Alþýðublaðið - 09.02.1985, Qupperneq 2

2
Laugardagur 9. febrúar 1985
r su N N U DAQStElÐARIji
övokallaðar efnahagsráðstafanir ríkisstjórn-
arinnar hafa litið dagsins Ijós eftir langa með-
göngu. Þegar hins vegar er litið á afrakstur
þeirra miklu umræðna og deilna sem átt hafa
sér stað í ríkisstjórninni um þessi mál, þá
undrar vafalaust margan hvernig á því þvl geti
staðið að þessi mál hafa vafist jafnlengi og
raun bervitni fyrirstjórnarflokkunum. En ríkis-
stjórnin er hikandi og fálmkennd. Sjálfstraust-
ið horfið.
Jón Baldvin Hannibalsson formaður Alþýðu-
flokksins segir réttilega I Alþýðublaðsviðtali
um þessar efnahagsráðstafanir, að á þær verði
að líta í Ijósi þeirra fjölmörgu vandamála sem
nú bíða úrlausnar. Hann segir að þessar ráð-
stafanir sem ríkisstjórnin býður nú upþ á séu
hefðbundið kák og eins og venjulega, of lítið
og seint.
Orðrétt segir formaður Alþýðuflokksins:
„Listinn yfir þau vandamál, sem brýnt er að
leysa gæti verið mjög iangur, en þau helstu eru
þessi: Áframhaldandi aukning erlendraskulda,
allt of mikill viðskiptahalli, sívaxandi verð-
bólguþensla, verðbólgan er nú um 50%, ónýtt
skattakerfi og hrikaleg skattsvik, húsnæðis-
málakerfið er sokkið í skuldir, er greiðsluþrota
og lántakendur síðustu 4 ára orðnir að von-
lausu vanskilafólki. Hiuti sjávarútvegsins er
sokkinn í skuldirog rekstrargrundvöllurinn er
ekki fyrirfinnanlegur. Ónýtt stjórnkerfi í fjár-
festingarmálum. Of dýrt og óskilvíst rlkisbákn.
Útþenslaog sólund í bankakerfinu. Stjórnleysi
I peningamálum og röng vaxtapólitik. Allt of
dýrt vinnslu — dreifingarkerfi í landbúnaði.
Algjör vöntun á markvissri efnahagsstefnu.
Viðamikil bákn eins og hinn þríeini olíuhringur
og íslenskir aðalverktakar— þetta þarf að þjóð-
nýta. Innflutningsverslun og skipafélög sem
framvisa þjóinni allt of háum reikningum í inn-
flutningi. Listinn gæti verið lengri."
Jón Baldvin fór síðan orðum um einstök
atriði þessara efnahagsráðstafana og sýndi
fram áaðóraunhæfarvonireru vlða fylgifiskar.
Kák hér og kák þar, en í raun engar kerfisbreyt-
ingar, engin róttæk uþpstokkun. Alþýðublaðið
mun síðar fara nánar ofan í einstök atriði þess-
ara ráðstafanna ríkisstjórnarflokkanna, en
lokaorð formanns Alþýðuflokksins I nefndu Al-
þýðublaðsviðtali voru eftirfarandi: „í þessu
stjórnarsamstarfi þessara tveggja stjórnmála-
flokka getur ekki myndast samstaða um þær
róttæku umbætur sem þó ber brýna nauðsyn
að grípa til.“
- GAS.
Of lítið______________________1
bundið kák. Um hvað snúast svo
þessar ráðstafanir?
í fyrsta lagi er reynt að draga ör-
lítið úr nettóaukningu eriendra
skulda, með því að skera niður hjá
Landsvirkjun. Á móti er síðan vís-
að á einhvern vonarpening út frá
bættri innheimtu skatta í ónýtu
skattakerfi.
í öðru lagi á að reyna að draga úr
viðskiptahalla, sem nú er sam-
kvæmt spá um 5.7% af þjóðar-
framleiðslu, en þeir vonast til að
fari niður í 4.2%. Ekki stórt stökk
þetta.
í þriðja lagi ætla þeir að taka upp
að hluta tillögur Alþýðuflokksins á
Alþingi um hert viðurlög vegna
skattsvika, ásamt auknu manna-
haldi í skatteftirliti og dómsstólum.
