Alþýðublaðið - 23.01.1991, Blaðsíða 2

2
Miðvikudagur 23. janúar 1991
Bakveiki fyrir 900
milljónir á ári?
Bakveiki meðal íslenskra verka-
manna færist í vöxt, segir í Dags-
brúnarblaðinu, og líklega mun
svo vera meöal fleiri stétta. I
blaðinu er rætt við Kristirt Gud-
mundsson, yfirlækni á heila- og
taugaskurðlækningadeild Borg-
arspítalans um mikla tíðni bak-
veiki, ekki síst brjóskloss. Lækn-
irinn telur orsök bakveiki í
mörgum tilfellum stafa af
hreinni og beinni ofþreytu og of-
reynslu. Þá sé því haldið fram að
fólk almennt sé í lakara formi en
það var áður, þegar börn léku
sér meira úti og fleiri unnu erfið-
isvinnu. Vöðvar séu slappir og
líkaminn stirður, sem leiði þá af
sér verki, þegar skyndilega er
varið að taka á eða þegar streita
eyskt. í greininni er byggt á am-
erískum rannsóknum á bakveiki
og spurt: Kostar bakveikin okk-
ur 900 milljónir ú úri?
Kvenna (kennara)
listi i
Reykjaneskjördæmi
Kvennalistinn í komandi kosn-
ingum í Reykjaneskjördæmi hef-
ur verið samþykktur á félags-
fundi. Efstar á listanum eru:
Anna Ólafsdóttir Björnsson,
þingkona á Alftanesi, Kristín Sig-
urdardóttir, framkvæmdastjóri í
Mosfellsbæ, Ragnhildur Eggerts-
dóttir, verslunarkona í Hafnar-
firði, Edda Magnúsdóttir, mat-
vælafræðingur á Seltjarnarnesi,
Birna Sigurjónsdóttir, yfirkenn-
ari í Kópavogi og í 6. sæti Þór-
unn Eridriksdóttir, kennari í
Keflavík. Fyrrverandi þingkona
listans, Kristín Halldórsdóttir,
starfskona þingflokksins í dag,
erí 11. sæti listans. Kennarastétt-
in er með meira en þriöjung full-
trúanna á listanum.
Opna sýniningar i
Nýlisiasafni
Á fimmtudaginn opnar Níels
Hafstein myndhöggvari sérsýn-
ingu á verkum sínum í Nýlista-
safninu, „niðurstöður formrann-
sókna, unnar í tré og málma,"
segja þeir í Nýlistasafninu. Sér-
stök áhersla lögð á fjölbreytileik.
Á föstudaginn verður önnur sýn-
ing opnuð í safninu, fyrsta einka-
sýning Irisar Elfu Fridriksdóttur.
Hún sýnir verk unnin í pólýester
og járn.
Marteinn hættir
með U/21 liðið
Marteinn Geirsson, knattspyrnu-
þjálfarinn góðkunni þurfti að
taka ákvörðun á dögunum: Ung-
lingalandsliðið undir 21 árs —
eða Fylkir? Báðum liðunum get-
ur hann ekki sinnt á komandi
keppnistímabili, bæði krefjast
mikilla æfinga. Marteinn ákvað
að halda áfram með Fylkisliðið.
Hann óskaði því eftir að verða
leystur frá störfum hjá Knatt-
spyrnusambandinu. Hjá lands-
liði ungu mannanna eru fram-
undan þrír erfiðir landsleikir í
maí og júni og Fylkir á framund-
an mikið puð.
FRÍTTASK ÝRING
,,Aðförin að þjóðartil-
veru fólksins i Eystra-
saltslöndunum hefur
ekki tekist. Þess vegna
syngur fólkið á götum
úti," sagði Jón Baldvin
Hannibalsson utanríkis-
ráðherra i gær er hann
kom úr för sinni til
Eystrasaltsríkjanna. ís-
lenska ríkisstjórnin hef-
ur iagt til að Reykjavik
verði fundarstaður fyrir
ráðstefnu um málefni
Eystrasaltsríkjanna.
ÞORLÁKUR HELGASON
SKRIFAR
Piplómatiskt samband
liklegt þegar i stað_________
Ríkisstjórnin fundaði sérstak-
lega í gærmorgun um hugsanleg-
ar aðgerðir Islands til styrktar lýð-
ræðishreyfingum Eystrasaltsríkj-
anna. Meðal þess sem kemur til
greina er að bjóða Reykjavík sér-
staklega fram sem fundarstað fyrir
Jón Baldvin Hannibalsson bar í gær forseta Sameinaðs þings kveöju Landsbergis, forseta Lithéens.
A-mynd: E.ÓI.
Þess vegna syngur
fólkið á götum úti
alþjóðlega ráðstefnu á vegum
Sameinuðu þjóðanna um ástandið
við Eystrasalt. Þá hefur verið rætt
um að Alþingi íslendinga komi á
föstum tengslum við þingiö í Lit-
háen. Eistlendingar og Lettar hafa
lýst því yfir að markmið þeirra sé
að endurreisa ríkin. Litháar hafa
hins vegar lýst yfir að sovésk
stjórnvöld hafi ekki lengur yfirráð
í Litháen og sovésk lög gildi ekki
framar. Litháen er með öðrum
oröum sjálfstætt ríki.
Utanríkisráðherra telur rétt að
íslendingar viðurkenni Litháen,
en þaö er ekki auðhlaupið að
koma á diplómatísku sambandi
milli ríkjanna. Litháum er ekki að
skapi að þau tengsl verði í gegnum
Moskvuvaldið, en sendiherra eða
fastafulltrúi íslands yrði að sækja
vegabréfsáritanir sínar inn fyrir
Kremlarmúra. Því er líklegt aö Al-
þingi íslendinga ákveöi þegar í
vikunni að komið verði á föstum
tengslum milli Alþingis og þjóð-
þinga lýðveldanna þriggja.
