera aö sínum
og skáka þá í
skjóli tak-
markaörar
útbreiöslu
hinna smáu.
Hér fara
fremstir í
flokki DV og
Ijósvaka-
miölarnir.
ingarvísitölu fram að söludegi . . .
Rætt hefur veriö um að forsætis-
ráðherra taki húsið undir ráðu-
neyti sitt . . ." Lnginn viðmælandi
eöa heimildarmaður er tilgreind-
ur í frétt DV og ekki minnsta á
frumkvæði Alþýöublaösins.
Sorphaugar á Kjalarnesi
6. Þann 28. júlí greindi Alþýöu-
hlaðið eitt fjölmiöla frá eftirfar-
andi: „Samkvæmt heimildum
Alþýðublaðsins stendur Reykja-
víkurhorg í óformlegum sanm-
ingaviðræöum viö Kjalnesinga
um framtíðarstað fyrir sorp-
hauga . . . Þaö mun vera um
land viö Blikastaöi aö ræöa eftir
því sem heimildarmenn Al-
þýöublaösins segja." Hugmynd-
in var gömul, en greint frá því
að i fyrsta skipti virtust Kjalnes-
ingar vilja Ijá máls á hugmynd-
inni.
Sama dag hirti DV frétt um sorp-
haugaviðræður. „Undanfariö hafa
staðið yfir viðræður um Kjalarnes
sem framtíðarstað undir sorpiö
sem til íellur á höfuðborgarsvæð-
inu . . .“ og liafði frétt Alþýöu-
blaðsins leitt DV-menn til við-
ræöna við sveitarstjóra Kjalarnes-
hrepps.
Einhver fleiri dæmi mætti tí-
unda, en hér veröur staðar numið.
Og hér hefur veriö staldraö við DV
eingöngu, en Ijósvakamiðlar eru
einnig duglegir aö fá fréttir að
„láni" og er þá ýmist að þau fá
„kredit" eða ekki. Og „lántakan"
viröist alls ekki hundin við Al-
þýðublaðiö, samkvæmt orðum
fréttastjóra Þjóðviljans og Tímans.
Þekkt á Þjóðvilja og Tima
„Lg þekki slík dæmi, þau hafa
margoft komið fyrir" segir Sigurð-
ur Lriðþjófsson fréttastjóri Þjóð-
viljans. „Þetta á við um DV en ein-
skorðast ekki við það hlað, heldur
hafa Ijósvakamiðlar einnig verið
duglegir á þessu sviði. Það er sjálf-
sagt stundum mistök að heimilda
er ekki getið eða „kredit" gefið, en
stundum finnst mér óneitanlega
eins og reynt sé að gera frétt sem
aörir hafa náð að sínum og þá
kannski skákað í skjóli útbreiösl-
unnar. Þetta er vitaskuld hvimleitt
og hjá okktir er það regla að gefa
kredit" segir Sigurður.
„Við höfum vissulega séö fréttir
sent hirst liafa hjá okkur að
morgni komnar í lítt hreyttri mynd
í DV um hádegi sama dag, oft án
þess að nokkru liafi veriö bætt við
og án þess að heimildarinnur hafi
veriö getið. Og þetta gera fleiri en
DV. Út af fyrir sig notfærir Tíminn
sér fréttir úr útvarpi eða sjónvarpi
að kveldi í hlaðið daginn eftir, en
við höfum þá kurteisi að geta
heimilda, eins og alltaf ætti að
gera" segir Lggert Sktílason frétta-
stjóri hjá Tímanum.
Líka gert viö okkur
segir Jónas
Alþýöublaöiö har undir Jónas
Haraldsson fréttastjóra DV það
sem hér Itefur komið fram. „Við á
DV lesum okkar fréttir oft í öðrum
blööum daginn eftir hirtingu liér
eöa heyrum og sjáum í útvarpi og
sjónvarpi samdægurs. Slíkt er eöli-
legt, það er hluti af starfi blaða-
mannsins að fylgjast með fréttum
útvarps, sjónvarps og daghlaöa.
Meö sama hætti fara blaöamenn
DV yfir fréttir morgunhlaða og
fylgjast með fréttum útvarps- og
sjónvarpsstöðva. Sé þar um nýjar
fréttir aö ræða er þaö DV rétt og
skylt aö skoöa þá hluti nánar, at-
huga nýja fleti á málinu og hirta
sem fyrst, lielst samdægurs. Það
er misjafnt eftir fréttum og vinnslu
þeirra hvort þess fjölmiöils er get-
ið þar sem fréttin var (yrst. Sama
viröist mér oft gilda um þær fréttir
sem aðrir taka augljóslega upp úr
DV. Blaösins er stundum getið,
stundum ekki, án þess aö viö höf-
um gert okkur mikla rellu úr því"
segir Jónas.