í raun er þetta aðeins framkvæmd á
samþykktum tillögum Alþýðu-
flokksins frá því í fyrravor. Hins
vegar er ekkert farið út í að stokka
upp skattakerfið, eins og brýnt er
að gera til að þurrka skattsvikin út.
í fjórða lagi er svo loforð, sem
gefið hefur verið 10 ár í röð, um að
taka upp virðisaukaskatt í stað
söluskatts og á það að gerast í byrj-
un næsta árs. Það má bóka að það
mun aldrei takast hjá þeim.
í fimmta lagi eru þar svo hús-
næðismálin, en það á að taka af
fjárveitingum til nýbygginga (F-lán)
150 — 250 milljónir króna til að að-
stoða það fólk sem nú er komið í al-
gjör vanskil vegna lána frá
1980—1984. Og það eru boðaðar
nýjar reglur um að takmarka lán
við smærri íbúðir en verið hefur og
til þeirra sem eru að fá lán í fyrsta
skiptið, þeir hafa forgang. Þetta er
út af fyrir sig til bóta, en áhrifa af
þessu fer varla að gæta á þessu ári
og nú eru lánasjóðirnir tómir og
biðlistarnir langir.
Þá eru endurtekin loforð frá
stjórnarsáttmála númer tvö frá í
september, en það eru atriði sem
lofað hefur verið undanfarin ár, en
ekkert gert.
Allt þetta staðfestir það sem ég
hef áður sagt, að í þessu stjórnar-
samstarfi þessara tveggja stjórn-
málaflokka getur ekki myndast
samstaða um þær róttæku umbæt-
ur sem þó ber brýna nauðsyn til að
grípa til“ sagði Jón Baldvin.
Hann benti á að ekkert ætti að
gera varðandi vanda sjávarútvegs-
ins, í fjárfestingarmálunum, engra
breytinga er að vænta varðandi
bankakerfið, landbúnaðarkerfið,
olíusölukerfið, ekkert bólaði á
markvissri atvinnustefnu og þannig
mætti áfram telja.
Sœdýrasafnið 1
fyrir að ævintýrið sé senn á enda.
Rekstrarörðugleikar hafa steðjað
að safninu og hafa eigendur þess
verið að leita að hugsanlegum
kaupendum mannvirkjanna. Einna
helst kemur til greina að safninu
verði breytt í fiskeldistöð.
Við töluðum við Jón Kr. Gunn-
arsson, forstöðumann Sædýra-
safnsins, og spurðum hann hvernig
högum safnsins væri háttað um
þessar mundir. Jón sagði að þeir
ættu við fjárhagsvandræði að
glíma. Höfuðástæða þeirra vand-
ræða væri sú að þeir hefðu farið út
í miklar fjárfestingar í hitteðfyrra
og þar sem sú uppbygging hefði öll
verið fjármögnuð með skamm-
tímalánum væri erfitt að eiga við
þetta. Hann sagði einnig að það
myndi bjarga miklu ef hægt yrði að
breyta þessum lánum í langtímalán,
en því miður virtist engin von til að
slíkt gæti gengið.
En hafið þið ekki fengið neina
opinbera styrki til starfseminnar?
Jón sagði að á síðasta ári hefði
Sædýrasafnið fengið 260.000 kr. frá
ríki og sex sveitarfélögum á Reykja-
nesi. Þetta væru rúm mánaðarlaun,
sem Sædýrasafnið greiðir en yfir
sumartímann starfa um 7—8
manns hjá safninu. Yfir vetrartím-
ann eru starfsmenn 5 talsins og
sumir þeirra eru í hlutastarfi. Einn-
ig verður einn maður að vera stöð-
ugt á vakt að nóttu til, því þarna eru
dælur jafnan í sambandi og ef eitt-
hvað bæri útaf gæti stór skaði hlot-
ist af.