Sföðvið efnahagsaöstod
til sovéska miðstjórnar-
valdsins
í umræðum á Alþingi í gær kom
fram einlægur vilji fulltrúa allra
stjórnmálaflokka að ísland styddi
meö öllum hugsanlegum ráöum
lýðræöishreyfingarnar í löndun-
um viö Eystrasalt. Utanríkisráð-
herra flutti kveðju Landsbergis
forseta Litháen og kvað það heit-
ustu ósk forystumanna lýðveld-
anna að íslendingar beittu sér
þegar í stað fyrir því á alþjóðavett-
vangi að efnahagsstuðningi við
miðstjórnarvaldið í Moskvu yrði
þegar í stað stöðvað. Fjármagninu
sé í dag varið til að kveða niöur
lýðræðishreyfingar í Eystrasalts-
ríkjunum og viða um Sovétríkin.
Viðbrögð Vesturlanda við síð-
ustu ódæðisverkum eru nú með
allt öðrum hætti en áður og í dag
er gert ráð fyrir því að Evrópu-
bandalagið hætti við för til Sovét-
ríkjanna, þar sem ganga átti frá
nýjum samningum um fjárhagsað-
stoð.
Fólkið reiðuhúið að láta
lifið fyrir frelsið__________
Ráðamenn í Eystrasaltsríkjun-
um tjáðu Jóni Baldvini að til hafi
verið nákvæmar áætlanir um að
reka þjóðþing landanna heim og
koma á leppstjórnum. Fyrsta stig
aðgerða hafi verið að hleypa öllu
í bál og brand um leið og Persa-
flóastríðið skall á. Síðan hafi Sov-
éther átt að koma sem frelsandi
englar og koma á Jögum og
reglu" að þekktri fyrirmynd.
,,Ég tel aö það sem fyrst og
fremst hafi haft áhrif á Kreml-
stjórnina, hafi verið að fólkið í
Eystrasaltsríkjunum var tilbúið að
láta lífið í baráttu fyrir frelsinu,"
sagði utanrikisráðherra á blaða-
mannafundi í gær. Þá hafi ráðið
miklu yfirlýsing Jeltsíns, forseta
Rússlands, og ákvörðun hans og
ráðamanna í Eystrasaltsríkjunum í
fyrri viku um gagnkvæma viður-
kenningu ríkjanna. Þá hafi Rúss-
land ákveðið að ganga í sérstakt
ríkjasamband með þremur öðrum
ríkjum inna Sovétríkjanna. ,,Með
þessu er kominn upp grundvallar-
ágreiningur innan Sovétríkjanna
sjálfra," sagði utanríkisráðherra.
Jeltsín hefur boðað að sendifull-
trúar verði þegar sendir frá Rúss-
landi til Eystrasaltsríkjanna.
Friðnum stefnt i voða
Landsbergis ítrekaði á fundi
með Jóni Baldvini um helgina þá
ósk að íslendingar kæmu á stjórn-
arfarslegum tengslum við Lithá-
en. Utanríkisráðherra sagði í gær
að ekki væri tryggt að stjórnarer-
indrekar gætu starfað með eðli-
legum hætti þar sem landið væri
hernumið.
Lýsti utanríkisráðherra hvernig
hann hefði orðið vitni að ofbeldi
Sovétmanna eða þess ,,lýðs“ sem
færi offari í löndunum. Þegar
spurt væri hver gæfi tilskipanir
um fyrirvaralausa húsleit og hvers
kyns hrottaskap fengjust engin
svör. „Enginn veit hverjir stjórna
þessu pakki, en það er óhugsandi
með öllu að innanríkisráðuneytið
í Moskvu geti þvegið hendur sínar
af þessum óaldarlýð." Á blaða-
mannafundi í gær minnti utanrík-
isráðherra á að Gorbatsjov hefði
lýst því yfir að valdi yrði ekki beitt.
Forseti Sovétríkjanna hefði síðast í
nóvember verið aðili að Parísar-
sáttmálanum, sem væri liður á
löngum ferli í átt að stöðugleika og
friði milli austurs og vesturs. Um-
bótahreyfingin hefði ekki bara
verið orð.
Aðgerðir íslendinga
Aðspurður hvað líklegast væri
að íslenska ríkisstjórnin gerði í
kjölfar síðustu atburða í löndun-
um við Eystrasalt, nefndi utanrík-
isráðherra fimm atriði sem stæðu
fremst í verkefnaröð:
1) Fulltrúar Alþingis yrðu sendir
í austurveg.
2) Rannsóknarnefnd á vegum
RÖSE (Ráðstefnu um öryggi og
samvinnu í Evrópu) yrði send til
Eystrasaltsríkjanna til að kanna
ofbeldisverk.
3) Ráðstefna um málefni ríkj-
anna á vegum Sameinuðu þjóð-
anna. íslendingar hafa lagt til að
Reykjavík verði fundarstaður.
4) Stöðva efnahagsaðstoð til
Sovétríkjanna eða skilyrða hana
þannig að ofbeldi verði ekki beitt.
Beina jafnframt aðstoðinni til ein-
stakra ríkja.
5) Alþingi sendi fastafulltrúa til
Vilníus.
í dag mun utanríkisnefnd Al-
þingis fjalla um væntanlegar til-
lögur í málum Eystrasaltsríkja, en
auk þess sem utanríkisráðherra
hefur lagt til lagði Þorsteinn Páls-
son til í umræðum á Alþingi i gær
að sendiráðsstarfsmönnum við
sovéska sendiráðið yrði tafarlaust
fækkað.