Hvað tekjuhliðina áhrærði þá
sagði Jón að aðal tekjurnar hefðu
verið af háhyrningasölu, en því
miður hefðu þeir verið óheppnir
með kaupendur. Einnig sagði hann
að aðgangseyrir að safninu skilaði
dágóðum upphæðum í kassann. í
fyrra hefðu um 60.000 manns heim-
sótt safnið og hefðu komið fjórar
og hálf milljón í kassann af að-
gangseyri. Hann sagði að sá hagn-
aður nægði vel fyrir rekstri safnsins
en varla fyrir neinni uppbyggingu á
staðnum.
En hvað verður um skepnurnar ef
Sædýrasanfinu verður breytt í fisk-
eldistöð?
„Sum dýrin eru ágætis markaðs-
vara og verða seld út, t. d. háhyrn-
ingarnir, kengúrurnar, aparnir o. fl.
dýr. Öðrum dýrum verður að Ióga.
Ljón eru t, d. á mjög lágu gengi og
þeim verður því að farga“
En hafa dýrin það ekki ágætt nú
í þessu góða tíðarfari?
„Jú, tíðin hefur verið góð við
alla, jafnt dýr sem menn og enn
höfum við ráð á að fóðra dýrin, þó
slíkt sé dýrt og eru háhyrningarnir
þyngstir á fóðri“
Þegar við spurðum Jón að því
hvers vegna ekki væri hægt að reka
svona dýragarð hér á íslandi, sagði
hann aðþetta væri ekkert einsdæmi
hjá okkur, að það væri víða erfitt
um vik með svona rekstur í stærri
samfélögum en því íslenska.
En hvað með fiskasafnið í Vest-
mannaeyjum? Reksturinn á því
virðist ganga upp?
„Jú, það er alveg rétt, en á það
ber að líta, að það safn er rekið af
bæjarfélaginu og ber það allan
kostnað af þvíí‘
Að lokum vildi Jón að það kæmi
fram að safnið væri enn opið al-
menningi frá kl. 10 á morgnana til
19 á kvöldin og yrði opið að
minnsta kosti næsta mánuð. Svo nú
er bara að drífa sig suður fyrir
Hafnarfjörð og kíkja á skepnurnar
áður en þær verða seldar til er-
lendra dýragarða eða lógað.
Vanrœkt 1
heldur hefur neyslan aukist meir en
hlutur framleiðenda. Þá sagði
Hjörtur að með samstilltu átaki
ættum við vel að geta aukið hlut-
deild okkar í markaðinum og að
það væri ekkert því til fyrirstöðu að
íslensku fyrirtækin önnuðu eftir-
spurninni. Þetta væri spurning um
markaðsfærslu en sú hlið hefur allt-
of mikið verið vanrækt.
Sem dæmi tók hann að hér hefðu
nýlega verið staddir danskir ráð-
gjafar til að leiðbeina íslenskum
iðnaðarframleiðendum við mark-
aðsfærslu erlendis. Þessir ráðgjafar
hefðu skoðað íslenska markaðinn
og þeir hefðu fullyrt að íslenskir
iðnrekendur væru klaufar við að
markaðsfæra vörur sínar innan-
lands. T. d. kvað Hjörtur það áber-
andi hversu mikið hillupláss erlend-
ar vörur tækju í verslunum, en það
hefði sannast að eftirspurnin eykst
í réttu hlutfalli við hillurýmið sem
varan tekur.
Til marks um hversu slælega ís-
lensk vara væri markaðsfærð, sagð-
ist Hjörtur hafa skroppið í sjoppu í
vikunni og beðið um súkkulaði. Jú
afgreiðslumaðurinn benti honum á
úrvalið í hillunni og spurði hvað
hann vildi. Sagðist Hjörtur hafa
leitað að ákveðinni íslenskri
súkkulaðitegund í úrvalinu en ekki
séð hana. Hann spurði því af-
greiðslumanninn hvort ekki væri til
Síríussúkkulaði. Auðvitað var það
FÉLAGSSTARF
ALÞÝÐUFLOKKSINS
Alþýðuflokksfélag
Reykjavíkur
Aðalfundur Alþýðuflokksfélags Reykjavíkur verð-
ur haldinn fimmtudaginn 14. febrúar 1985 kl. 20.30
í Félagsmiðstöð Jafnaðarmanna, Hverfisgötu
8—10.
Fundarefni: Venjulega aðalfundarstörf.
Stjórnin.
Alþýðuflokksfélagið
Kópavogi
Aðalfundur Alþýðuflokksfélagsins í Kópavogi
verður haldinn að Hamraborg 7 þriðjudaginn 12.
febrúar 20.30.
Stjórnin.
Alþýðuflokksfélag
Hafnarfjarðar
Almennurfélagsfundurverður haldinn mánudag-
inn 11. febrúar kl. 20.30 í Alþýðuhúsinu við Strand-
götu.
Arni Gunnarsson fjallar um fiskeldi og möguleika
þess til eflingu atvinnulífs á íslandi.
Félagar fjölmennið og takið með ykkur gesti.
Stjórnin.
Alþýöuflokkskonur
Fundur verður í Félagsmiðstöðinni, Hverfisgotu
8—10, næstkomandi laugardag, 9. febrúar kl. 13.
Stjórnmálanefndin.
til, sagði afgreiðslumaðurinn og fór
eitthvað á bak við og náði í súkku-
Iaðið. Þegar Hjörtur spurði hvers
vegna þessi ákveðna súkkulaðiteg-
und væri ekki höfð uppi við sagði
afgreiðslumaðurinn honum að þess
gerðist ekki þörf, þetta súkkulaði
selur sig sjálft.
Sagði Hjörtur að þetta væri
dæmi um kolvitlausa afstöðu til
markaðsfærslu. Svona hugsunar-
hætti yrði að breyta. í því skyni,
sagði hann, að Félag íslenskra iðn-
rekenda væri nú að fara af stað með
herferð til að snúa þessari þróun
við. Það mætti eiginlega segja að
þeir væru nú í startholunum.
Árið 1983 var álíka herferð farin
fyrir íslenskan iðnað. Þá var mjög
hamrað á því að fólk keypti ís-
lenskt. Sú herferð skilaði mjög góð-
um árangri á meðan hún stóð yfir
en því miður hafði hún ekki lang-
varandi áhrif. Um leið og herferð-
inni lauk leitaði allt í sama horfið
aftur. „Það er einsog fólk gleymi
strax að það er þjóðhagslega hag-
kvæmt að kaupa íslenskt. Það virð-
ist þurfa að vera með stöðugan
áróður í gangi“
Kolrangar 1
Sigurður á varðandi húsnæðis-
vanda unga fólksins að nú væru
fjölmennustu árgangar íslandssög-
unnar að stofna heimili, en væri
boðið upp á dýrustu lán íslandssög-
unnar og nánast neyddir út í að
byggja risastór einbýlishús í Grafar-
vogi.
Frá breytinga- og ályktunartil-
lögum Sigurðar er sagt á baksíðu
blaðsins í dag, en hvað afgreiðslu
þeirra varðar þá var samþykkt að
vísa tillögu hans um Listahátíð til
borgarráðs og til umsagnar stjórnar
Listahátíðar, þar sem borgarstjóri
er formaður.
Tillaga hans um að Stjórn verka-
mannabústaða í Reykjavík kannaði
hagkvæmni þess að kaupa og gera
upp íbúðir á hinum almenna mark-
aði hlaut stuðning allra fulltrúa
minnihlutans, 9 atkvæði.
Breytingartillaga um 50 milljónir
kr. til kaupa á kaupleiguíbúðum
fékk atkvæði fulltrúa Alþýðu-
bandalags, Framsóknarflokks auk
Sigurðar, gegn atkvæðum meiri-
hlutans og hjásetu Kvennafram-
boðs.
Sömu afgreiðslu hlaut tillaga
hans um 35 milljónir í sjálfseignar-
íbúðir fyrir aldraða, en tillaga hans
um stuðning við uppfinningamenn
hlaut ekki stuðning annarra full-
trúa.
Þegar bílar mætast er ekki nóg
að annar víki vel út á vegarbrún
og hægi ferð. Sá sem á móti
kemur verður að gera slíkt hið
sama en notfæra sér ekki til-
litssemi hins og grjótberja
hann. Hæfilegur hraði þegar
mæst er telst u.þ.b. 50 km.
|JU^|FERÐAR